Международно-правовая охрана интеллектуальной собственности

Жамоат ташкилотларида рўйхатдан ўтказиш

• Давлат органларидан ташқари жамоат ташкилотларида ҳам рўйхатдан ўтказиш мумкин. Масалан, Россия муаллифлар уюшмаси (РАО) асар нусхасини депонентлаш бўйича хизматлар кўрсатади, кейинчалик эса зарур ҳолда ўз депозитарийлари ‑ муаллифлик ҳуқуқи субъектларини ҳимоя қилишни амалга оширади.
• АҚШда бундай рўйхатга олишни турли касбий уюшмалар : Америка овоз ёзувчи компаниялари уюшмаси (RIAA), Америка кино ишлаб чиқарувчилар уюшмаси (MPAA) ва бошқалар амалга оширади.

Эркин лицензиялар

• Ҳозирги ахборот жамиятининг иқтисодий ва маданий воқелиги муаллифлик ҳуқуқини тартибга солишнинг янги механизмини яратишни талаб қилди. Бунда муаллиф мулкий ҳуқуқларининг бир қисмидан номуайян шахслар фойдасига воз кечиши мумкин. Эркин лицензиялар ана шундай механизм ҳисобланади.
• Эркин лицензияларнинг аҳамияти шу билан белгиланадики, муаллифлари ўзларининг қонуний ҳуқуқларидан номуайян шахслар фойдасига воз кечган асарлар (эркин асарлар, энг аввало эркин дастурий таъминот маҳсуллари) сони тобора кўпайиб бормоқда. Бундай асарларни кўпчилик эътиборига етказишнинг асосий усули Интернет тармоғи ҳисобланади.
• Эркин лицензиялар жамоат бирлашмалари – тижоратчи бўлмаган ташкилотлар томонидан берилади. Айни ҳолда ҳуқуқни амалга ошириш механизмларини давлат тузилмалари эмас, балки ҳамжамиятнинг ўзи ишлаб чиқади.

Эркин лицензиялар

• Энг машҳур ва кенг тарқалган эркин лицензиялар GNU GPL («Бош оммавий лицензия») ва Creative Commons лицензиялар оиласи ҳисобланади.

• Технологияни топширишнинг халқаро-ҳуқуқий масалалари. Лицензия шартномалари. Ихтиролар ва «ноу-хау» учун лицензиялар:

• Лицензия шартномасига биноан ихтирога бўлган мутлақ ҳуқуқ эгаси саналган бир тараф бошқа тарафга ҳақ эвазига махсус рухсатнома – лицензияланаётган объектдан шартномада белгиланган шартларда фойдаланиш учун лицензия беради.

• номутлақ

• Лицензия турлари

• ихтиёрий лицензиялар

• мажбурий лицензиялаш

• мутлақ

• Муаллифлик ҳуқуқи ва ихтирога бўлган ҳуқуқнинг ҳудудий хусусияти:

• Ҳудудий принцип – муҳофаза субъектларини аниқлашда афзаллик асар келиб чиққан мамлакатга (асар биринчи марта нашр этилган мамлакатга) берилади.

•