Mavzu: - Tanlash operatorlari. Takrorlash sikl
- Operatorlari. Qamrab olish
- Operatorlari.
REJA: Tanlash operatorlari - Tanlash operatorining umumiy ko’rinishi:
- switch ()
- {
- case : ; break;
- case : ; break;
- . . .
- case : ; break;
- [default : operator N+1];
- }
Tanlash operatorida boshqarilish o’zgaruvchiga mos ravishda qiymatlarga uzatiladi va mos operator ishga tushadi. Default operatori birorta ham qiymat o’zgaruvchiga to’g’ri kelmasa ishlatiladi. Default operatorini ishlatmasdan tashlab ketish ham mumkin. - Tanlash operatorida boshqarilish o’zgaruvchiga mos ravishda qiymatlarga uzatiladi va mos operator ishga tushadi. Default operatori birorta ham qiymat o’zgaruvchiga to’g’ri kelmasa ishlatiladi. Default operatorini ishlatmasdan tashlab ketish ham mumkin.
- Misol: Kiritilgan songa mos ravishda hafta kunini chiqaruvchi programma.
- #include
- using namespace std;
- int main()
- {
- int n;
- cout << «Hafta kunini kiriting» << endl;
- cin >> n;
- switch (n)
- {
- case 1: cout << «Dushanba»; break;
- case 2: cout << «Seshanba»; break;
- case 3: cout << «Chorshanba»; break;
- case 4: cout << «Payshanba»; break;
- case 5: cout << «Juma»; break;
- case 6: cout << «Shanba»; break;
- case 7: cout << «Yakshanba»; break;
- default : cout << «Bunday hafta kuni yo’q»;
- }
- return 0;
- }
takrorlash (sikl) operatori. - Bilamizki masalani yechish davomida bazi bir masalani javobini topish uchun bir necha bor takrorlanadi. Buni hal qilish uchun albatta bizga takrorlash ya’ni sikl operatorlari kerak bo’ladi.
- Takrorlash operatorlari quyidagilar:
- For
- Do .. While
- While
- Siz yechayotgan masalangizni berilishiga qarab shulardan birini tanlaysiz.
Bilamizki masalani yechish davomida bazi bir masalani javobini topish uchun bir necha bor takrorlanadi. Buni hal qilish uchun albatta bizga takrorlash ya’ni sikl operatorlari kerak bo’ladi. - Bilamizki masalani yechish davomida bazi bir masalani javobini topish uchun bir necha bor takrorlanadi. Buni hal qilish uchun albatta bizga takrorlash ya’ni sikl operatorlari kerak bo’ladi.
- Takrorlash operatorlari quyidagilar:
- For
- Do .. While
- While
- Siz yechayotgan masalangizni berilishiga qarab shulardan birini tanlaysiz.
For takrorlash operatori quyidagicha. - For (; ; )
- ;
- Bu operator amal qilishni bajarishdan boshlaydi. Keyin takrorlash qadamlari boshlanadi. Har bir qadamda bajariladi, agar natija 0 dan farqli yoki rost (true) bo’lsa, sikl tanasi – bajariladi va oxirida bajariladi, aks holda boshqaruv takrorlash operatoridan keyingi operatorga o’tiladi. Sikl tanasi – sifatida bitta operator, shu jumladan bo’sh operator, yoki operatorlar bloki kelishi mumkin.
- Sikl takrorlanishi davomida bajarilishi lozim bo’lgan operatorlar majmuasi sikl tanasi deyiladi. Sikl tanasi sifatida bir yoki bir nechta operatordan foydalanish mumkin. Agar sikl tanasida bir nechta operatordan foydalanmoqchi bo’lsak bu operatorlarni blok {} orasiga olishimiz kerak.
Misol : - 1 dan 10 gacha bo’lgan sonlarni chiqaruvchi dastur:
- #include
- using namespace std;
- int main()
- {
- for (int i = 1; i <= 10; i++)
- cout << i << » «;
- cout << endl;
- return 0;
- }
- Ekranda quyidagicha natija hosil bo’ladi.
- Break – funksiyasini har qanday sikl operatoriga qo’llash mumkin. Bu funksiya sikl tugatilishini ta’minlaydi. Ya’ni boshqarilishni sikl operatoridan keyingi operatorga uzatadi.
- Continue – funksiyasini har qanday sikl operatoriga qo’llash mumkin. Bu funksiya parametrni keyingi qiymatni qabul qilishini taminlaydi. Boshqacha so’z bilan aytganda sikl tanasi tugatiladi. Bunda siklning o’zi tugatilmaydi
- Bu operator identifikator bilan belgilangan operatorga o`tish kerakligini ko`rsatadi. Masalan, goto A1;…;A1:y=5; Strukturali dasturlashda Go to operatoridan foydalanmaslik maslahat beriladi. Lekin ba`zi hollarda o`tish operatoridan foydalanish dasturlashni osonlashtiradi. Masalan, bir necha takrorlashdan birdan chiqish kerak bo`lib qolganda, to`g`ridan-to`g`ri break operatorini qo`llab bo`lmaydi, chunki u faqat eng ichki takrorlashdan chiqishga imkon beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
