Mavzu: Uchburchak ichki burchaklari yig’indisi haqidagi teorema

Dars jihozi: Doska, bo’r, darslik,transportir, chizg’ich, plakatlar.

Dars turi: yangi bilim beruvchi

Dars metodi: Tushuntirish, aralash.

Darsning texnologik xaritasi

T/r	Dars bosqichlari:	Bajariladigan ish mazmuni	Metodi	Vaqt
1.	Tashkiliy qism:	Salomlashuv ,navbatchi axborotini tinglash, o’quvchilarni darsga tayyorligini va sinf xonani tozaligini kuzatish.	Savol va javob	2-min
	Refleksiya	O’quvchilar diqqatini jamlash. “Oltin qoida”		1min
2.	O’tgan darsni mustahkamlash	Savol-javoblar o’tkaziladi.	“Aqliy hujum”	10 min
3.	Yangi mavzuni bayoni:	1.Darsning maqsadi va vazifalari. 2.Ma’ruza usulida tushuntirish	“Aqliy hujum ”ma`ruza	10min
5.	Yangi mavzuni mustahkamlash.	1.Savol javoblar orqali mavzuni mustahkamlash. 2.Test o’yinlari. 3.Dam olish daqiqalari.	“Aqliy hujum” Bosh qotirma “	15 min
	Rag’batlantirish.	O’quvchilarni javobini izohlab baholash:		3 min
6.	Uyga vazifa:	Uy vazifasi haqida tushuncha berish:		2min

Darsning borishi:

I.Tashkiliy qism:

O’quvchilarni darsga tayyorgarligini nazorat qilish, navbatchi axborotini tinglash.

O‘quvchilar bilan salomlashiladi.

Navbatchi axboroti eshitiladi.

Davomat aniqlanadi.

Kirish suhbati o‘tkaziladi.

O`quvchilar darsga tayyorlanadi , navbatchilar hisobot topshiradilar. Davlat ramzlari , sana va fasllar haqida savol- javoblar

O`qituvchi: Rahmat bolajonlar. Bugungi darsimiz qanaqa dars?

O`quvchi:- Geometriya

O`qituvchi: Bugungi darsimiz shiori:

Fanlar ko`kiga qil parvoz,

qancha bilsang shuncha oz.

Darsimizni boshlashdan avval oltin qoidalarni eslab olsak. II.O’tilgan mavzuni mustahkamlash

1. 
   a) bir nuqtadan b) ikki nuqtadan c) uch nuqtadan nechta to’g’ri chiziq o’tkazish mumkin.
   
2. 
   Ikki paralael to’g’ri chiziq va kesuvchi hosil qilgan burchaklarni tushintiring
   
3. 
   Mos burchaklar, bir tomonli, ichki almashinuvchi burchaklar xossalarini ayting.
   
4. 
   Uchburchak nima? Uning elementlarini , peremetrini ayting.
   

Faollashtiruvchi mashq yordamida uchburchak ichki burchaklarini o’lchab,ularning yig’indisini topish.

III.Yangi mavzuni tushuntirish

Endi geometriyaning eng muhim teoremalaridan biri uchburchak ichki burchaklari yig’indisi haqidagi teoremani isbotlaymiz

Teorema. Uchburchak ichki burchaklarining yig’indisi 180⁰ ga teng.

A a

4 2 5

B 1 3 C

ABC

Isbot. A uchidan BC tomonga parallel a to’g’ri chiziq o’tkazamiz chunki bu burchaklar a va BC parallel to’g’ri chiziqlarni AB kesuvchi bilan kesganda hosil bo’lgan almashinuvchi burchaklardir. chunki bu burchaklar a va BC parallel to’g’ri chiziqlarni AC kesuvchi bilan kesganda hosil bo’lgan almashinuvchi burchaklardir

chunki bu burchaklar umumiy uchga ega va yoyiq burchakni tashkil etadi.Hosil bo’lgan uchta tenglikdan

ya’ni ni hosil qilamiz. Teorema isbotlandi.



Masala. Rasmda berilgan x burchakni toping

ABC teng yonli bo’lgani uchun ACB= A=40⁰ Vertikal burchaklar xossasiga ko’ra

DCE= ACB=40⁰ Shartga ko’ra CED teng yonli. Shuning uchun DCE= DEC=40⁰.

Demak,uchburchak burchaklari yig’indisi haqidagi teoremaga ko’ra 40⁰+40⁰+x=180⁰ bundan x=100⁰

A

B

C

D

E

IV.Yangi mavzuni mustahkamlash

Mustahkamlash uchun masalalar yechish

2- masala. Javob: 1 ta burchagi.

3- masala. Javob : 1 ta burchagi.





4-masala. Uchburchak burchaklari berilgan isbotlangan teoremaga asosan uchburchak yasab bo’lish bo’lmasligi aytiladi. a) ha b) yo’q c) yo’q

5- masala og’zali bajariladi

6- masala.

X+77⁰+40⁰=180⁰

77⁰ x=180⁰-117⁰

x 40 x=63⁰

7-masala. 1. x:y=8:5

5x=8y, x= y , x+y+50⁰=180⁰, y+y=180⁰-50^0,, y=130⁰ y=5*10=50⁰, x=80⁰.

7- masala. 2. x:y:z=5:6:7

5t+6t+7t=180⁰ , 18t=180⁰ , t=10⁰ , 5t=5*10⁰=50⁰ 6t=6*10⁰=60⁰ 7t=7*10⁰=70⁰

X=50⁰ , y=60⁰ , z=70⁰.





V. Darsga yakun yasash.

O‘quvchilar darsdagi ishtirokiga ko‘ra baholanadi. Faol qatnashganlar rag‘batlantiriladi.

VI.Uyga vazifa berish.

8-masala uyga vazifa qilib beriladi hamda ularning shartlari tushuntiriladi.