мавзу. Ялпи ишчи кучи, унинг бандлиги ва ишсизлик 4 5

Иккинчидан,
Иккинчидан,
бошқа ҳар қандай товар бозорларида бўлгани сингари, ишчи кучи бозорида ҳам ишчилар ўртасида бўш ишчи ўрнини эгаллаш борасида рақобат кураши вужудга келади.
Учинчидан,
Учинчидан,
ишчи кучи бозори ишчи кучи ялпи таклифининг унга бўлган ялпи талабдан доимий равишда кўпроқ бўлиши тенденцияси билан тавсифланади. Бу эса бозорда ишчилар банд бўлмаган қисми (ишсизлар)нинг пайдо бўлишига олиб келади.
Тўртинчидан,
Тўртинчидан,
бозор иқтисодиётининг циклли ривожланиши одатда инфляция ва ишсизлик билан бирга боради. Бу иккала жараён ўртасида маълум ўзаро боғлиқлик мавжуд бўлиб, у пировардида ишчилар оммаси ҳаёт даражасининг аҳамиятли даражада пасайиб кетиши (нархларнинг ошиши, иш ҳақининг қисқариши, тўловга қодир талабнинг пасайиши ва ҳ.к.) орқали намоён бўлади.
Муайян иқтисодий шароитларда ишчи кучи бозоридаги умумий ҳолат инфляциянинг ўсиши учун асосий сабаб бўлиши ҳам, ёки, аксинча, унинг ўсишига тўсқинлик қилиши ҳам мумкин. Мамлакатдаги ишсизлик даражаси қанчалик паст бўлса, инфляция таъсирида нархларнинг ўсиш суръатлари шунчалик юқори бўлади. Инглиз иқтисодчиси А.Филлипс ишсизлик ва инфляциянинг ўсиши ўртасидаги боғлиқликни кўрсатиб бериб, бу боғлиқликни ифодаловчи эгри чизиқ
Филлипс эгри чизиғи
W
P
U
W, P,%
U,%
Бозор иқтисодиёти тизимида ишчи кучи бозорининг роли у бажарадиган иккита вазифа орқали белгиланади.
Биринчи вазифаси
Биринчи вазифаси
бевосита меҳнат жараёнида ишчининг ишлаб чиқариш воситалари билан бириктириш механизми ҳамда банд бўлмаган ишчи кучининг ҳаракатини самарали тартибга солиш билан боғлиқ.
Иккинчи вазифаси
Иккинчи вазифаси
эса ялпи ишчи кучининг сифатини янада такомиллаштирган ҳолда такрор ишлаб чиқариш орқали амалга оширилади.
Ўзбекистонда иш билан таъминлашнинг асосий кўрсаткичлари

Йиллар	Иш қидирувчи сифатида рўйхатдан ўтганлар, минг киши	Иш билан таъминлан-ганлар, минг киши	Иш билан таъминлан-ганларнинг солиштирма салмоғи, %	Ҳисобот даври охирига расмий тарзда рўйхатга олинган ишсизлар сони, минг киши
2000	421,4	280,6	66,6	35,4
2001	462,8	318,1	68,7	37,5
2002	448,2	322,2	71,9	34,8
2003	430,5	317,4	73,7	32,2
2004	425,0	323,7	76,2	34,9
2005	410,3	325,1	79,2	27,7
2006	391,5	320,7	81,9	29,1
2007	557,4	486,5	87,3	27,4
2008	623,3	546,6	87,7	22,9