Maxsus tarixi fanidan tayyorlagan taqdimot ishi

FASHION GENERAL
URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI
TARIX FAKULTETI 212-GURUH TALABASI
O’RAZBOYEV SARVARNING
MAXSUS TARIXI FANIDAN
TAYYORLAGAN TAQDIMOT ISHI
wrgbe
Mavzu: Arxiv kutibxonalari
wrgbe
REJA:
1.Arxivlarning kelib chiqish tarixi
2. Arxiv kutubxonasining turlari
3.Arxivchi kasbining asosiy tamoyillari
wrgbe
Arxiv (lot. archivum, yun. archeion – muassasa) – 1) hujjatlar saqlanadigan joy; 2) idoralar, tashkilotlar, shuning-dek ayrim shaxslar ish faoliyati davomida toʻplangan hujjatlar majmui. Qadimgi oʻzbek davlatlarida 3–4-asrlardayoq mar-kazlashgan hamda xususiy hujjatxonalar mavjud edi; temuriylar (14–15-asr), keyinchalik Qoʻqon, Buxoro va Xiva xonliklari davrida saroy arxiv-kutubxo-nalari boʻlgan. 1919-yil 5-noyabr Turkiston Respublikasi Yagona Davlat Arxiv jamgʻarmasi (YADAJ) va Maorif Xalq komissarligi qoshida Arxiv ishlari Markaziy boshqarmasi (AIMB), 1930-yildan Oʻzbekiston Markaziy Arxiv boshqarmasi (OʻzMAB) vujudga keldi.
wrgbe
wrgbe
1931-yilda Oʻzbekiston YADAJ boʻlimlari oʻrniga Markaziy arxiv (MA), Oʻzbekiston Markaziy Tarix arxivi (OʻzMTA), 1943-yilda. Oʻzbekiston kinosurat-ovozli hujjatlar Markaziy Davlat arxivi, 1962-yilda Oʻzbekiston Markaziy davlat tibbiyot arxivi (1965-yildan Oʻzbekiston Tibbiyot va texnika hujjatlari Markaziy davlat arxivi) tashkil etildi. Arxivlar ishlarini uygʻunlashtirish va boshqarish uchun 1959-yilda Oʻzbekiston ichki ishlar vazirligi qoshida A boshqarmasi tuzildi
wrgbe
wrgbe
1961-yildan mazkur Boshqarma Arxivlar Bosh boshqarmasiga aylantirilib, Oʻzbekiston Ministrlar Sovetiga boʻysundirildi. 1992-yil 19-iyulda Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Bosh arxiv boshqarmasi deb nomlandi. Qoraqalpogʻiston Respublikasi va viloyat Arxivlari hamda muassasalar tasar-rufidagi Arxivlar unga boʻysunadi. Oʻzbekiston Respublikasida jami 77 davlat Arxivi boʻlib, ularda 6 mln.ga yaqin hujjatlar, jumladan 360 mingdan ortiq surat hujjatlari, 14 mingga yaqin ovozli hujjatlar, 17,5 mingga yaqin kinohujjatlar saqlanadi (1999). Markaziy davlat arxivida 13-asrdan boshlab shu bugungacha boʻlgan hujjatlar bor. Har bir korxonaning o‘z hujjatli arxivi mavjud bo‘lib, bu puxta tizimlashtirish va nazoratni talab qiladi. Biroz muhim materiallar(shaxsiy fayllar, plyonkalar, buyurtmalar, ko'rsatmalar) etarlicha katta va barcha qimmatli ma'lumotlar papkalarga to'g'ri qadoqlangan bo'lishi, sanalari ko'rsatilgan inventarlarga ega bo'lishi muhimdir. Bu odam so'ralgan malumotni tezda topishi uchun talab qilinadi. Bu masala mas'uliyat, tirishqoqlik va to'g'ri yondashuvni talab qiladi. Professional arxivchi qiyin ishni engishga yordam beradi. Korxonaning butun arxivini yurituvchi qimmatli mutaxassis har bir qog'ozning saqlanishi va xavfsizligi uchun javobgardir
wrgbe
Arxivchi eski hujjatlar saqlanadigan har qanday korxonaning ixtisoslashgan muassasasi yoki bo'limi xodimi, ularning xavfsizligi uchun javobgar shaxsdir. Uning asosiy vazifasi to'g'ri va uzluksiz ishni yo'lga qo'yish, shuningdek, hujjat aylanishini nazorat qiluvchi xodimdir.
Arxivchi kasbi turli sohalarda talabga ega. Masalan, FHDYo bo‘limlarida (FHDYo organlari) uning vakillari tug‘ilish va o‘limni hisobga oladi, tug‘ilganlik to‘g‘risidagi guvohnomalar, nikoh to‘g‘risidagi guvohnomalar va boshqa muhim hujjatlarning nusxalarini saqlaydi.
Muzey arxivchisi eksponatlarni tarix davrlari, bo‘limlari va turlari bo‘yicha tizimlashtiradi. Kollej, texnikum, kollej yoki universitetning arxivchisi talabalarning yozuvlarini, diplom nusxalarini, shuningdek, har bir xodimning mehnat daftarchasiga kiritilgan yozuvlarni saqlaydi va qayd etadi.
Tibbiyot sohasida arxivchisiz faoliyati muhimdir. Poliklinikalar va shifoxonalar faoliyati tibbiy hujjatlarni, shuningdek, bemorlar tarixini to'g'ri saqlash va tizimlashtirishni talab qiladi. Ilmiy muassasalarda arxivchi kasalliklarni o'rganish bilan shug'ullanadigan shifokorlarning ish hujjatlarini saqlash uchun javobgardir. Arxiv xodimlarining faoliyati zerikarli tuyilsada ularning ishi juda kerakli hisoblanadi .Arxiv hodimi hujjatlarni qabul qilishi uni rasmiylashtirishi va roʻyxatdan oʻtkazishi kerak boʻladi.Bugungi kunda bu jarayon nafaqat qogʻozda balki elektron variantda ham amalga oshirishi lozim
FASHION GENERAL
E’toboringiz uchun rahmat