Mekdebiň usuly maslahatynda seredildi

Kliniki alamatlary. 
Keseliň başlan döwürlerinde kliniki alamatlary ýüze 
çykarmaýar, mäzi barmak bilen elläp göreniňde keseli 
anyklamak bolýar. Elläniňde bir ýa-da birnäçe düwünleri mäziň 
bir ýa-da iki böleginde duýmak bolýar. Olar örän gaty bolup, 
kitirdewük süňkleri ýadyňa salýar. Mäziň möçberi uzak wagtyň 
dowamynda üýtgemeýär. Çişleriň ösmegi netijesinde olar 
birleşýärler we mäziň 
daşyndaky 
dokumalara 
ösüp 
geçýärler. Bu ýagdaýda mäziň möçberini kesgitlemek mümkin 
bolmaýar, onuň hereketi çäklenýär ýa-da ýitýär. Onuň 
netijesinde peşewiň çykmagy bozulyp, çalt-çaltdan meýdana 
çykmak duýdusy, esasan hem, gijelerine ýüze çykýar. 
Näsaglaryň ýaryndan gowragy peşewiň kynlyk bilen 
çykýanlygyndan, 
meýdana 
gideninde 
çygylmaly 
bolýanlygyndan, peşewiň kähalatlarda damjalap çykýanlygyna 
arz edýärler. Näsag peşew edensoň, peşew haltasyna rezin 
turbajyk sokulanda ondan ýene-de peşew akyp çykýar (galyndy 
peşew sindromy).
Anyklaýyş usullary. 
Näsagyň arz-şikaýatlary, keseliň ösüş aýratynlyklary bilen 
tanyşanyňda, bu keseliň degişli alamatlaryny ýüze çykarmak 

---

40 
bolar. Ganyň barlagynda kislotaly fosfotaza fermentiniň ýokary 
derjesini, esasan, süňklerde metastaz bolan ýagdaýlarynda 
anyklamak bolýar. Ýönekeý we elýeter usul barmak bilen göni 
içegeden mäzi elläp görmekdir. Onuň netijesinde mäziň 
dykyzlygyny, möçberini hereketini, goňşy dokumalara 
gatnaşygyny anyklamak bolýar. Mäzi barlanyňda el bilen 
basyşdyryp, onuň suwuklygyny,barmagyň gözegçiliginde, ony 
iňňe bilen deşip sitologiýa barlagy üçin material almak bolýar. 
Ondan başga-da bu usul bejerginiň netijesini kesgitlemäge 
kömek edýär. Çişiň ýaýraýyş derejesini anyklamak üçin 
rentgen, kompýuter tomografiýasy, USB ýaly usullar ulanylýar.