Mavzu: Uchish-qo'nish tasmasi enini tayinlash Reja: Uchish-qo'nish tasmasi enini tayinlash

Standart hisobiy sharoitlarda havo kemasining ko'tarilishi uchun zarur bo'lgan uchish tasmasi uzunligini aniqlash
Hozirgi paytda, aeroportlarni loyihalash amaliyotida UQT va UT ning zaruriy uzunliklarini hisoblash uchun HK si ko‘tarilish jarayonida bir dvigateli ishlamay qoladigan holat qabul qilingan. Fuqaro aviatsiyasining ikki va undan ortiq dvigateli, hamma reaktiv havo kemalaridagi bitta dvigatel ishlamay qolsa ham kema ko‘tarilishda davom eta oladi. Dvigatellardan biri ishlamay qolganda uchuvchi qabul qiladigan qarorga bog‘liq ikki holat boMishi mumkin (3.5-rasm): ko‘tarilishni davom ettirish va to‘xtatish. Birinchisida uchuvchi ishlab turgan dvigatellarning butun imkoniyatini ishga solib, yo‘nalishda uchishni davom etadi va ko‘tarilish bosqichini oxiriga yetkazadi («davom ettirilgan ko‘tarilish»). Ikkinchi holatda uchuvchi o‘z qo‘lida bo‘lgan hamma vositalarni (aerodinamik tormozlash, tortish reversi va b.) tezlikni so‘ndirishga qaratadi («to‘xtatilgan ko‘tarilish»). Uchuvchining vaziyatga reaktiyasi davomiyligi dvigatel ishlamay qolgan ondan boshlab bir qarorga kelguncha o‘tgan vaqt boMib, shartli ravishda 3 sekund qabul qilingan.


UQT va UT uzunliklarini beleilashda yuqorida ko‘rilgan holatlarni tahlil qilish uchun «qaror qabul qilish tezligi» degan tushuncha kiritiladi. Ya’ni, yugurish tezligi u,; bunda dvigatellardan biri ishlam ay qolsa, ko‘tari 1
qiladi. Dvigatel o{ dan katta tezlikda ishlamay qolsa, ishlab turgan dvigatellarning quvvati ko'tarilishni distansiyaning qolgan qismida davom ettirib, nihoyasiga yetkazishga kifoya qiladi. G ru ntli UQT sini hisoblash xususiyatlari. Havo kemasi gruntli yuzada harakatlanganda g‘ildiraklarga tushadigan qarshilik SUQM siga qaraganda sezilarli o‘zgaradi. Bunga gruntning mustahkamligi har xil darajada, ayniqsa, namgarchilik paytida, boMishi sabab bo‘ladi. Gruntda g‘ildirak izlari hosil bo‘lib, gruntning qarshilik koeffitsiyenti ortadi, natijada ko‘tarilish distansiyasini uzaytirishga to‘g ‘ri keladi. G runtli UQT sining u zu n lig in i aniqlashda gruntning ko‘- paygan qarshiligini hisobga olish uchun tuzatish koeffitsiyenti kiritiladi: