Mavzusi: Antiplagiat darturlari: local va global (xorijiy va respublika ) Plagiat

Eng yuqori pag’ona amaliy pag’ona bo’lib bunda foydalanuvchilar hisoblash texnikasi bilan muloqatda bo’lishadi.

Eng quyi pag’ona fizik pag’ona bo’lib, bunda qurilmalar signallar bilan o’zaro almashinishi ta’minlanadi.Kompyuter tarmog’I ushbu yetti pag’onasida birgalikda ishlashi uchun ularning har birida “qaydnoma” deb yuritiladigan maxsus standart ishlatiladi.

Qaydnomalarni fizik jihatdan qo’llaydigan apparat vositalari “interfeys” deb dasturiy vositalari bo’lsa dasturiy vositalar qaydnomasi deb atashadi.Kompyuter tarmog’ida foydalanayotgan qaydnomalarga qarab “local” va “Global’’ tarmoqlarga bo’linadi.

Kopyuter tarmog’ini tashqil etish uchun maxsus qurilmalar (HUB) va dasturiy vositalar bo’lishi lozim. Ikki kompyuterni o’zaro bog’lash to’g’ridan-to’g’ri bog’lanish deyiladi.
Tarmoq axborotni ishlab chiqaruvchi va undan foydalanuvchi ob'ektlar tarmoq ob'ektlari deyiladi. Tarmoq ob'ektlari alohida kompyuter, kompyuter kompleksi, ishlab chiqarish robotlari va boshqalar bo’lishi mumkin. Axborotni territorial joylashuviga karab kompyuter tarmoqlarini 3 ta asosiy sinfga ajratish mumkin:
1. Global tarmoqlar.
2. Regional (mintaqaviy) tarmoqlar.
3. Lokal (mahalliy) tarmoqlar.
Lokal tarmoq (LAN-Local Area NetWork) kichik bir hududda joylashgan abonentlarni birlashtiradi. Lokal tarmoqlar odatda bitta binoni yoki bitta kavatni yoki biror kompakt joylashgan binolarni birlashtirish uchun mo’ljallangan. Ba'zan uzoqroq masofada joylashgan kopyuterlarni ham lokal tarmoqka birlashtirish mumkin. Lokal tarmoqni yaratishdan maqsad resurslar (printer, skaner va h.k)dan unumli va tejamli foydalanishdir.
Turli ko’rinishdagi kompyuter tarmoqlarini vazifasi ularning
quyidagi 2 funktsiyasi bilan belgilandi.
ü qurilmali va dasturiy tarmoq manbalaridan birgalikda ishlay olishni ta'minlash;
ü ma'lumotlar manbasiga birgalikda egalik qilish.
Kompyuter tarmog’ida agar hamma foydalanuvchilar birgalikda ishlatishi uchun maxsus kompyuter ajratilgan bo’lsa, u fayllar serveri deb yuritiladi. Kompyuter tarmog’ida maxsus ajratilgan kompyuter bo’lmasa va hamma kompyuterlar uz aro ma'lumotlarni bir-biriga teng huquqli uzatishga moslashtirilgan bo’lsa, u holda bunday tarmoqka bir rangli tarmoq deyiladi. Lokal tarmoq tizimini boshqarib turadigan mas'ul kishini tizimning boshqaruvchisi (administrator) deb yuritishadi. Kompyuter tarmog’ini yaratishda qurilmalarni elektrik, mexaniq parametrlari va kodlashtirish tizimlari hamda qiymatlar shakli bo’yicha ma'lumotlar ta'minotini birgalikda ishlay olishlarini ta'minlash asosiy masalalardan biri hisoblanadi. Bu masalani standartlashtirish sohasi hal etadi. Ochik tizimlarning o’zaro bog’lanish modeliga asoslangandir. Xalqaro standartlashtirish institutining texnik takliflari asosida yaratigan ISO OSI modeliga asosan kompyuter tarmog’ini 7 pogonadan iborat deb karash mumkin. Jadvaldan kurinib turibdiki, har bir yangi pogonada tizimning funktsional bog’lanish ketma-ketligi kattalashib boradi.
