Мавзу. Ўзгармас ток қонунларига доир масалалар ечиш. Режа

Мавзу. Ўзгармас ток қонунларига доир масалалар ечиш. Режа: 1. Ток кучи. Қаршиликка доир масалалар ечиш. 2. Ўтказгичлар кетма-кет ва параллел уланган занжирнинг бир қисми учун Ом қонунига доир масалалар ечиш. 3. Токнинг иши ва қувватига доир масалалар ечиш. 4. Электр юрутувчи куч. Берк занжир учун Ом қонунига доир масалалар ечиш

2- илова

Ақлий ҳужум саволлари 1. Ток кучи деб нимага айтилади? 2. Қаршилик ифодасини ёзинг? 3. Занжирнинг бир қисми учун Ом қонуни ифодасини ёзинг? 4. Берк занжир учун Ом қонуни ифодасини ёзинг?

3- ilova
Tok. Kuchlanish. Qarshilik va ularni ulash.
Zaryadli zarralarning tartibli bir tomonga yo’nalgan harakati tok deyiladi. O’tkazgich ko’ndalang kesim yuzasidan vaqt birligi ichida oqib o’tgan zaryad miqdoriga tok kuchi deyiladi.
yoki [A];
Vaqt davomida kattaligi va yo’nalishi o’zgarmaydigan tok o’zgarmas tok deyiladi.

Tok kuchini o’tkazgich kesim yuzasiga nisbati tok zichligi deyiladi.

Zanjirning bir qismi uchun Om qonuni
O’tkazgichdan o’tayotgan tok kuchi, kuchlanishga to’g’ri, o’tkazgich qarshiligiga teskari proporsionaldir:

Metallarning elektr qarshiligi – erkin elektronlar tartibli harakati davomida metall kristall panjarasining tugunlaridagi ionlar bilan to’qnashadilar va yo’nalish kattaligini o’zgartirishidir
O’tkazgich qarshiligi metall turiga va geometrik o’lchamlariga bog’liqdir

Bu yerda: l – o’tkagich uzunligi; S – ko’ndalang kesim yuzasi; ρ – o’tkazgich solishtirma qarshiligi.
Agar o’tkazgich kuchlanish manbaiga ulanganda I tok kuchi vujudga kelsa, u holda o’tkazgich ichidagi elektr maydon kuchlanganligi quyidagicha:

Harorat ortishi bilan metall ichidagi issiqlik harakati ortib, erkin elektronlar harakatiga xalaqit qiladi ya’ni qarshilik oshadi
yoki
Bu yerda: R₀ va ρ₀ - 0⁰S xaroratda o’tkazgichning qarshiligi va solishtirma qarshiligi