Mavzu: Tarmoqda ustunlikka erishish shartlari Bajardi: Aliqulov Dilshodbek Tekshirdi

Mavzu: Tarmoqda ustunlikka erishish shartlari Bajardi: Aliqulov Dilshodbek Tekshirdi: Muhammadiyev O’tkir

Reja: 1. Tarmoqdagi umumiy vaziyat va undagi raqobat tahlilining mazmuni va usullari 2. Tarmoqni ta’riflovchi umumiy iqtisodiy ko’rsatkichlar 3. Tarmoqdagi raqobat kuchlari va ular ta’sirining darajasi 4. Raqobat kuchlari tarkibida o’zgarish yasovchi omillar

1. Tarmoqdagi umumiy vaziyat va undagi raqobat tahlilining mazmuni va usullari. Strategiyani ishlab chiqish tahlilga asoslangan ish bo’lib, tahlil 2 yo’nalishda olib boriladi: 1-Tarmoqdagi vaziyat va undagi raqobatning shartlari. 2-Kompaniya ichidagi vaziyat, uning raqobatbardoshligi.

Tarmoqlar o’zining iqtisodiy ta’rifi, ulardagi raqobat va rivojlanish istiqbollari bo’yicha bir - biridan farq qiladi. Masalan: Ilmiy texnika taraqqiyoti sur’atlari yuqori va past bo’lishi mumkin.Xar bar tarmoq uchun zarur bo’lgan kapital qo’yilmalar xajmi xam xar xil bo’ladi. Bozorlar esa maxalliydan tortib dunyo bozorigacha farqlanadi. Raqobat kuchli yoki zaif bo’ladi. Talab xam o’sib boruvchi yoki kamayib boruvchi bo’ladi.

Tarmoqdagi umumiy vaziyat va undagi raqobatni tahlil qilishda aloxida usullar qo’llanilib, bu usullar tarmoqda bo’layotgan o’zgarishlar va raqobat kurashini baholash imkonini beradi.

Buning uchun quyidagi 7 ta savolga javob topish lozim: 1.Tarmoqni ta’riflovchi umumiy iqtisodiy ko’rsatkichlar. 2.Tarmoqdagi raqobat kuchlari va ular ta’sirining darajasi. 3.Raqobat kuchlari tarkibida o’zgarish yasovchi omillar. 4.Kompaniya raqobat mavqeining kuchli va zaif jixatlari. 5.Raqobat kurashida muvaffaqiyat va muvaffaqiyatsizlikning kalit omillari. 6.Raqobat qaysi yo’nalishda borishini kim belgilaydi? 7.Foyda olish nuqtai nazaridan tarmoqning jozibadorligi

2. Tarmoqni ta’riflovchi umumiy iqtisodiy ko’rsatkichlar. Tarmoqdagi umumiy vaziyat va undagi raqobatning tahlili asosiy iqtisodiy ko’rsatkichlarni o’rganishdan boshlanadi. Bu ko’rsatkichlar quyidagilardan iborat: 1.Bozor xajmi. 2. Raqobat miqyosi (maxalliy , regional, dunyo). 3. Bozorning o’sish sur’atlari va uni rivojlanishining qaysi bosqichda ekanligi. 4.Raqobatchilar soni va ularning xajmi.

5.Xaridorlar soni va ularning moliyaviy imkoniyatlari. 6. Integratsiya qaerga qarab ketayapti? 7. Texnologik o’zgarishlarning yo’nalishi va sur’atlari.
8. Tarmoqqa kirish va undan chiqish osonligi.
9. Raqobatchilarning mahsuloti va xizmatlarining tabaqalanish darajasi.
10. Kompaniyaning ishlab chiqarish xajmi, transportirovka qilish, marketing va reklamani tashkil qilishda tejamkorlikka erishish imkonining borligi.
11. Tarmoqdagi «o’qitish / tajriba» egri chizig’i ijobiy tendentsiyaga egami?
12. Tarmoqqa zarur bo’lgan kapital sarmoyalar qo’yilyaptimi?
13. Tarmoqdagi daromad darajasi umumiy daromad darajasidan pastmi yoki yuqorimi?