Mavzu: Sug oriladigan, melioratsiya qilinadigan va yangitdan o'zlashtirilgan yerlarda tuprognii shlash

Mavzu:Sug oriladigan, melioratsiya qilinadigan va yangitdan o'zlashtirilgan yerlarda tuprognii shlash.

• Tayyorladi:Kamronbek Fayziyev

(lotincha: melioraio — yaxshilash), qishloq xoʻjaligi melioratsiyasi — yerlarning unumdorligini tubdan yaxshilashga qaratilgan tashkiliyxoʻjalik, muhandislik va agrotexnik tadbirlar turkumi. M. tabiiy sharoitlar (tuproq, gidrologik, iqlimiy va boshqalar) majmuini kerakli yoʻnalishda oʻzgartirish; tuproqda ekinlarni yetishtirish uchun qulay boʻlgan suvhavo, harorat va oziq rejimini, atmosferaning yer yuzasiga yaqin qatlamida havoning harorati va harakatini oʻzgartirish imkoniyatini beradi.
M. katta xalq xoʻjaligi ahamiyatiga ega: yangi yerlar oʻzlashtirilib, ekin maydonlari kengayadi, yerlarning unumdorligi, hosildorligi oshadi, mahsulot sifati yaxshilanib, uning tannar-xi kamayadi. M. iqtisodiy-ijtimoiy masalalar bilan birga ekologik vazifani ham hal etadi.
Melioratsiya qilingan yerlarda tuproqni ishlash
Ekin maydonlarining atrofida suv va kanallar bor va shular orqali sugʻoriladigan yerlar hisoblanadi.Oʻzbekistonda jami sugʻoriladigan yerlar 4,3 mln gektarni tashkil qiladi
Sugʻoriladigan yerlar
Yangitdan oʻzlashtirilgan yerlar bu-qarovsiz yotgan yoki ekin ekilmaydigan maydonlarni haydab, tirogʻini strukturasini yaxshilab, ekin maydoniga aylantirishd
Tuproqlarni ishlash
Qishloq xo‘jalik texnikalarini ichi organlarining tuproqqa mexanik tasiriga tuproqqa ishlob berish deyiladi
Tuproqni unumdorligini saqlashda va oshirishda, eroziyadan saqlashda, havo issiqlik muhitini yaxshilash maqsadida tuproqqa ishlov beriladi.
Hozirgi vaqtda asosiy tuproqni qayta ishlashning quyidagi usullari keng tarqalgan:
a) madaniy shudgorlash (skimmerli shudgorlar);
b) maxsus konstruksiyali asboblar bilan ishlov berish (uzun chiziqli pulluklar, Maltsev pulluğu, er osti, kultivatorlar);
v) frezalash mashinasida ishlov berish;
d) diskli pulluklar bilan ishlov berish, 35-50 sm gacha bo'lgan yivli kesgichlar bilan yoriqlar hosil qilish va boshqalar.