Maxsulot sifati va sifatni boshqarish soxasidagi milliy va xalqaro mukofotlar va ularning tahlili

Keywords: quality, motivation, competitiveness, Quality Management, Awards, analysis, competitions, winners.
KIRISH
Eng avvalo sifatni boshqarish mahsulotni ishlab chiqarishda nafaqat standart talablariga, balki birinchi navbatda istemolchi talabiga, jarayonlarni to’g’ri tashkil qilish, xodimlarni boshqarish, bozor talablarini doimo marketingni olib borish va noshqa juda ko’p faktorlarni o’z ichiga oladi. Shundan kelib chiqib maxsulot ishlab chiqaruvchilarni motivatsiya qilish, hamda istemolchilarni sifatli maxsulot to’g’risida xabardor qilish, bozorda qaysi tashkilotlar sifatli maxsulot bilan raqobatbardosh ekanligini ko’rsatish maqsadida turli hildagi mukofotlar joriy qilingan. Hozirgi kunda rivojlangan chet el davlatlarida bir qancha xalqaro va milliy sifat mukofotlari bor. Masalan, ESMF (Evropa sifat menejmenti fondi) - ushbu mukofot 14 yilda Evropaning 1988 yirik kompaniyalari tomonidan ta'sis etilgan. Evropa sifat mukofotini yaratilishidan maqsad Evropa kompaniyalarining raqobatbardoshligini oshirishdir. Evropa sifat mukofoti 1991 yilda o'zgartirilgan. Uning asosida ESMF takomillashtirish modeli ishlab chiqilgan.
Osiyo-tinch okeani mintaqasi mamlakatlari sifati uchun oltin mukofot-ushbu mukofot 1985 yilda Osiyo va tinch okeani mintaqasi mamlakatlarining milliy sifat tashkilotlari tomonidan ta'sis etilgan. Sifat mukofotini ta'sis etilishidan maqsad Osiyo-tinch okeani mintaqasidagi kompaniyalarni sifatni yaxshilash va jahon bozorlarida raqobatbardoshligini oshirishga undash edi. Shu bilan birga AQSh Milliy sifat mukofoti-bu Malkolm Baldrige Milliy sifat mukofoti. U 1987 yilda tashkil etilgan. Ushbu mukofotning maqsadi mahsulot va xizmatlar sifatini oshirish orqali Amerika kompaniyalarining raqobatbardoshligini rivojlantirishdan iborat edi. Ushbu mukofot ilgari faqat ishlab chiqarish va xizmat ko'rsatish kompaniyalariga berilgan. Qo'llash doirasi 1999 yilda sog'liqni saqlash va ta'lim tashkilotlari hisobidan kengaytirildi. Mukofot notijorat va davlat tashkilotlariga 2005 yildan beri berilib kelinmoqda. Mukofot oluvchilar o'zlarining ajoyib ishlash amaliyotlari haqidagi ma'lumotlarni AQShning boshqa tashkilotlari bilan bo'lishishlari kerak, ammo ular ushbu ma'lumotni mukofot arizalariga kiritgan bo'lsalar ham, mulkiy ma'lumotlarni almashishlari shart emas. Axborot almashishning asosiy mexanizmlari yillik hisoblanadi Baldrige-ga asoslangan mahalliy Davlat dasturlari bilan hamkorlikda o'tkaziladi. Baldrige dasturi, agar ular mukofot yoki toifadagi eng yaxshi amaliyot deb tan olinmasa, barcha murojaat etuvchi tashkilotlarning shaxsini maxfiy saqlaydi. Mahsulot sifati mukofoti-bu tanlov. U ishlab chiqarilgan tovarlar sifatini boshqa tashkilotlarga nisbatan xizmatlar ko'rsatish yoki ishlarni eng yaxshi tarzda bajarishni ta'minlaydigan tashkilotni aniqlash maqsadida o'tkaziladi. Tashkilotlar tanlovda ishtirok etganda ma'lum mezonlar to'plami bo'yicha baholanadi. Eng yaxshi tashkilotni taqqoslash va tanlash mukofotga nomzod bo'lish uchun ushbu mezonlarga asoslanadi