Mavzu: tuproq eroziyasi

1. Aniqlanadigan modda X eritmasiga biror reagent R qo‘shilganda elektromagnit nurlami yutadigan XR modda hosil bo‘lishi mumkin. Bu usul bevosita usul bo‘lib

X + R = XR reaksiyaga asoslangan.

2. Aniqlanadigan modda X eritmasiga biror MR elektromagnit numi yutadigan modda qo‘shilganda elektromagnit nurni yutmaydigan, yangi MX modda hosil bo‘ladi, bu usul bilvosita usul bo‘lib,

MR+X=MX+R reaksiyaga asoslangan.

3. Aniqlanadigan modda X eritmasiga biror Rreagentni qo‘shganda, u cho‘kmaga tushishiga asoslangan bu usul ham bilvosita usul hisoblanadi. X+R=XR

Bunda hosil bo‘lgan cho‘kma ajratiladi va biror erituvchida eritiladi. So‘ngra uning tarkibidagi tekshiriladigan tarkibiy qism fotometrik aniqlanadi. Agar bevosita usullar moddaning elektromagnit nurlami yutadigan moddalami parchalashga asoslangan. Bevosita usullar eng aniq usullar bo‘lib, ikkinchi guruhga kiradigan usullar ham ularga yaqin turadi. Uchinchi guruh usullari moddalarni aniqlash uchun boshqa imkoniyat bo‘lmagan hollardagina qo‘llaniladi.

Ёруғлик нури ютилишининг асосий қонуни. (Бугер-ЛамбертБер қонуни) Анализнинг оптик усуллари моддаларнинг электромагнит нурланиш (ёруғлик нури) энергияси билан таъсирлашиши натижасида ўзгарадиган параметрларни ўлчашга асосланган. Анализнинг оптик усуллари қуйидагиларга бўлинади:

1. Рефрактрометрик усул– модданинг ёруғлик нури синдириш кўрсатгичини ўлчашга асосланган
2. Нефелометрик усул– эритмага тўшаётган ёруғлик нурининг эритмада ёйилиш интенсивлигини ўлчашга асосланган
3. Турбидиметрик усул- эритмадан ўтган ёруғлик нури интенсивлигини ўлчашга асосланган
4. Поляриметрик усул- қутбланган нур текислигининг бурилиш бурчагини ўлчашга асосланган
5. Эмиссион усул– атомнинг қўзгалган ҳолатида, яъни электроннинг бир энергетик қаватдан бошқа энергетик қаватга, ўтишида чиққан нур интенсивлигини ўлчашга асосланган.
6. Абсорбcион усул – моддаларнинг электромагнит нурларни танлаб ютишига асосланган, бўлиб ёруғлик нури ютилишининг асосий қонунига бўйсунади.