Мавзу:“Пул ислоҳотлари”

Мавзу:“Пул ислоҳотлари”

Режа :

1

• Пул ислоҳотларини амалга оширишнинг зарурлиги.

2

• Пул ислоҳотларини амалга ошириш усуллари

3

• Ўзбекистон Республикасида амалга оширилган пул ислоҳотлари ва уларнинг ўзига хос хусусиятлари.

Пул ислоҳотлари - миллий валютани мустаҳкамлаш, пул бирлигини барқарорлаштириш ва пул муомаласини тартибга солиш мақсадида давлат томонидан мамлакат пул тизимини тўлиқ ёки қисман қайта ташкил этиш.
Пул ислоҳотлари :
қоғоз пул белгиларининг ҳаммаси ёки бир қисми қадрсизланганда ва уларнинг ҳажми кўпайиб, янгиси (қоғоз ёки металл) билан алмаштириш лозим бўлганда, пулнинг олтин қиймати ёки валюта курси ўзгарганда, пул тизимига ўзгартиш киритиш зарур бўлганда ўтказилади.

Пул ислохотлари мамлакатдаги иқтисодий ҳолатга, пулнинг қадрсизланиш даражасига ва давлатнинг сиёсатига боғлиқ ҳолда турли усулларда:

ортиқча қоғоз пулларни йўқ қилиш билан пул ҳажмини камайтириш (дефляция);
эски пул белгиларини йўқ қилиб, янги қоғоз пул белгиларини зарур микдорда чикариш (нуллификация);
эски пул белгиларини йирикроқ янги пул белгиларига алмаштириш (деноминация);
пул бирлиги ёки қоғоз пул бирлиги курсининг металл қиймати ва чет эл валютасига нисбатан курсини пасайтириш (девалвация);
пул бирлигидаги металл қиймати ёки қоғоз пул курсини ташки давлатлар валютасига нисбатан ошириш (ревалвация)ва б ошқа шаклларда амалга оширилади.

• Ҳозирги Марказий Осиё ҳудудларида мухим пул ислохотлари Амир Темур ҳукмронлик қилган даврдан бошланган. Унинг ташаббуси билан ўша давргача муомалада бўлган майда мис тангалар ўрнига сифат ва ҳажм жиҳатдан бир неча марта ортиқ бўлган, йирик қийматга эга олтин ва кумуш тангалар зарб этила бошлаган. Амир Темур тасарруфида бир неча зарбхоналар бўлганлиги ва уларда зарб этилган тангалар европада ҳам машҳур бўлганлиги ҳақида кўп маълумотлар бор. Биргина Ғарбий эрон ва Озарбайжонда Амир Темурнинг номи битилган 120 турдан ортиқ олтин ва кумуш тангалар муомалага киритилган

Ҳозирги Марказий Осиё ҳудудларида Амир Темур ҳукмронлик қилган даврдан бошланган. Унинг ташаббуси билан ўша давргача муомалада бўлган майда мис тангалар ўрнига сифат ва ҳажм жиҳатдан бир неча марта ортиқ бўлган, йирик қийматга эга олтин ва кумуш тангалар зарб этила бошлаган. Амир Темур тасарруфида бир неча зарбхоналар бўлганлиги ва уларда зарб этилган тангалар европада ҳам машҳур бўлганлиги ҳақида кўп маълумотлар бор. Биргина Ғарбий эрон ва Озарбайжонда Амир Темурнинг номи битилган 120 турдан ортиқ олтин ва кумуш тангалар муомалага киритилган