Mavzu: xizmat ko'rsatish va servisni boshqarish

Mavzu:xizmat ko'rsatish va servisni boshqarish

Sobirov Jamshidbek

Xizmat ko`rsatish sohasi xalk xujalik kompleksining tarkibiy kismi bulib hisoblanadi, iqtisodiy munosabatlarning umumiy tizimida katnashadi va mavjud jamiyatda harakat kiladigan umumiy iqtisodiy konunlarga buysinadi. Tarmoklarning xalkaro tasnifida uch sektorni ajratish kabul qilingan: birlamchi (kishlok xujaligi, kazib olish sanoati), ikkilamchi (kayta ishlash sanoati), va uchlamchi (xizmat ko`rsatish sohasi yoki ijtimoiy soha)
Birinchidan maxsulotlar belgilanishi birligi nuktai nazaridan xizmat sohasi maxsuloti - kiyin va karama- karshi tushinchadir. Iste'mol fondini kupaytirishga yunaltirilgan xizmatlar ijtimoiy soha maxsuloti sifatida kurilishi mumkin.
Ikkinchidan, iste'mol qilinadigan resurslar xilma xilligi nuktai nazaridan ushbu uxshashlik « nomoddiy maxsulotlar» iste'mol qilinadigan resurslardagi uxshashlik harajatlarning uz strukturasida xam namoyon buladi, ular bir biridan keskin fark kiladi. Jumladan ammortizastiyani kushgan xoldagi moddiy harajatlar teatrlarda 13,3%, stirklarda 17,0%, konstert tashkilotlarida 3,5%, parklarda 20,3%, sanoatda 82,8%, kurilishda 64,8%.
Uchinchidan kadrlar tarkibining uziga xos belgisiga kura xizmat ko`rsatish sohasida bu birinchi navbatda shunda namoyon buladiki, undagi asosiy ishlovchilar urta va oliy ma'lumotli mutaxassislar hisoblanadi.
Bir soʻz bilan aytganda, hududlarda xizmat koʻrsatish sohasini yana-da rivojlantirishdan asosiy maqsad tadbirkorlikni rivojlantirish, yangi ish oʻrinlari yaratish orqali aholi bandligini taʼminlashdir. Natijada tadbirkorlar daromad oladi, aholi ish bilan taʼminlanadi.
Bu yil xizmatlar koʻrsatish sohasida tub burilish yili boʻlishiga zamin yaratadigan yangi mexanizmlar joriy etiladi. Dastlabki rejalarga koʻra, mazkur sohada 59 trillion soʻmlik 42 mingta yangi loyiha amalga oshiriladi. Agar belgilanggan bu vazifalar toʻla amalga oshiriladigan boʻlsa, xizmat koʻrsatish sohasida sezilarli rivojlanish boʻladi.
Yangi quvvatlarni ishga tushirish orqali xizmatlar sonini ham, hajmini ham bir necha barobarga oshirish imkoni mavjud. Joriy yilda sohadagi marra katta olingan. Xususan, yil soʻnggigacha xizmatlar sohasida 150 mingta yangi ish oʻrinlar yaratish belgilangan.
Xizmat ko'rsatish sohasi aholi bandligini ta'minlashda eng katta zaxiralardan biri hisoblanadi. Mamlakatimizda uning yalpi ichki mahsulotdagi ulushi 36,3 foizni, sohada band bo'lganlar soni esa 50,1 foizni tashkil etadi. Hozir respublikamizda mazkur sohada ish o'rinlari yaratish bo'yicha katta imkoniyatlar borligini hisobga olsak, bu hali juda past ko'rsatkichdir.
Servis (inglizcha: service — „xizmat“) — jismoniy va yuridik shaxslarga, umuman keng aholiga xizmat koʻrsatish; ishlab chiqarish texnika maqsadlaridagi mahsulotlarni, madaniy-maishiy, xoʻjalik va boshqa sanoat mahsulotlarini sotish hamda ularni ishlatish bilan bogʻliq boʻlgan xizmat koʻrsatish sohalari. Servis texnika vositalari, maishiy-roʻzgʻor apparaturasi, kommunal texnikani sozlash va taʼmirlashga nisbatan ham qoʻllanadi. Servis ning quyidagi turlari mavjud: sotuvga qadar va sotuvdan keyin servis (kafolatli, kafolatdan keyingi).
Servis
Servis faoliyati iqtisodiy aktiv faoliyatning bir turi bulib, bozor munosabatlari sharoitida turli xil xizmatlar ko`rsatish bilan shuFullanadi. Ushbu faoliyat xizmat ko`rsatishning ixtisoslashtirilgan strukturalari orkali amalga oshiriladi, ular uz navbatida ushbu tizimning sub'ektlari hisoblanadi. Mavjud sub'ektlar ijtimoiy ehtiyojlarning mikyosi va mazmunini baxolash orkali barcha xoxlovchilarga uz xizmatlarini taklif etadi va ularni kondirishga harakat kiladi.
Servis tizimiga karashli bulgan sub'ektlar jumlasiga tadbirkorlar yoki servis tashkilotlarining jamoalari kiradi. Yukorida kayt qilingan tashkilotlar quyidagi shakllarda bulishi mumkin:
-ixtisoslashtirilgan firmalar - masalan sayyoxlik, mexmonxona, davolash;
-ixtisoslashtirilgan korxonalar, savdo, transport, ta'mirlash va boshkalar;
-byuro, idoralar - yuridik, axborot, reklama, turar joy.
-muassasalar - konunni kuriklash va madaniyat muassasalari bulib hisoblanadigan milistiya bulimlari, teatrlar, muzeylar, kutubxonalar;
-tashkilotlar - bank, suFurta, kuriklash va xokozolar.
XX-asrda servis inson faoliyatining keng kamrovli faoliyatiga aylandi. Xrzirgi kunda sanoati rivojlangan davlatlarning 70% dunyo xizmat bozorining katnashchilari hisoblanadi.
Servis- bu inson faoliyatining aloxida turidir. U mijozning ehtiyojini xizmatlar ko`rsatish orkali kondirishga karatilgan. Ushbu ehtiyojlar aloxida shaxslar, ijtimoiy guruxlar yoki tashkilotlar tomonidan bulishi mumkin.
Servis tushunchasini aniklashda uchta muxim tushuncha ishlatiladi: faoliyat, talab, xizmat.Ushbu tushunchalar mohiyatini yoritish servis nima ekanligini va u qanday shakllarda amalga oshirilishini tularok ko`rsatadi.
Avtotransport vositalari texnik servisi texnik ta’minlashning jahon bo’yicha keng tarqalgan usuli hisoblanib, ishlashga yaroqliligi, ishonchliligi, xavfsizligi, tejamkorligi va zaruriy tashqi ko’rinishini ta’minlash uchun bajariladigan bir qancha xizmatlar majmuidir. Avtoservis xizmatining asosiy vazifasi mamlakatdagi avtomobil transporti, qaysi mulk shaklida bo’lishidan qat’iy nazar, beto’xtov, xavfsiz, tejamkor va ishonchli ishlashini ta’minlashdir. Deyarli har kuni ishga chiquvchi avtomobillarni yonilg’imoy mahsulotlari bilan ta’minlash, ularni yuvish-tozalash va nazorat qilish, xizmat ko’rsatish yoki ta’mirlash talab etiladi.
Avtotransport vositalari texnik servisi

Etiboringiz uchun raxmat