Maxsus pedagogika

Savol va topshiriqlar
1. N uqsonli bolalar tarbiyasi bilan shug‘ullanuvchi muassasalarga q o‘yilgan 
hozirgi kun talablari haqida so ‘zlab bering.
2. Nuqsonli bolalar bilan shug‘ullanuvchi muassasalar qaysi vazirliklarga qarashli?
3. Nuqsonli bolalar tarbiyasi va ularni hayotga tayyorlash masalalariga davlatimiz 
e ’tibori haqida so ‘zlab bering.
38

---

Oligofrenopedagoglar o ‘qituvchi, tarbiyachi, ilmiy bo‘lim mudiri, 
tarbiyaviy ishlar bo‘yicha direktor o ‘rinbosari, direktor vazifalarida ishlashi 
mumkin. Oligofrenopedagog islii Xalq maorifi vazirligi tomonidan ishlab 
chiqilgan nizom asosida belgilanib, yosh avlodga tarbiya, umum ta’lim 
fanlaridan bilim berish hamda mehnat tayyoigarligidan o ‘tishni ko‘zda 
tutadi. Oligofrenopedagog o'quvchilami atroflicha pedagogik nuqtai nazardan 
o‘rganish asosida butun ta’lim-tarbiya ishlarini rejalashtiradi, aqli zaif 
o‘quvchilaming jismoniy va ruhiy nuqsonlarini tuzatadi, ularning harakat 
sistemalarini to ‘g‘rilab boradi, bilish faoliyatlarini shakllantiradi va shular 
asosida o‘quvchilarda xarakter va madaniy xulq-atvor mezonlarini tarbiyalab 
boradi. U aqli zaif bolalarning ota-onalari, jamoatchilik bilan ham tarbiyaviy 
ishlami amalga oshiradi.
Maktabni bitirib ketgan hamma o ‘quvchilar bilan muntazam aloqa 
bog‘lab, katamnesik ma’lumotlar yig'ib boradi. Ulaming ishga joylashishlariga 
yordam beradi. Ilg‘or pedagogik tajribalarni o'rganib, ommalashtirib boradi.
Oligofrenopedagoglar maorif tizimida ishlayotgan barcha pedagoglar 
foydalanadigan huquqlardan foydalanadilar. Nuqsonli bolalar bilan olib 
boriladigan ta ’lim-tarbiya ishlarining birm uncha murakkabligi, turli- 
tum anligini hukum atim iz e ’tiborga olib, oligofrenopedagoglarning 
maoshlarini birmuncha yuqori qilib belgilagan.
Oligofrenopedagog aqli zaif bolalar bilan ishlaydigan pedagog bo‘lsa, 
aqli zaif bolalarni tarbiyalash, o ‘qitish haqidagi fan oligofrenopedagogika 
fani deb yuritiladi.
Oligofrenopedagogika fan sifatida quyidagi masalalami hal qiladi: aqli 
zaiflikni pedagogik tahlil qilish; aqli zaiflik sabablarini o ‘rganish; aqli zaif 
bolalarning rivojlanishini pedagogik va psixologik o ‘rganish yo‘llari va 
vositalarini aniqlash; yordamchi maktablarda turli xarakterli bolalarga in­
dividual munosabatni ta ’minlash; aqli zaif bolalarni tarbiyalash tamoyillari 
va usullarini ishlab chiqish; aqli zaif o‘quvchilarga umumiy bilim va mehnat 
tayyorgarligi berish; o ‘quv fanlarining xususiy uslubiyotlarini ishlab chiqish; 
aqli zaif bolalarga maxsus muassasalar tizimi va tuzilmasini belgilash.
Aqli zaif bolalar yordamchi maktabda barcha umumta’lim fanlari asoslari 
borasida m a’lum hajmda nazariy, amaiiy bilimlar oladilar, kasbiy mehnat 
malakalarini egallaydilar. Yordamchi maktab va maktabgacha muassasalarda 
ta ’lim jarayonida tuzatish ishlari tizimini amalga oshiradi. Bu ishlar 
bolalardagi rivojlanishning potensial imkoniyatlariga asoslanib, aqli zaif 
bola shaxsini atroflicha shakllantirish, bilish faoliyatlarini takomillashtirishni 
nazarda tutadi. 
> 
,
Bolalar orasida uchrab turuvchi nuqsonlilikni (karlik, ko‘rlik, aqli 
zaiflikni) b artaraf etish ijtimoiy m asalalardan biri b o ‘lib, bu ishni