Qum, bu mayda toʼldiruvchi boʼlib, uning tabiiy (boyitilgan va fraktsiyalangan) va maydalangan (boyitilgan, fraktsiyalangan, shu bilan birga togʼ jinslarini chaqiq toshga aylantirishdagi maydalash chiqindilari) turlari mavjud.
Donadorlik tarkibi
Betonda qumni optimal miqdorda ishlatganda sement sarfini
kamaytirishga va mustahkamlikni oshirishga erishiladi. Oddiy ogʼir beton uchun uyma zichligi 1400kg/m3dan yuqori va dona zichligi 2.0g/sm3 dan yuqori qumlar ishlatiladi.
Tabiiy qum, qum va qum-shagʼalli konlardan qazib olinadi. Qum-shagʼalli aralashmani navlarga ajratishda qum olinadi. kabi togʼ oldi, tekislik va suvda olinadigan turlarga boʼlinadi. Togʼ oldi jinslari togʼ ѐnbagʼirlarida joylashadi. Bunda qumni qazib olish joyi oʼrab turgan atrof-muxit va transport yoʼllaridan tepada joylashgan boʼladi. Bu konlarda hamma vaqt quruq qum uchraydi. Tekislik konlarida qum yer yuzasidan pastda va baʼzan grunt suvlaridan pastda yuzaga keladi va yigʼiladi. Bu konlar quruq ѐki nam holatda boʼladi. quritiladi Suvli konlarda qum darѐ, koʼl va boshqa suv havzalaridan suv ostidan olinadi. Shunday qilib, konlarda qumlar ochiq usulda ѐki ѐpiq usulda ishlab chiqariladi. Qumni ochiq usulda qazib olish eng koʼp tarqalgan. Konlardagi qumlar zamin, gil va boshqa jinslar ostida yigʼiladi. Bu qavatni ochish qavati deyiladi va uni hajmining foydali qazilma hajmiga nisbati ochish koeffitsientini ifodalaydi (drenajda) yoki qumni olish uchun suv bilan toʼldiriladi. Konlarda ochish ishlari bajarilgandan soʼng, transport yoʼllari va Konlarda ochish ishlari bajarilgandan soʼng, transport yoʼllari va
Do'stlaringiz bilan baham: |