Eng yukori pogona amaliy pogona bo’lib bunda foydalanuvchilar hisoblash texnikasi bilan muloqotda bo’lishadi. Eng quyi pogona fizik pogona bo’lib bunda qurilmalar signallar bilan o’zaro almashinishi ta'minlanadi. Kompyuter tarmog’i ushbu etti pogonasida birgalikda ishlashi uchun ularning har birida «qaydnoma (protokol)» deb yuritiladigan maxsus standart ishlatiladi. Qaydnomalarni fizik jihatdan kullaydigan apparat vositalari «interfeys» deb deb, dasturiy vositalari bo’lsa dasturiy vositalar qaydnomasi deb atashadi. Kompyuter tarmog’ida foydalanilayotgan qaydnomalarga karab «lokal» (LAN-Local Area NetWork) va «Global (WAN-Wide Area NetWork)» tarmoqlarga bo’linadi.
Global, mintaqaviy va lokal tarmoqlarning birlashmasi ko’p tarmoqli ierarhiyani tashqil etish imkonini beradi. Misol: INTERNET kompyuter tarmoqlari keng tarqalgan ommaviylashgan kompyuter tarmog’idir. Uning tarkibiga erkin ravishda birlashgan tarmoq kiradi. Uning nomini uzi «tarmoqlar orasida» ma'nosini bildiradi. Shuning uchun u katta imkoniyatlarga ega. Internet alohida tarmoqlarni birlashtirgan. Internetning asosiy yacheykasini maxalliy kompyuter tarmoqlari tashqil etadi.
Kompyuterning mahalliy tarmoqka ulashning 3 turi mavjud.
1. Halkasimon.
2. Shinali.
3. Yulduzsimon.
Halkasimon bog’lanishda kompyuterlar yopik chizik bo’yicha bog’langan bo’ladi. Tarmoqning kirish qismi chikish qismi bilan ulangan bo’ladi. Axborot halka bo’yicha kompyuterdan kompyuterga utadi
Kompyuterdan turli masalalarni hal qilishda foydalanish mumkin. Ahborot almashish uchun magnit va kompakt disklardan foydalanish yoki boshqa kompyuterlar bilan umumiy tarmoqka ulanish kerak bo’ladi.
Kompyuterlarning o’zaro ahborot almashish imkoniyatlarini beruvchi qurilmalar majmuiga kompyuter tarmoqlari deyiladi.
Tarmoqning asosiy imkoniyatlari tarmoqka ulangan kompyuterlar va ahborot ashyolariga bog’lik.
Ahborot ashelari deganda arhiv, kutubhona, fondlar, ma’lumotlar ombori va boshqa ahborot tizimlaridagi hujjatlar yigindisi tushuniladi.
Tarmoqdagi kompyuterlarda saklanayotgan ahborot ashyolariga ushbu tarmoqka ulangan boshqz kompyuterlar yordamida kirish mumkin.
Kompyuterlar soniga karab tarmoqlar lokal, intatsaviy va global tarmoqdarga bo’linadi.
Lokal tarmoqlar bir binoda yoki bir-biriga yakin binolarda joylashgan kompyuterlarda o’zaro ahborot almashish imkonini beruvchi tarmoq hisoblanadi.
Bunday tarmoqlarda ahborot almashinish aloqa kabellari (ba’zan, telefon tizimi yoki radiokanal) orqali amalga oshiriladi. Bunda foydalanuvchilar tarmoqka ulangan kompyuterlardagi ma’lumotlarni birgalikda kayta ishlash va ma’lumotlarni ayirbosh- lash va dastur, chop etish qurilmasi, modem va boshqa qurilmalardan birgalikda foydalanish imkoniyatiga ega bo’lishadi.
SHuning uchun, bittadan ko’p kompyuterga ega bulgan firmalar o’z kompyuterlarini lokal tarmoqka birlashtiradi.
Lokal tarmoqda kompyuterlar orasidagi masofa yakin bulganligi bois, telefon kanallaridan foydalanmasdan ahborotni uzatish tezligini oshirish mumkin.
Lokal tarmoqda ahborotni uzatish uchun ahborotni marshrutlash va selektsiyalash lozim bo’ladi.
Marshrutlash bu — kerakli manzilga ahborot blokini uzatish yulini aniqlash jarayonidir.
Selektsiyalash — tegishli manzildagi ahborotni saralash demakdir. Lokal tarmoqlar ahborotni marshrutlash va selektsiyalash usuli bo’yicha ikki sinfga ajratiladi. Lokal tarmoqlar selektsiyalash orqali ahborotni bir abonent tizimidan boshqa tizimga uzatishni ta’minlaydi.
Ishchi tizimlar katta mikdordagi ma’lumotni sakdash, izlash, murakkab hisoblashlar, modellashtirish, dasturiy ta’minotni rivojlantirishga hizmat kiladi.
