Mehnat nizolari. Haydarqulova maftuna

2-masala.
Fuqaro J.M.Asqarov Mehnat shartlari yuzasidan intizomiy jazo oldi yani u mehnat shartnomsida ko’rsatilgan bandlarga hilof tarzda mast holatda ishga keldi va bu holat qayta takrorlanganligi uchun mehnat shartnomasi bekor qilindi.Bunda fuqaroJ.M.Asqarov Yakka mehnat nizolari:
mehnat nizolari komissiyalari tomonidan, ushbu Kodeksning 269-moddasida ko'rsatilgan nizolar bundan mustasno; tuman (shahar) sudlari tomonidan ko'rib chiqiladi. Xodim mehnat nizosini hal qilish uchun o'z xohishiga ko'ra, mehnat nizolari komissiyasiga yoki bevosita sudga murojaat etishga haqlidir. Mehnatning shartlarini belgilash masalalariga doir yakka mehnat nizolari ushbu Kodeksning 280-moddasiga muvofiq ko'rib chiqiladi.U mehnat nizolar komissasihga murojaat qildi.Fuqaroning murojaat yuzasidan komissaning tuzish tartibi M.k ko‘rsatib otilgan.264-modda. Yakka mehnat nizolarini komissiyada ko'rib chiєish tartibiMehnat nizolari komissiyasi mehnat nizosini ariza berilgan kundan e'tiboran o'n kun muddat ichida ko'rib chiєishi shart. Nizo ariza bergan xodimning ishtirokida
ko'riladi. Xodimning ishtirokisiz nizoni ko'rib chiqishga uning yozma arizasi bo'lgan taqdirdagina yo'l qo'yiladi. Basharti xodim uzrsiz sabab bilan komissiya majlisiga kelmasa, mazkur arizani ko'rib chiqishni kun tartibidan olib tashlash xususida qaror qabul qiinishi mumkin, bu esa xodimni takroran ariza bilan murojaat etish hususidan mahrum qilmaydi. Xodim, kasaba uyushmasi qo'mitasi yoki xodimlarning boshqa vakillik organi mehnat nizosi ko'rib chiqlishida ishtirok etish uchun advokat taklif єilish huquqiga ega. Mehnat nizolari komissiyasi majlisga guvoіlarni chaqirtirish, mutaxassislarni taklif qilish, ish beruvchidan zarur hіisob-kitoblar va hujjatlar taqdim etishini talab huquqiga ega. Majlisda komissiyaning ish beruvchi va kasaba uyushmasi єo'mitasi yoki xodimlar boshєa vakillik organi vakillaridan iborat teng miqdordagi a'zolari ishtirok etishlari kerak.Mehnat nizolari komissiyasining іar bir majlisida raislik vazifasini ish beruvchining va kasaba uyushmasi qo'mitasining yoki xodimlar boshqa vakillik organining vakillari navbatma-navbat bajaradilar. Bunda bir majlisning o'zida raislik va kotiblik vazifasini bir tarafning vakillari bajarishi mumkin emas. Komissiyaning har bir majlisida taraflar tomonidan keyingi majlisning raisi va kotibi tayinlanadi, ularga majlisni tayyorlash va chaqarish vazifasi yuklatiladi.
Mehnat nizolari komissiyasining majlisida bayonnoma yuritiladi.Komissaga yozgan arizasida ogohlantirish bolmagan deb yolg‘on ma’lumot berilgani va yuzasidan tekshiruv ishlari olib borilgandan so’ng yolg’on ma’lumot ekanligi ma’lum boldi
M.K277-modda. Xodimlarni sud xarajatlaridan ozod єilish Xodimlar meіnatga doir іuєuєiy munosabatlardan kelib chiєadigan talablar bo'yicha sudga murojaat qilganlarida sud xarajatlarini to'lashdan ozod etiladilar. U.komisaaga sarf harakatsiz ishi yuzasidan murojaat qilar edi lekin yolg’on ma’lumot bergani uchun Mehnat kodeksida ko’rsatilgan
278-modda. Mehnat nizolarini ko'ruvchi organlarning qaroriga
binoan to'langan summalarni qayta undirib olishdagi cheklovlar
Mehnat nizolari yuzasidan meіnat nizolari komissiyasi chiqargan qaror, sud chiqargan qaror asosida to'langan summalarni, basharti qaror xodimning bergan yolg‘on ma'lumotlariga yoki taqdim etgan soxta hujjatlariga asosan Qabul qilingan bo'lib, pirovardida u nazorat tartibida bekor hollardagina, xodimdan qayta undirishga yo'l qo'yiladi. Va bu moddaga mofiq haq undirib olinadi va ishdan bo’shatishga boshqa monelik bo‘lmaganligi sababi mehnat shartnomasi haqiqatdan bekor qilinishi tasdiqlanadigan.