Mazkurfanoliyta’limmuassalaribakalavriatta’limyo’nalishlariningbarchasidao’qitiladi

Adabiyotlar.

1. Karimov I.A. O‘zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida T. O‘zbekiston 2011.

2. Karimov I.A. Inson manfaati , huquq va erkinliklarini ta’minlash, hayotimizning yanada erkin va obod bo‘lishiga erishish bizning bosh maqsadimizdir. T.O‘zbekiston 2012.
3. Mirziyoev SH.M. Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti lavozimiga kirishish tantanali marosimiga bag‘ishlangan Oliy Majlis palatalarning qo‘shma majlisidagi nutq. T.O‘zbekiston 2016. 56 b.
4. Mirziyoev SH.M.Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib intizom va shaxsiy javobgarlik har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak.T.O‘zbekiston 2017.104 b
5. SHarifxo‘jaev M. O‘zbekistonda ochiq fuqarolik jamiyatini shakllanishi. T. SHarq, 2003
6. Qirg‘izboev M.Fuqarolik jamiyati genezisi, shakllanishi va rivojlanishi. T.O‘zbekiston,2010
7. Jalilov A va boshqalar. Fuqarolik jamiyati asoslari. T. Baktiapess,2015
8. O‘tamurodov A va boshqalar. Fuqarolik jamiyati fanidan tushuncha va atamalar lug‘ati. Lotin yozuvida. T. Turon zamin ziyo. 2017. 23 b.t.

7-MAVZU: KORRUPTSIYAGAQARSHIKURASH – FUQAROLIKJAMIYATINIRIVOJLANTIRISHNINGUSTIVORSHARTI

REJA:

1. Korruptsiya: uning tarixiy ildizlari, korruptsiyaga qarshi kurash usullari.

2. Korruptsiyaga qarshi kurashda xorijiy mamlakatlar tajribasi.

3. O’zbekistonRespublikasining “Korruptsiyagaqarshikurash” to’g’risidagiqonunivauningmazmun-mohiyati.
Korruptsiya: uning tarixiy ildizlari, korruptsiyaga qarshi kurash usullari.

Korruptsiya –– bu jamiyatni turli yo’llar bilan iskanjaga oladigan dahshatli illatdir. Mazkur illat demokratiya va huquq ustuvorligi asoslariga putur etkazadi, inson huquqlari buzilishiga olib keladi, bozorlar faoliyatiga to’sqinlik qiladi, hayot sifatini yomonlashtiradi va odamlar xavfsizligiga tahdid soladigan uyushgan jinoyatchilik, terrorizm va boshqa hodisalar ildiz otib, gullashi uchun sharoit yaratib beradi.Ta’kidlabo’tisho’rinliki, ushbuzararlihodisakattavakichik, badavlatvakambag’albo’lishidanqat’iynazar, barchamamlakatlardauchraydi. Ushbuzararliillatnibartarafetishbo’yichajahonhamjamiyatitomonidanbirqatorsamaraliishlaramalgaoshirilayotganbo’lsada, hanuzgachaubartarafetilmayapti. Bizquyidakorruptsiyaningtarixiyildizlarigavaungaqarshikurashishxususidafikryuritmoqchimiz.

Korruptsiya (lot. Corrumpere — buzmoq) terminiodatdamansabdorshaxslartomonidanungaberilganmansabvakolatlarivahuquqlardano’zlariningshaxsiymanfaatlariniko’zlabqonunchilikvaahloqqoidalarigazidravishdafoydalanishinianglatadi.
Ko’phollardabuatamasiyosiyelitadagibyurokratikapparatgaqarataishlatiladi. Korruptsiyako’plabdavlatlarningjinoyatvama’muriyqonunchiligibilanhuquqqaqarshiharakatsifatidata’qibqilinadi. Makroiqtisodiyvasiyosiy-iqtisodiytadqiqotlar, korruptsiya – davlatlarningiqtisodiyo’sishivarivojlanishigaulkanto’siqekanliginiko’rsatdi. BirinchiPrezidentimizI. A. Karimovo’zining “O’zbekiston XXI asrbo’sag’asidaxavfsizlikkatahdid, barqarorlikshartlarivataraqqiyotkafolatlari” asaridakorruptsiyaningO’zbekistonningo’ztaraqqiyotiyo’lidarivojlanishigaulkanto’siqbo’lishimumkinliginibayonqilganedi. Korruptsiyaningtarixiyo’zaklarijudajudaqadimgaboribtaqalib, buholqabiladama’lummavqegaegabo’lishuchunqabilasardorlarigasovg’alarberishodatidankelibchiqqandebtaxminqilinadi. O’shadavrlardabunormalholatsifatidaqabulqilingan. Biroqdavlatapparatiningmurakkablashuvivamarkaziylashuvikorruptsiyaningdavlatrivojlanishigakattato’siqekanliginiko’rsatdi. Korruptsiyaga qarshi kurashgan birinchi davlat sifatida qadimgi Shumer davlati tan olinadi. Qadimgi davlatlarni ayniqsa huquqni muhofaza qiluvchi organlarning poraxo’rligi qattiq tashvishga solganligi bizgacha saqlanib qolgan manbalardan ma’lum. Chunki bu holat davlatning obro’siga juda qattiq putur etkazardi. Dunyoning etakchi dinlarida ham birinchi navbatda huquqni muhofaza qiluvchi organlarning poraxo’rligi qattiq qoralanadi. Jumaladan, Injilda “Sovg’alarni qabul qilma, chunki sovg’a ko’rni ko’radigan qiladi va haqiqatni o’zgartiradi” deyilgan bo’lsa, Qu’roni Karimda “Boshqalarning mulkini nohaq yo’l bilan olmangiz va boshqalarga tegishli bo’lgan narsalarni olish uchun o’z mulkingizdan hokimlaringizga pora qilib uzatmangizlar” deyilgan.
XVIII asrningikkinchiyarmigakelibjamiyatdavlatboshqaruvapparatiningishsifatigatoboroko’proqta’sirko’rsataboshladi. Buo’shadavrdaqabulqilinganbirqatorqonunhujjatlaridao’zaksinitopgan. Jumladan, 1787 yildaqabulqilinganAQShKonstitutsiyasidaporaolishAQShprezidentiniimpechmentgatortishmumkinbo’lganikkijinoyatningbirisifatidako’rsatibo’tilgan. Siyosiypartiyalarningvujudgakelishivaularningmamlakathayotidagio’rniningoshibborishi XIX-XX asrlardarivojlangandavlatlardakorruptsiyaningdunyoningboshqamamlakatlariganisbatananchakamayishigaolibkeldi. Ushbuillatnitadqiqqilganbirqatoryirikmutaxassislarquyidagifaktorlarnikorruptsiyaniyuzagakeltiruvchiomillarsifatidako’rsatadi.