mavzu. Yil va davrlarni aniqlash. ( soat) reja

Quyosh kalendarlari jadvali 
Mualliflar 
Har necha 
yilda kabisa 
yillarining 
qabul 
qilinganligi 
Yilning 
uzunligi 
sutka 
hisobida 
Tropik 
yildan farqi 
Bir sutkani 
tashkil 
qiladigan 
yillik 
miqdori 
Kalendar
nomi 
Sozigen 
¼ 
365,25000 +0,00780 
128 
Yulian 
L.Lilio 
97/400 
365,24250 +0,00030 
3300 
Grigoriy 
Umar Hayyom 
8/3 
365,24242 +0,00022 
4500 
Jaloliy 
M. 
Milankovich 
218/900 
365,24222 +0,00002 
40000 
Yangi Yulian 
I. Medler 
31/128 
365,24219 
-0,00001 
80000 
- 
Quyosh kalendarlarining aniqligini A. A. Kaverinning quyidagi 
formulasi orqali tekshirish mumkin
2
. 
365m + 366n 
A =------------------- –T. 
m + n 
Bunda: A - quyosh kalendaridagi bir yillik xatoning uzunligi; T- tropik 
yilning uzunligi (365,24220); 
m - kalendar uchun qabul qilingan davriylikdagi oddiy yilning miqdori; 
n — kalendar uchun qabul qilingan davriylikdagi kabisa yillarining 
miqdori. 
Bu formula orqali Yulian kalendaridagi xatoning miqdorini aniqlaymiz: 
365·3+366·1 1461
A =-------------- –365,24220 = ------ -356,24220=365,25-365,24220=+
3
0,00780. 
3+1 4 
Demak, Yulian kalendari tropik yildan 0,00780 sutka uzun. Mazkur farq 
necha yilda bir sutkani tashkil qilishini quyidagicha aniqlaymiz: 
2
Селешников С.П. История календаря и хронологии. - М.: 1937. С. 43
3
Kalendar yilining tropik yildan uzunligini bildiradi. 

---

1:A = 1:0,00780 = 128,205128. Demak, Yulian kalendaridagi xatolik 128 
yilda bir sutkani tashkil qiladi.