Ma’muriyat tizimlari tarmoqni boshqaradi. Kommunikatsion tizimlar abonent tizimlar orasida ahborotlarni uzatish uchun marshrutlash va bog’lanishlarni kommutatsiya qilish vazifasini bajaradi.
M intatsaviy tarmoq — biror tuman, viloyat yoki respublika mikyosidagi kompyuterlarni o’zida mujassamlashtirgan tarmoq.
Bunday tarmonda bir nechta markazlashgan (ya’ni lokal tarmoqlarni birlashtiruvchi) juda kuvvatli serverlar mavjud bo’ladi va bunday serverlar urtasidagi ahborot aloqa kabeli, optik tolali yoki sun’iy yuldosh radioapoka kanallari yordamida uzatiladi.
Global tarmond — dunyoning ihtiyoriy davlatidagi kompyuterlarni o’zida birlashtirish imkoniga ega bulgan tarmoq. Bu tarmoq internet (Internet) deb ham yuritiladi.
Internet bilan birga intranet tushunchasi ham ishlatiladi. 
Intranet — bu internet tehnologiyasi, dastur ta’minoti va bayonnomalari asosida tashqil etilgan, ma’lumotlar ombori va elektron jadvallar bilan jamoa bo’lib ishlash imkonini beruvchi korhona yoki tashkilot mikyosidagi yangi ahborot muhitini tashqil etuvchi kompyuter tarmog’idir.
Intranet boshqa kompyuter tarmoqlaridan quyidagi jihati bilan farkdanadi: bir yoki bir nechta serverdan tashqil topgan tarmoq mijozi undagi ma’lumotlardan foydalanish uchun ularning kaysi serverda, kaysi katalogda, qanday nom bilan sakdanayotganligini, ularga kirish usul va shartlarini bilishi zarur bo’ladi. Internetda esa bunday noqulayliklarning oldi olingan bo’lib, uning foydalanuvchisi bunday ma’lumotlarni bilishi shart emas. Bundan tashqari, internet tarmonda mavjud bulgan barcha elektron hujjatlar va ma’lumotlar omborini giperbog’lanishlar yordamida o’zaro bog’lab yagona ahborot muhiti kurish, unda qulay ahborot kidiruv tizimlarini tashqil etish mumkin bo’ladi.
Zamonaviy telekommunikatsiya vositalari imkoniyatlari juda keng tizim bo'lib, unga «Informatika va hisoblash texnikasi asoslari» fanidan ma'lum bo'lgan kompyuter, multimedia vositalari, kompyuter tarmoqlari, internet, intranet kabi tushunchalardan tashqari qator yangi tushunchalar ham kiradi. Bularga axborot tizimlari, axborot
tizimlarini boshqarish, axborotlarni uzatish tizimlari, ma'lumotlar ombori, ma'lumotlar omborini boshqarish tizimi, bilimlar ombori kabilar kiradi.
XX asrning 90yillaridan boshlab axborotlashtirish sohasi keskin rivojlanib ketdi. Bizning asrimiz, ya'ni XXI asrni axborotlashtirish va kommunikatsiya asri deb bejiz atashmaydi. Axborotlashtirish nima va uning vazifalariga nimalar kiradi, uning asosiy xususiyatlari qanday, degan savollar hozirgi zamon jamiyatidagi har bir fuqaroni qiziqtirishi tabiiy. Chunki inson faoliyatini axborotsiz tasawur qilish qiyin.
Hozirgi kunda har bir tashkilot, o'quv muassasasi, firma va ishlab chiqarishning barcha sohalarida rahbar va xodimlar faoliyatining samaradorligini oshirish maqsadida boshqaruv jarayonlarini ma'lum darajada avtomatlashtirishga oid muammolarni yechish bilan shug'ullanadi. Bunda ular maxsus firmalarning mutaxassislari bilan uchrashadi, ularning faoliyati bilan yaqindan tanishadi, ular ishlab chiqaradigan mahsulotlarni ko'radi va pirovardida o'zida avtomatlashtirish uchun kerak bo'ladigan texnik jihozlarni xarid qiladi. Albatta, tashkilotlarga o'rnatilgan avtomatlashtirish jihozlari yildanyilga yangilanib, texnik jihatdan takomillashtirib boriladi.

