Mavzu№10: Buyrak va siydik ajratish a’zolari kasalliklari bilan og’rigan bemorlarda va klinik tekshiruvlarda hamshiralik parvarishi

Mavzu№11: Buyrak va siydik ajratish a’zolari kasalliklari bilan og’rigan bemorlarda va klinik tekshiruvlarda hamshiralik parvarishi.

REJA:

1. 
   Buyrak va siydik ajratish tizimi a’zolarining tuzilishi va vazifalari;
   
2. 
   Klinik holat va simptomlari
   
3. 
   Tekshirish usullari va davolashni
   
4. 
   Siydik hosil bo’lish jarayoni.
   
5. 
   Siydikning me’yoriy ko’rsatkichlari.
   
6. 
   Davolash va hamshiralik parvarishi.
   

7. Sistit,piyelonefrit kasalliklari bilan og’rigan bemorlarda hamshiralik parvarishi.(kasallik etiologiyasi,patogenezi,klinikasi,davolash)
Organizm faoliyatini boshqarishda buyraklarning ahamiyati juda katta. Buyraklar, siydik naylari, siydik pufagi, siydik chiqaruv kanali siydik ajratish ti Zamonaviy nazariyaga asosan siydik hosil bo’lishida quyidagi jarayonlar ahamiyatlidir:

1. 
   filtratsiya
   
2. 
   sekretsiya
   
3. 
   reabsorbsiya
   

Buyraklar va siydik ajratish a’zolari organizmda quyidagi vazifalarni bajaradi:
Organizmda parchalanish mahsulotlarini, ortiqcha suv, tuzlarni, ba’zi dori moddalarini chiqarib tashlaydi.

1. 
   Ichki muhit barqarorligini ta’minlaydi, ya’ni suv – tuz almashinuvida, kislota – asos muvozanatini saqlashda, osmoregulyatsiyada faol ishtirok etadi.
   
2. 
   Endokrin faoliyat – renin, eritropoetin, urokinaza ishlab chiqaradi.
   
3. 
   Yog’, oqsil, mineral tuz almashinuvida ishtirok etadi va h.k.
   

Siydikni rangi och sariq, tiniq bo’ladi. Reaksiyasi neytral yoki kuchsiz kislotali. Siydikni nisbiy solishtirma og’irligi 1020-1026 bo’lib, yeyilgan ovqat, ichilgan suyuqlik miqdoriga bog’liqdir. Siydik tarkibida mochevina, siydik kislota, purin asoslari, kreatinin, indikan va boshqalar aniqlanadi.

Buyrak va siydik yo’llari kasalliklarini asosiy simptomlari bu:

• 
  shishlar;
  
• 
  siydik ajralishini buzilishi (dizuriya);
  
• 
  siydik tarkibining o’zgarishi (proteinuriya, piuriya, leykosituriya);
  
• 
  bel sohasida og’riq;
  
• 
  arterial bosimning ko’tarilishi;
  
• 
  haroratning ko’tarilishi;