Mavzu: Tizimli plata va uning texnik ko’rsatkichlari Tizimli plata o’zi nima ?

6. Turli komponentlarni sinxronlashtirish uchun tizim soati signalini ishlab chiqaradigan soat generatori.

7. Kengaytirish kartalari uchun slotlar (chipset tomonidan qo'llab-quvvatlanadigan shinalar orqali tizimga interfeys).

8. Kompyuter quvvat manbaidan elektr quvvatini oladigan va uni protsessor, chipset, asosiy xotira va kengaytirish kartalariga tarqatuvchi quvvat ulagichlari. 2007 yildan boshlab, ba'zi grafik kartalar (masalan, GeForce 8 va Radeon R600) ona plata ta'minlay oladigan quvvatdan ko'proq quvvat talab qiladi va shuning uchun ularni to'g'ridan-to'g'ri quvvat manbaiga ulash uchun maxsus ulagichlar joriy etilgan.

Tizimli plataning tuzilishi

Tizimli plataning sxematik tuzilishi

Tizimli plataning harorati

Zamonaviy ona platalarda plata atrofida taqsimlangan doimiy quvvatni filtrlash uchun elektrolitik kondensatorlardan foydalaniladi. Ushbu kondensatorlar haroratga bog'liq tezlikda qariydi, chunki ularning suvga asoslangan elektrolitlari asta-sekin bug'lanadi. Bu kuchlanishning beqarorligi tufayli sig'imning yo'qolishiga va keyinchalik ona plataning noto'g'ri ishlashiga olib kelishi mumkin. Aksariyat kondensatorlar 105 °C (221 °F) da 2000 soat ishlash uchun mo’ljallangan bo'lsa-da, ularning ishlash muddati bundan pastroq bo’ladi.

65 °C (149 °F) haroratda 3-4 yil umr ko'rish mumkin. Biroq, ko'plab ishlab chiqaruvchilar sifatsiz kondensatorlarni etkazib berishadi. Bu esa umr ko'rish muddatini sezilarli darajada kamaytiradi. Protsessor soketi atrofidagi korpusni etarli darajada sovutish shartligi va haroratning yuqoriligi bu muammoni yanada kuchaytiradi. Yuqori shamollatgichlar yordamida ona plata komponentlari 95 °C (203 °F) ostida saqlanishi mumkin, bu esa ona plataning ishlash muddatini samarali ravishda ikki baravar oshiradi. O'rta va yuqori darajali ona platalarda esa faqat qattiq kondensatorlar ishlatiladi. Har 10 °C kamroq harorat uchun ularning o'rtacha umr ko'rish muddati taxminan uchga ko'payadi, natijada 65 °C (149 °F) da umr ko'rish davomiyligi 6 baravar ko'p bo'ladi. Ushbu kondensatorlar 105 °C (221 °F) da 5000, 10000 yoki 12000 soat ishlash uchun mo’ljallangan bo’ladi.