Mavzu: Suyuqlik zinchligini o’lchovchi asboblarni konstruksiyalash


Download 56.29 Kb.
bet1/2
Sana19.06.2023
Hajmi56.29 Kb.
#1618368
  1   2
Bog'liq
maxmudov 22222


Mavzu: Suyuqlik zinchligini o’lchovchi asboblarni konstruksiyalash
Reja
1.Zichlik haqidatushuncha
2.Suyuqlik zichligi
3.Ba’zi gazlarning zichligi

Zichlik – bu massaning tanadagi egallagan hajmga nisbati sifatida tavsiflangan fizik kattalik. Zichlikni ko’rsatish uchun odatda yunoncha p [ro] harfi ishlatiladi, ba’zida lotin harflari D va d ham ishlatiladi.


O’rtacha jisim zichligi – bu jisim vaznining uning hajmiga nisbati. Bir hil tana uchun u oddiygina jisim zichligi deb ham ataladi .
Moddaning zichligi deganda ushbu moddadan tashkil topgan bir xil yoki bir xil bo’lmagan jismning zichligi tushuniladi.
O’rtacha jisim zichligi – bu jisim vaznining uning hajmiga nisbati. Bir hil tana uchun u oddiygina jisim zichligi deb ham ataladi .
Moddaning zichligi deganda ushbu moddadan tashkil topgan bir xil yoki bir xil bo’lmagan jismning zichligi tushuniladi.
bo’yicha topiladi:
p=m/v
bu erda m – jisimning massasi, Vuning hajmi; formulasi shunchaki yuqorida berilgan “zichlik” ta’rifi uchun matematik yozuvdir.Narmal sharoidda gazlarning zichlik formulasini quydagi shaklda yozilishi mumkin:
p=M/V
bu erda M – gazning molyar massasi ,  – molyar hajm (standart sharoitda u taxminan 22,4 l / mol ga teng).

Ba’zi gazlarning zichligi 



Azot

1,250

Kislorod

1,429

Ammiak

0.771

Kripton

3. 743

Argon

1,784

Ksenon

5.851

Vodorod

0,090

Metan

0.717

Suv bug’lari (100 ° C)

0.598

Neon

0.900

Havo

1.293

Radon

9.81

Volfram geksaflorid

12.9

Karbonat angidrid

1,977

Geliy

0.178

Xlor

3.164

Dikiy

2.38

Etilen

1,260

Gazlarning zichligi, N.sh da kg / m³ 

Zichlik haqida tushunchalar


Zichlik – bu massaning tanadagi egallagan hajmga nisbati sifatida tavsiflangan fizik kattalik. Zichlikni ko’rsatish uchun odatda yunoncha p [ro] harfi ishlatiladi, ba’zida lotin harflari D va d ham ishlatiladi.












O’lchovi

L−3 M

O’lchov birligi




SI

kg/m³

SGS

g/sm³


O’rtacha jisim zichligi  – bu jisim vaznining uning hajmiga nisbati. Bir hil tana uchun u oddiygina jisim zichligi deb ham ataladi .
Moddaning zichligi deganda ushbu moddadan tashkil topgan bir xil yoki bir xil bo’lmagan jismning zichligi tushuniladi.

Zichlik turlari va birlar

Zichlikning haroratga bogliqligi


Odatda, harorat pasayishi bilan zichlik oshadi, ammo ma’lum bir harorat oralig’ida zichligi yuqori moddalar ham bor, masalan, suv, bronza va quyma temir kabi moddalar. Shunday qilib, suvning zichligi 4 °C da maksimal qiymatga ega va bu qiymatga nisbatan harorat ko’tarilishi va pasayishi bilan zichlik o’zgaradi. Agregat holati o’zgarganda, moddaning zichligi keskin o’zgaradi: gaz holatidan suyuqlikka o’tish va suyuqlik qattiqlashganda zichlik oshadi. Suv, silikon, vismut va boshqa ba’zi moddalar bu qoidadan istisno hisoblanadi, chunki ularning qattiqlashishi zichligi kamayadi.
Zichlik (bir xil jismning zichligi yoki bir xil bo’lmagan jismning o’rtacha zichligi) quyidagi formula bo’yicha topiladi:
bu erda m – jisimning massasi, V – uning hajmi; formulasi shunchaki yuqorida berilgan “zichlik” ta’rifi uchun matematik yozuvdir.
Narmal sharoidda gazlarning zichlik formulasini quydagi shaklda yozilishi mumkin
bu erda M – gazning molyar massasi ,  – molyar hajm (standart sharoitda u taxminan 22,4 l / mol ga teng).

Download 56.29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling