Mazkurfanoliyta’limmuassalaribakalavriatta’limyo’nalishlariningbarchasidao’qitiladi

Fuqarolikjamiyatihaqidag’oyalarevolyutsiyasi(QadimgiXitoy, Hindiston, YunonvaRimmutafakkirlariningdavlatboshqaruvito’g’risidagiqarashlar)

Yangidavrdafuqarolikjamiyatinazariyasirivojlanishiningo’zigaxosxususiyatlari.(O’rtaasrlardaEvropamutafakkirlariningdavlatboshqaruvito’g’risidagiqarashlar)



1. Fuqarolik jamiyati haqidagi g’oyalar evolyutsiyasi. (QadimgiXitoy, Hindiston, YunonvaRimmutafakkirlariningdavlatboshqaruvito’g’risidagiqarashlar)

Olam,jamiyat, oilavadavlattuzilishitug’risidagifalsafiyvasotsial-siyosiyqarashlarinsoniyattarixiningengqadimgidavrlaridayoqvujudgakelgan. Jamiyattaraqqiyotiningob’ektivextiyojisifatidavujudgakelganfalsafiy-siyosiyta’limottarixiydavrlardasodirbo’lganijtimoiy-iqtisodiyhayotniuyokibutarzdaaksettirilib, o’zdavriningilg’orkishilaritomonidanyaratilgan. Jamiyatningsiyosiyhayotimasalalarigadoirqarashlarjahonningbarchamamlakatlarivaxalqlaritarixigataalluqlibo’lib, ijtimoiytuzumbilanbirgarivojlanibbergan.
Siyosiyg’oyalarningvujudgakelishvarivojlanishbosqichlaritarixiniijtimoiytaraqqiyotboschichlaridanajratibbo’lmaydi.Chunkig’oyalartarixijamiyattarixiniaksettiradi. Garchig’oyalardasub’ektivomilningta’siritufaylitarixaslholichaaksetmasa-da, lekinuningratsionalmag’ziniob’ektivreallik, haqiqattashkiletadi. Anashulardankelibchiqib, siyosiytarixigaxronologikizchillikdamuhtasarnazartashlashmaqsadgamuvofiqdir.
Dastlabkigoyaviy-siyosiyqarashlareramizdanavvalgiasrlardaXitoydavujudgakeldi. Buqarashlarningkengyoyilishiulug’XitoymutafakkiriKonfutsiy (Kun-Fu-Szi.er.av. 551—479 y.) nomi bilan bog’liqdir. Uningaxloqiy-siyosiyqarashlarimarkazidainsoniylik, insontabiatiningaxloqiymasalalari, oilahayoti, davlatningvazifasi, uniboshqarish, xalqvadavlatningo’zaromunosabati, ijtimoiytartib, ijtimoiyqatlamlarto’g’risidagig’oyalaryotadi. Qadimgisiyosiyqarashlarningxarakterlixususiyatishundaki, qariybbarchamamlakatlardasiyosatga hamma vaqt axloq printsiplari doirasidavaubilanuzviybirlikdaqaraladi. Konfutsiyta’limotidahamasosiyo’rinniJEN (insoniylik) kontseptsiyasi egallaydi.Uningfikricha, kishilarningoilavadavlatniboshqarishdagio’zaromunosabatlaridashundayqonunlarborki, ular «o’zinggalozimtopmaganniboshqalargahamravoko’rma», printsipigaasoslanadi. Insoniylikmuayyanijtimoiytartib, qoidalar(LI) asosida oilada ham, davlatboshqaruvidahamamalqilmogikerak. Jamiyata’zolario’rtasidaharbirvazifaierarxik ravishda,bosqichma-bosqichbo’libberilnshivaboshqarilishizarur. Davlatxuddioilagao’xshaydi, davlatniboshqarishhamkattaoiladagiboshqarishnieslatadi. Hukmdor-hukmdor, fuqoro-fuqoro, ota-ota, o’g’il-o’g’il bo’lmog’i kerak, deyiladi konfutsizm ta’limotida.Bug’oyadavlatniboshqarishhaqidagita’limotningasosinitashkiletadi.Konfutsiy bu g’oyani isbotlash uchun jamiyat a’zolarining ijtimoiy ahvollariga qarab bir necha qatlamlarga bo’ldi.