XX asrning so'nggi o'n yili mobaynida axborotlar bilan ishlash va axborotlashtirish juda rivojlandi. Bunga sabab shundaki, kundalik turmushda axborotlar, ularni qayta ishlash va uzatishning ahamiyati ortib bormoqda. Bu esa, o'z navbatida jamiyatning har bir a'zosidan axborotlashtirish va axborot texnologiyalari sirlarini, uning qoida va qonuniyatlarini mukammal bilishni taqozo etadi.

Respublikamiz mustaqillikka erishganidan so'ng, axborotlashti­rish va axborot texnologiyalaridan foydalanish yo'nalishida katta tadbirlar amalga oshirildi. Hukumatimiz tomonidan qabul qilingan «Ta'lim to'g'risida»gi Qonunda bu dasturning tub mohiyati bayon etilgan. Shuningdek, so'nggi 5—6 yil ichida bu sohada qabul qilingan qator hujjatlar axborotlashgan jamiyatni qurish eng oliy insoniy orzuniyatga aylanganligidan dalolat beradi.
Hozirgi kunda axborot va kompyuter texnologiyalari atamalari kundalik turmushda eng ko'p qo'llaniladigan tushunchalar desak mubolag'a bo'lmaydi. Chunki hayotning qaysi sohasini olmaylik, qanday amallarni bajarmaylik, albatta, axborotlar bilan ish ko'ramiz. Ya'ni axborotlardan foydalanish, axborot almashish, ularni uzatish, o'zlashtirish inson faoliyatining asosiy negizini tashqil etadi.
Hozirgi kunda axborot texnologiyasi jamiyatning jadal rivojlanishiga ta'sir etuvchi eng muhim omildir. Axborot texnologiyasi insoniyat taraqqiyotining turli bosqichlarida ham mavjud bo'lgan bo'lsada, hozirgi zamon axborotlashgan jamiyatining o'ziga xos xususiyati shundaki, sivilizatsiya tarixida birinchi marta bilimlarga erishish va ishlab chiqarishga sarflanadigan kuch energiya, xomashyo, materiallar va moddiy iste'mol buyumlariga sarflanadigan xarajatlardan ustunlik qilmoqda, ya'ni axborot texnologiyalari mavjud yangi texnologiyalar orasida yetakchi o'rinni egallamoqda.
Axborot texnologiyalari industriyasi majmuini kompyuter, aloqa tizimi, ma'lumotlar ombori, bilimlar ombori va u bilan bog'liq
faoliyat sohalari tashqil qiladi. Axborot texnologiyalari sohasida bevosita ishlamaydigan odamlar ham kundalik ishlarida uning imkoniyatlaridan foydalanadi. Axborot texnologiyalari turmushning barcha sohalariga borgan sari ko'proq singib borib, uning harakatlantiruvchi kuchiga aylanmoqda.
Bugungi kunda axborot texnologiyasini shartli ravishda saqlovchi, 
ratsionallashtiruvchi, yaratuvchi turlarga ajratish mumkin. Birinchi turdagi texnologiyalar mehnatni, moddiy resurslarni, vaqtni tejaydi. Ratsionallashtiruvchi axborot texnologiyalarigachiptalar buyurtma qilish, mehmonxona hisobkitoblari tizimlari misol bo'ladi. Yaratuvchi (ijodiy) axborot texnologiyalari axborotlarni ishlab chiqadigan, undan foydalanadigan va insonni tarkibiy qism sifatida o'z ichiga oladigan tizimlardan iborat.
Axborot texnologiyalarining hozirgi zamon taraqqiyoti hamda yutuqlari fan va inson faoliyatining barcha sohalarini axborotlashti­rish zarurligini ko'rsatmoqda. Chunki aynan mana shu narsa butun jamiyatning axborotlashtirilishi uchun asos va muhim zamin bo'ladi.
Jamiyatni axborotlashtirish deganda, axborotdan iqtisodni rivojlantirish, mamlakat fantexnika taraqqiyotini, jamiyatni demokratlashtirish va intellektuallashtirish jarayonlarini jadallashtirishni ta'minlaydigan jamiyat boyligi sifatida foydalanish tushuniladi.
Darhaqiqat, jamiyatni axborotlashtirish — inson hayotining barcha jabhalarida intellektual faoliyatning rolini oshirish bilan bog'liq obyektiv jarayon hisoblanadi.
Jamiyatni axborotlashtirish respublikamiz xalqi turmush darajasining yaxshilanishiga, ijtimoiy ehtiyojlarning qondirilishiga, iqtisodning o'sishi hamda fantexnika taraqqiyotining jadallashishiga xizmat qiladi.
Jamiyatni axborotlashtirish jarayonini 5 asosiy yo'nalishga ajratish mumkin:
1. Mehnat, texnologik va ishlab chiqarish jarayoni vositalarini kompleks avtomatlashtirish.
2. Ilmiy tadqiqotlar, loyihalash va ishlab chiqarish jarayonlarini axborotlashtirish.
3. Tashqiliy jqtisodiy boshqarishni avtomatlashtirish.
4. Aholiga xizmat ko'rsatish sohasini axborotlashtirish.
5. Ta'lim va kadrlar tayyorlash jarayonini axborotlashtirish.
Har qanday fan borliqning ba'zi tushunchalarini umumlashgan, birbiriga bog'langan holda o'rganadi. Masalan, fizika tabiatdagi voqealar, hodisalar, ularning kelib chiqish shartsharoitlari, ulardan inson hayotida foydalanish kabilarni o'rganadi. Fizikani o'qitishda turli usul va uslublardan foydalaniladi. Fizikada bilishning asosini nazariy bilim va o'zlashtirilgan bilimni amaliyotda tekshirish tashqil etadi. Nag ikkala holda ham materialni o'zlashtirishda malum darajadagi axborotlar majmui o'quvchilar ongiga yetkaziladi.
Bilim olishda, ya'ni ma'lum turdagi axborotlarni o'zlashtirishda kompyuter tizimining yordami benihoya kattadir. Axborot qanday ko'rinishda ifodalanishidan qat'i nazar, uni yig'ish, saqlash, qayta ishlash va foydalanishda kompyuter texnikasining rolini quyidagilar belgilaydi:
Birinchidan, o'qitishda yangi axborot texnologiyalaridan foydalanish standart (an'anaviy) tizimga nisbatan o'quv jarayonini jadallashtirib, talabada ilmga qiziqishni oshiradi, ular ijodiy faoliyatini o'stiradi, bilim berishga differensial yondashish, olingan bilimlarni takrorlash, mustahkamlash va nazorat qilishni yengillashtiradi, talabani o'quv jarayonining subyektiga aylantiradi.
Ikkinchidan, yangi axborot texnologiyalaridan ta'limtarbiya jarayonida quyidagi shakllarda foydalanish mumkin bo'ladi:
• muayyan predmetlarni o'qitishda kompyuter darslari;
• kompyuter darslari — ko'rgazmali material sifatida;
• talabalarning guruhli va frontal ishlarini tashqillashtirishda;
• talabalarning ilmiy izlanishlarini tashqillashtirishda;
• talabalarning o'qishdan bo'sh vaqtlarini to'g'ri tashqil qilish masalalarini hal etishda va h.k.


