Mavzu; Xavoli sovutkichni xisoblash G

MAVZU; Xavoli sovutkichni xisoblash G₁=35000 kg/s.

REJA
1.Kirish..

2.Issiklik almashinish курилмалари……………………

3. Xisoblash kismi………………………………………………….

4. Neftni kayta ishlash texnologiyasida atrof-muxitni muxofaza kilish va xavfsizligi. Ekologiya muammolари………………
Foydalanilgan adabiyotlar………………………………………….

1.Kirish.

Xalk xujaligining asosiy soxasi-sanoatda 1 mln. dan ortik (1995) ishchi va xizmatchilar mexnat kiladi. Sanoatda 100 dan ortik tarmok, 12 yirik tarmok bulib, ulardan 6 tasi bazaviy tarmok xisoblanadi. Uzbekiston sanoatida elektr energiyasi, gaz, neft, kumir, benzin, pulat, avtomobillar, traktorlar, paxta terish mashinalari va boshka kupgina maxsulotlar ishlab chikariladi. Uzbekiston iktisodining rivojlanishida yokilgi-energetika kompleksining urni aloxida. Uning tarkibiga gaz, neft va neftni kayta ishlash, kumir va energetika kiradi. Uzbekiston jaxondagi unta yirik gaz ishlab chikaruvchi mamlakatlar jumlasiga kiradi. Uzbekistonda dastlabki neft koni 1904 yilda ochilgan. (Fargona vodiysidagi Chimyon neft konida 278 м chukurlikdan sutkasiga 130 tonna neft olingan). Shu davrda rus va chet el kapitali neft kazib olish, uni kayta ishlash, neft maxsulotlarini sotishni tula uz nazoratiga oldi. “Santo”-Urta Osiyo neft savdosi shirkati tashkil etildi. 1913 yilda jami 13 ming tonna neft kazib olindi. Urushgacha bulgan davrda Uzbekistonda neft kazib olinadigan konlar soni 11 taga yetdi. 1959 yilda Fargona vodiysi va Surxondaryo viloyatidagi 9 ta neft konining uzidan 1460 ming t.dan ziyod neft olindi. 1985 yilda Buxoro – Xiva voxasida yaxshi tarkibli yirik neft gaz kondensatli Kukdumalok koni ochildi. Shundan sung Respublika neft sanoati xalk-xujaligining neftga bulgan talabini tulik kondirish imkoniyatiga ega buldi va chetdan neft va neft maxsulotlari tashib keltirishga zarurat kolmadi.
Neftni kayta ishlash sanoati soxasida Oltiarik, Fargona va Buxoro neftni kayta ishlash zavodlari ishlab turibdi. Fargona zavodi surkov moylari va yonilgi ishlab chikarishga ixtisoslashgan, ishlab chikarish buyicha 30 dan ortik texnologik kurilmaga ega. Oltiarik neft zavodi esa yonilgi yunalishida, uning asosiy texnologik uskunalari 7 ta. Buxoro neft zavodi yakinda, yaʼni 1997 yil 22 avgust kuni ishga tushirildi. Neft zavodi tula kuvatda ishlaganda ulardan yukori oktanli benzin, dizel yokilgisi, koks, parafin, motor moylariga kushilmalar, ichki yonuv dvigatellari uchun motor va surkov moylari (kompressor, turbina, urchuk moylari), kerosin, bitum, mazut kabi neft maxsulotlar olinadi. Yangi maxsulotlarni ishlab chikarishni uzlashtirish dasturiga muvofik yangi texnologiyalar uzlashtirilmokda. Keyingi yillarda kurilgan keskin tadbirlar natijasida neft kazib olish xajmi usdi va Respublikaning neft mustakilligi taʼminlandi.
Gaz sanoati – yokilgi –energetika majmuasining eng rivojlangan tarmogi. Uning respublikada kazib olinayotgan yokilgi balansidagi xissasi 82,2% ni tashkil etadi. 1972- yilda Muborak gazni kayta ishlash zavodining birinchi navbati ishga tushirilib, gazni magistral gazoprovodlarga uzatishdan oldin aralashmalardan tozalash imkoniyatilari yaratildi. (1994 yilda zavodning 4-navbati ishga tushirildi). Yakinda Shurtanda gaz-kimyo zavodi birinchi maxsulotlarini bera boshladi. Fargona neftni, Muborak gazni kayta ishlash zavodlari va Shurtan gaz kompleksida yiliga 100 ming tonnaga yakin suyultirilgan gaz ishlab chikariladi. Uzbekiston Mustakillikka erishgach, mamlakatning neft va gaz maxsulotlariga bulgan extiyojini uz resurslari xisobga kondirish dolzarb masala bulib koldi. Tarkok xolda ish olib borgan ilmiy va ishlab chikarish tarmoklari birlashtirilib, yagona tashkilot –Uzbekiston “Neft va gaz sanoati” davlat konserni tashkil etildi (1991). Keyinrok konsern negizida Uzbekiston neft va gaz sanoati milliy korporatsiyasi (“Uzbekneftgaz”) tuzildi (1992). Korporatsiya tarkibida yirik birlashma va boshkarmalar faoliyat kursatib kelmokda: “Uzneft kazib olish” davlat -aksionerlik birlashmasi 1994y. Birlashma kuduklar burgilash va kurish neft, gaz kondensati, tabiiy gaz kazib olish, tabiiy gaz kayta ishlash, neft konlarini ochish xamda milliy meʼyoriy-tadkikot ishlari, kadrlar tayyorlash (Buxoro gaz sanoati kolleji, 1974 y) bilan shugullanadi.
“Uzneftgazkurilish” davlat-aksionerlik birlashmasi 1992 yilda, “Uzgazuzatish” davlat birlashmasi 1993 yilda tuzildi. Birlashma tabiiy gazni Uzbekistondagi va xorijdagi isteʼmolchilarga shartnoma asosida yetkazib beradi. Tarkibida boshkarmalar, 4 gaz omborlari, 27 kompressor va 283 gaz taksimlash stansiyasi, kushma korxonalar va xokazo bor.