Mаvzu. Talab va taklif asoslari, bozor muvozanatlari. Reja Asosiy tushunchalar

1.7 Maksimal talab 500 ga teng. Tovar narxi 100 so’m bo’lganda, talab nolga teng. chiziqli talab funksiyasi aniqlansin
1.8. Nonga talab funksiyasi berilgan

Bu erda: Q_D – nonga talab;
R – non narxi;
R – iste’molchi daromadi;
Non narxi 50 so’m bo’lsa, nonga talab funksiyasin faqat iste’molchi daromadiga bog’liq bo’ladi

Agar daromad R = 1000 so’m bo’lsa, talab funksiyasi faqat non narxiga bog’liq bo’ladi

1.9. Daftar ishlab chiqaruvchi firmanibg taklif funksiyasi quyidagicha berilgan.

Davlat har bir sotiladigan daftar 5 so’m soliq belgiladi. Taklif chizig’i qanday o’zgaradi?
1.11. Biror mahsulotga talab va taklif funksiyalari quyidagicha berilgan:

Bozorning muvozanat parametrlari aniqlansin.
1.12. Faraz qilaylik talab va taklif funksiyalari quyidagicha

Bozorni muvozanat narxi P_e = 12, muvozanat mahsulot miqdori Q_e = 56. Davlat iste’molchilarni qo’llab quvvatlash maqsadida tovar narxi P = 8 so’m qilib belgiladi. Davlatni ushbu narx siyosati oqibatlarini tahlil qilamiz. Tovar narxi 8 so’m bo’lsa, bozorda tovar tanqisligi vujudga keladi. Davlat belgilagan narx muvozanat narxdan kichik bo’lgani uchun talab oshadi, taklif esa kamayadi.

Tovar tanqisligi birlik tovarga teng.
Agar, davlat o’z zahirasidan 20 birlik tovarni bozorga chiqarsa, talab to’liq qondiriladi. Iste’molchilar har bir tovardan 4 so’m iqtisod qilib o’z mavqielarini yaxshilab oladilar.
Agar, davlat 20 birlik tovar bilan bozorni to’ldirmasa u holda norasmiy bozor vujudga keladi va tovar norasmiy bozorda muvozanat narxdan ham yuqori narxda sotiladi. Real taklif 44.

Norasmiy bozorda tovar 18 so’mdan sotiladi.

1.13. Faraz qilaylik yog’ga bo’lgan talab va taklif funksiyalari quyidagicha berilgan.

Davlat har bir kilogram yog’ uchun 5 so’m soliq belgiladi.
Topish kerak:
a) muvozanat narx va mahsulot hajmi qanday o’zgaradi?
b) ushbu soliqdan davlat qancha daromad ko’radi?
v) iste’molchi va ishlab chiqaruvchilar qanchadan soliq to’laydi.
1.14. Bug’doyga bo’lgan ichki bozor talab funksiyasi , ichki taklif funksiyasi . Jahon bozorida ushbu tovar narxi P_j = 20 dollar.
Aniqlansin:
a) Davlatga qancha tovar import qilinadi?
b) Har bir import qilingan tovarga davlat 10 dollar bojxona solig’i belgiladi. Ichki taklif va import miqdori qanday bo’ladi?
v) Davlat Bug’doy importiga 70 birlik kvota belgiladi, tovar narxi, ichki taklif va talab qanday o’zgaradi?
Echish:
a) Tovar narxi P = 20 dollar bo’lsa, Import hajmi – 100 dona. b) Bojxona solig’i tovar narxini ortishiga olib keladi va tovar narxi 30 dollarga teng bo’ladi. Import qisqarib 50 donani tashkil qiladi. v)Davlat importga 70 dona kvota belgilasa, ichki taklif 100 dona tovar bilan cheklanadi. Bir dona tovar narxi 100=150 – P; P = 50 dollar bo’ladi.
1.15. Bir davlatning ichki bozorida “Nokia” rucumli telefon apparatiga bo’lgan talab va taklif funksiyalari quyidagicha

Jahon bozorida ushbu tovar narxi 50 dollar.
Aniqlansin:
Ichki va jahon bozori raqobatlashgan bo’lsa, ichki bozordagi ishlab chiqaruvchilar va iste’molchilarning yutug’i hamda yo’qotishlari topilsin.
Jahon bozori narxida talab

taklif
Ichki bozordagi barcha talab tovarni import qilish hisobidan qanoatlantiriladi?
1.16. Qarshi shahar “Kunchiqar” mahalliy bozorida pamidorga bo’lgan talab va taklif quyidagi funksiyalar orqali berilgan.

Agar davlat har bir kilogram pamidor uchun 10 so’m subsidiya bersa bozor parametrlari qanday o’zgaradi?