Xulosa
Xulosa qilib aytdganda Antiplagiat asosan ilmiy ishlar, ma’ruzalar, dissertatsiyalar, monografiyalar va boshqalarni tekshirish uchun ishlatiladi.Tekshiriladigan manbalar qatorida Rossiya davlat kutubxonasi bazasi, huquqiy va me’yoriy hujjatlar matnlari, ilmiy mavzularning to’liq matnlari bilan kutubxona bazalari mavjud.Barcha noyob tasdiqlash bazalaridan foydalanish uchun siz bunga kundan bir yilgacha obuna uchun to’lashingiz kerak.Ammo obuna sotib olgandan keyin ham ishni aniqroq tekshirish uchun qidiruv modullari uchun qo’shimcha harajatlar talab etiladi.Mumkin bo’lgan barcha ilmiy kutubxonalar mavjudligiga tanqidiy munosabatda bo’lmaganlar uchun uzunligi 5000 belgidan oshmagan matnni va faqat ochiq kirishdagi maqolalarni tekshirish imkoniyati bepul taqdim etiladi.Kompyuter tarmog’ini tashkil etish uchun maxsus qurilmalar (HUB) va dasturiy vositalar bo’lishi lozim.

• 
  1. Global tarmoqlar.
  
• 
  2. Regional (Mintaqaviy) tarmoqlar.
  
• 
  3. Lokal (Mahalliy) tarmoqlar.
  

Kompyuter tarmog’ida foydalanilayotgan qaydnomalarga karab «lokal» (LAN-Local Area NetWork) va «Global (WAN-Wide Area NetWork)» Marshrutlash bu — kerakli manzilga ahborot blokini uzatish yulini aniqlash jarayonidir.
Selektsiyalash — tegishli manzildagi ahborotni saralash demakdir. Lokal tarmoqlar ahborotni marshrutlash va selektsiyalash usuli bo’yicha ikki sinfga ajratiladi. Lokal tarmoqlar selektsiyalash orqali ahborotni bir abonent tizimidan boshqa tizimga uzatishni ta’minlaydi shularni xulosa qilib oldim.