Mavzu: Sun'iy intellekt mavzusida doklat

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

MAVZU: Sun'iy intellekt mavzusida doklat
Bajardi: Axmadjanov Kamoljon

TOSHKENT 2023

Suniy intelekt — bu kompyuterlarga bir necha inson vaqt va salohiyatidan ko'proq bo'lgan bir tizimlarni yaratishni ta'minlaydigan texnologiyalardir. Bu tizimlar, boshqarish va ta'lim olgan ma'lumotlarga asoslangan tahlil va taqdimot tizimlarini o'rganish uchun o'z-o'zini o'rganish, ma'lumotlar va imkoniyatlarni yaxshi foydalanish, tahlil qilish va tahlil qilishga qodir bo'lish mumkin.
Suniy intelektning asosiy maqsadi, inson xotirasidan foydalanib, ma'lumotlarni o'rganib, tahlil qilish, xulosalar chiqarish, eng yaxshi natijalarni olish va harakatlarini ta'lim qilishdir. SI tizimlari ma'lumotlar, tasavvurlar va kategoriyalar yaratish, so'zlar va gaplarni yaxshi tushunish, matematik va statistik analizlari va aksariyat tuzilishi mumkin bo'lgan tizimlarni o'rganish uchun ta'lim oladi.
Suniy intelekt tizimlari shu jumladan, o'z-o'zini tuzatish, xavfsizlik, kasbiy ishlar, moliyaviy ishlar, hukumat ishlari, ko'chma-ko'ra ishlar, ish birlashmalari, sinov va san'at, madaniyat va xizmatlar sohasida ko'plab sohalarda qo'llaniladi. Shu bilan birga, suniy intelektning sifatli tahlil va taqdimot tizimlarini yaratishda ham foydalanish mumkin, shu bilan, o'z mavqesini marketing sohasida ham topish mumkin.
Suniy intelektning rivojlanishi hamda tizimlari yaratishning yuqori darajada bo'lgan ko'p qismini olg'a olib kelgan, sifatli datalar va yuqori darajadagi hisobotlarni yaratish uchun muhim hisoblanadi. Shu sababli, suniy intelektning rivojlanishi bilan bog'liq tarixning eng yuqori darajadagi o'rtacha tezligi jihatidan yuqori hisoblanadi.
O'rni hali katta rivojlanishi mumkin bo'lgan bir necha Suniy intelekt turi mavjud, shu jumladan, tashqi aqldan foydalanish, tizimlarning ishlashida ko'plab tashqi faktorlarning ishtirok etishiga imkon beradi. Barcha bu muhim tizimlarni yaratish uchun, hujjat tuzish, imkoniyatlar va ma'lumotlarni o'qish, qarash, taq qilish va o'rgatish uchun yuqori darajadagi xususiyatlarga ega bo'lishi kerak.
Suniy intelektning rivojlanishi va uning tizimlari ko'pgina foydalariga ega, shu jumladan, mavjud yuzlar ko'rib chiqishning tezligini oshirish, tizimlarning kasbiy ishlarini samarali bajarish, o'z-o'zini o'rganish, takliflar va qo'llanma xususiyatlarini yaxshiroq qilish, xavfsizlikni oshirish va tizimlarning xulosalarining sifatini yaxshiroqlashtirish. Suniy intelektning foydalaridan tashqari, uning qabul qilish xatoliklariga, muammo va xatoliklarga xususiyatlariga ko'ra ehtiyojlar bor.
Keyinchalik, suniy intelektning rivojlanishining dorilarni avtomatik ravishda boshqarish, ishlab chiqishni boshqarish, tahlil va boshqa xizmatlar va sohalarda rivojlanishi, kelajakdagi ijtimoiy va iqtisodiy rivojlanishga ta'sir ko'rsatishi kutilmoqda.
Suniy intelekt, yoki (artificial intelligence), matematik, statistika, ta'lim va tahlil metodlari va boshqa kompyuter ilovalari yordamida shaxslarning o'qish, o'rganish, maslahat berish, o'ylash, maslahat qilish, so'rov va vazifalarni bajarish qobiliyatlarini takomillashtirish uchun yaratilgan texnologik tizimdir.
Suniy intelektning bir qancha turlari mavjud, masalan, qo'llab-quvvatlanadigan tizimlar, kattalashtirilgan tizimlar, suhbat robotlari, o'z-o'zini o'rganuvchi tizimlar va boshqalar. Bu tizimlar ko'plab sohalarda qo'llaniladi, masalan, xavfsizlik, matbuot, kasbiy sohalar, o'quv sohasi va boshqalar.
Suniy intelektning rivojlanishi va ko'plab sohalarda qo'llanilishi tizimlar yordamida o'rgatilayotgan ma'lumotlar, o'zaro aloqa va o'z fikrlash natijalariga qarab o'zgartirilishi mumkin. Bu holatda, suniy intelektning rivojlanishi va ularning turli xil sohalarda tatbiq qilinishi, bu sohalar rivojlanishiga va ma'lumotlar oqibatiga bog'liqdir.
Suniy intelektning o'rni va ko'rsatkichlari jihatidan ham yirik rivojlanishlar ko'rish mumkin. Misol uchun, avtomatik tarjimonlar va suhbat robotlari turli xil tilda muloqot qilishni osonlashtirish uchun yordam beradi. Boshqa misollar esa, xavfsizlik sohasida va klinik tibbiyotda foydalanilishi mumkin.
Suniy intelektning amaliyotda qo'llanilishi ko'p sohalarida kuzatilmoqda. Misol uchun, banklar, sug'urta kompaniyalari va boshqa tashkilotlar, yuqori darajadagi to'g'ridan-to'g'ri moliyaviy natijalarni chiqarish va takomillashtirish uchun suniy intelekt tizimlaridan foydalanishadi. Bu tizimlar ma'lumotlarni o'qish, taqsimlash, tahlil qilish va moliyaviy prognozlar yaratish uchun yordam beradi.
Boshqa bir misol shundaki, xavfsizlik sohasida suniy intelekt tizimlari muhim ahamiyatga ega. Bu tizimlar, xavfsizlikni ta'minlash va yo'qotish uchun yozuvli ma'lumotlarni o'qish, tahlil qilish va foydalanuvchilarning harakatlarini yoritish uchun yordam beradi. Misol uchun, banklar o'z foydalanuvchilari to'g'risida ma'lumotlarni to'playdi va suniy intelekt tizimlaridan foydalanib, yolg'iz foydalanuvchilar yoki jinoiy shaxslar tomonidan amalga oshirilayotgan xavfli operatsiyalarni aniqlaydi.
Suniy intelektning boshqa bir sohasi esa, avtomatik erkak kasblari hisoblanadi. Bu tizimlar, masalan, kattalashtirilgan tizimlar, tahlil va o'z-o'zini o'rganuvchi tizimlar orqali har qanday kasbiy ishlarni aniqlash va o'rgatish uchun foydalanilishi mumkin.
Suniy intelekt tizimlari yordamida hukumatlar, kasbiy tashkilotlar, madaniyat va san'at sohalarida ham ko'p sohalarda foydalanishadi. Bu tizimlar, ma'lumotlarni qayta ishlash, o'qish, taqsimlash va yozishga yordam beradi. Shuningdek, suniy intelekt tizimlari xalqaro muloqot va diplomatik munosabatlar sohasida ham muhim ahamiyatga ega.
Barcha bu misollar suniy intelektning ko'plab sohalarda qo'llanilishini ko'rsatadilar va kelajakda ham bu sohalar yaratilish va rivojlanishida suniy intelektning ahamiyatini va o'rni yuqoriga ko'tarish kutilmoqda.