Mehnat muhofazasi

Uchinchi bo‘lim – «Ishlab chiqarish sanitariyasi va
mehnat gigiyenasi»da ishlab chiqarish binolari va ish joylari
havosining ifloslanish sabablari, havo tarkibidagi zararli
moddalarni me’yorlashtirish, sanitar me’yorlar va talablar,
zararli va zaharli moddalarning ruxsat etilgan miqdorlari, ish
joylari havosi tarkibini me’yorlashtirish, shamollatish va
8
isitish sistemalari, shovqin va titrashlar, ularning inson

sog‘ligi va mehnat qobiliyatiga ta’sirini kamaytirish hamda

ulardan himoyalanish usullari, yoritilganlik va uning


me’yorlari, ionli va radioaktiv nurlanishlardan himoyalanish
yo‘llari, korxonalar va ishlab chiqarish binolari, shuningdek,
turar joy va aholi yashash joylariga qo‘yilgan sanitargigiyenik
talablar, shaxsiy gigiyena kabi masalalar
o‘rganiladi.

Тo‘rtinchi bo‘lim – «Xavfsizlik texnikasi asoslari»da
mashina va mexanizmlarning ish jarayonlariga qo‘yilgan
umumiy xavfsizlik talablari, xavfsizlikni ta’minlovchi texnik
vositalar (to‘siqlar, saqlash qurilmalari, tormozlar, signallar,
xavfsizlik belgilari va b.), ishlab chiqarishdagi mashina va
mexanizmlardan foydalanishda xavfsizlik texnikasi, elektr
xavfsizligi, texnik vositalar, mashina va mexanzmlar hamda
qurilmalarni ta’mirlash va ularga texnik xizmat ko‘rsatishda
xavfsizlik texnikasi, yuk ko‘tarish-tushirish mashinalari va
qurilmalari bilan ishlashda, transport ishlarini amalga
oshirishda, bosim ostida ishlovchi idishlar va qurilmalardan
foydalanishda, sovutuvchi suyuqliklar (freon, ammiak va b.)
va zaharli kimyoviy moddalar bilan ishlashda, neft va gaz
quduqlarini burg‘ulash, neft va gaz quduqlaridan
foydalanish, neft va gazni tashish hamda saqlashda
xavfsizlik texnikasi kabi masalalar o‘rganiladi.


Beshinchi bo‘lim – «Yong‘in xavfsizligi»da yong‘in
xavfsizligi bo‘yicha umumiy talablar, yonish jarayonining
mohiyati, yong‘in va portlash sabablari, materiallarning
yonish va portlash xususiyatlari bo‘yicha tasniflanishi, ishlab
chiqarishni portlash, yonib-portlash va yong‘in xavfliligi
bo‘yicha kategoriyalari, yong‘in zonalari, yon-g‘indan
himoyalanish tizimlari, binolar va inshootlarning yong‘inga
mustahkamligi va chidamligi bo‘yicha tasnifi, o‘t
o‘chiruvchi vositalar, yong‘inga qarshi suv ta’minoti, o‘t
9
o‘chirgichlar va o‘t o‘chirish texnikalari, yong‘inni

o‘chirishni tashkil etish, yong‘in aloqasi va signalizatsiyasi,

yong‘in vaqtida evakuatsiya ishlarini tashkil etish kabi
masalalar o‘rganiladi.