Mehnat bozori statistikasi

MEHNAT BOZORI STATISTIKASI

• Bu ko‘rsatkichlarning har birining koeffitsientlarini aniqlab,
• ularning mehnat resurslarining ko‘payishiga ta’sirini o‘rganish
• mumkin. 16 yoshni to‘ldirgan yoshlar hisobiga mehnat
• resurslarining ko‘payish koeffitsienti (YOQ16) 16 yoshni to‘ldirganyoshlar sonini mehnat yoshidagi mehnatga layoqatli aholi soniga bo‘lib topiladi.
• YO16 x 1000
• YOK16 = --------------;
• MLA
• Bu yerda MLA = mehnatga layoqatli aholi soni.
• Bu ko‘rsatkich har yili 16 yoshga to‘lgan yoshlar hisobiga
• iqtisodiy faol aholi soni qanchalik ko‘payishini bildiradi.
• Respublikamizda yoshlar ko‘p, demak bu ko‘rsatkich
• Respublikamizda MDH davlatlriga nisbatan ancha yuqori bo‘ladi.

• MEHNAT BOZORI STATISTIKASI

• Ishga jalb qilingan nafaqachilar koeffitsienti (NK) ishga qabul
• qilingan nafaqachilar sonini (IN) mehnat yoshidagi mehnatga
• layoqatli aholi soniga bo‘lib topiladi.
• NK = IN × 1000 ;
• MLA
• Bu ko‘rsatkich nafaqaga chiqqan, lekin tajribali, yuqori
• malakali xodimlardan unumli foydalanish bilan birga, ularning
• moddiy va manaviy ehtiyojlarini yaxshilash borasidagi ishlarni
• bildiradi.

• MEHNAT BOZORI STATISTIKASI

• Hududga ko‘chib kelgan va ishga qabul qilinganlar
• koeffitsienti (HKIQ) hududga ko‘chib kelib, ishga qabul qilinganlar
• sonini (HKIQ) mehnat yoshdagi mehnatga layoqatli (MLA) aholisoniga bo‘lib topiladi
• HKIQ x 1000
• HKKK = --------------------;
• MLA
• Bu ko‘rsatkich hududda mehnat resurslari migratsiya
• natijasida mehnat resurslari qanchalik ko‘payganligini bildiradi.

• MEHNAT BOZORI STATISTIKASI

• Aholining ish bilan bandligi va ishsizlar statistikasi

• Xalqaro statistik andozalarda iqtisodiy faol aholi tushunchasi
• bo‘lib, mahsulot ishlab chiqarish va xizmatlar ko‘rsatish uchun ish kuchini (mehnatini) taklif qilishga tayyor kishilardir.
• Iqtisodiy faol aholi xalq xo‘jaligi turli tarmoqlarida mehnat
• qilish bilan band bo‘ladi. Lekin turli sabablarga ko‘ra ishlamasdan yurgan iqtisodiy faol aholi bo‘lishi mumkin, ularni ishsizlar deyiladi. Demak iqtisodiy faol aholini ish bilan band va ishsizlar guruhlariga ajratish lozim.Ish bilan band aholiga turli mulk shakliga asoslangan (davlat) korxona va tashkilotlarida, shirkat va aksioner jamiyatlarda, qo‘shma korxonalarda, dehqon-fermer xo‘jaliklarida va shu kabilar) korxona va tashkilotlarda yollanma ishchi sifatida ishlab mehnat haqi olayotgan, hamda yakka tartibdagi tadbirkorlar, o‘z xo‘jaliklarida ishlayotgan shaxslar kiradi.

• O‘zbekiston Respublikasi Mehnat Kodeksiga asosan ishga va ish haqiga ega bo‘lmagan, ish qidiruvchi sifatida mehnat birjasida ro‘yxatga olinganlar, hamda mehnat qilishga yoki kasbiy qayta tayyorlanishga tayyor bo‘lgan mehnat qilish yoshidagi (16 yoshdan to nafaqa yoshigacha) mehnatgalayoqatli shaxslar ishsizlar deyiladi.

• MEHNAT BOZORI STATISTIKASI

• Mеhnаt rеsurslаri stаtistikаsi – bu jаmiyatdаgi mеhnаtgа lаyoqаtli, bilim vа mаlаkаgа, ishlаb chiqаrish yoki хizmаt ko'rsаtish qоbiliyatigа egа bo'lgаnlаr kishilаrdir.
• “Mеhnаt kоdеksi”gа vа O'zbеkistоn rеspublikаsi vаzirlаr mаhkаmаsining 2002 yil 31 yanvаrdаgi № 42 sоnli “Аhоlini ish bilаn tа'minlаngаnligini hisоbgа tizimini tаkоmillаshtirish to'g'risidа”gi qаrоrigа binоаn mеhnаt rеsurslаrining quyi chеgаrаsi 16 yosh, yuqоri chеgаrаsi esа erkаklаr uchun 60, аyollаr uchun 55 yosh dеb qаbul qilingаn.

• MR = MYo – NI +PO'
• bu yerdа:
• MYo – mеhnаtgа lаyoqаtli;
• NI – nоgirоnlаr;
• PO' – ishlаb chiqаrish yoki хizmаt ko'rsаtish sохаlаridа bаnd bo'lgаn pеnsiоnеrlаr vа 16 yoshdаn kichik bo'lgаn o'smirlаr.