Mavzu: tola sifatini zamonaviy usullarda aniqlash

Paxtadagi xas-cho ‘plar, iflosliklar - bu tolaning nuqsonlari. Agar paxtadan namuna olib qarasak, unda normal pishib yetilgan tolalardan tashqari xas-cho’p aralashgan va nuqsonli tolalar borligini ko’ramiz.
Bunday nuqsonlar biologik va mexanikaviy boiib, ular g„o’zaning o’sib rivojlanishida, paxta zavodlarida paxtani dastlabki fshlashda va ba’zan ipyigiruv fabrikasida paxtadan ip olishda paydo boiadi. Bunday nuqsonlar ko’p boisa, paxtaning qiymati pasayadi, ishlab chiqarish jarayonida chiqindilar ko’payadi, ipning chiqishi kamayadi va uninig sifati pasayib, yigirish va to’qish jarayonlarida ko’proq uziladi, natijada mashinalarning ish unumi pasayadi. Paxtadagi xas-cho ‘plar va nuqsonlar.
Iflosliklar - maydalangan barglar, chanoqlar, g„o’za shoxlari va h.k. Bular tolalarga yopishgan holda boiib, ulami yo'qotish ancha qiyin.
Tolali o‘lik - paxtani tozalashda paydo boigan uzun tolalar, maydalangan xas-cho’plar va yetilib pishmagan, tolalari turlicha paxmaygan chigitlardan iborat aralashma.
Kasallangan va zararlangan tolalar - g„o’za o’simligi kasallangan boisa (biologik nuqson) va paxtani paxta tozalash korxonasida hamda ipyigiruv korxonalarida ishlashda (mexanikaviy nuqson) hosil boiishi mumkin.
Maydalangan chigit (chigit boiakchalari) - paxtani dastlabki ishlashda hosil boiadi. Ular yana maydalanib, tolalar yopishgan po’stchalarga aylanishi mumkin. Bunday nuqson yigiruv korxonalari uchun eng zararli nuqson boiib, yigirilgan ipda ham uchrashi mumkin.
Tolali chigit qobig'i - zararli nuqsonlardan hisoblanib, paxtani dastlabki ishlashdan chigitlarning maydalanishi natijasida, titish va savash mashinalarda hosil boiadi. Bular tolaga mahkam yopishib qoladi va ulami ajratish qiyin. Shuning uchun bunday nuqsonlaming kelib chiqish sabablarini aniqlab, ulami kamaytirish zarur.
Tugunchalar - chigallanib qolgan tolalarning kichik gruppasi; paxtani dastlabki ishlashda va savash-tarash jarayonida hosil boiadi. Bunday nuqsonlar yigimv jarayonlarida ham tamoman yo’q boimaydi.