Men keldimu,dunyo ko`rdimi foyda? Ketsam martabasi osharmi?Qayda!


SONNING DARAJASI NIMA. SONNING KVADRATI VA KUBI


Download 3.7 Mb.
bet13/37
Sana24.08.2023
Hajmi3.7 Mb.
#1669703
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   37
Bog'liq
5-sinf matematika fanidan metodik qo\'llanma

SONNING DARAJASI NIMA. SONNING KVADRATI VA KUBI.
Bir-biriga teng ko'paytuvchilar ko'paytmasi maxsus belgilash orqali qisqaroq yoziladi, ya'ni 3 • 3 • 3 • 3 • 3 o'rniga 35 kabi yoziladi va «3 ning 5- darajasi» deb o'qiladi. Bu yozuvda 3 – daraja asosi, 5 - daraja ko'rsatkichideb ataladi. 35 ifodaning o'zi esa daraja deb yuritiladi.
M: a)2*2*2*2 = 24=16; b) 5 • 5 • 5 = 53 = 125
Daraja ko'rinishida yozing:
a) 8 • 8 • 8 • 8 • 8 • 8 • 8; b) 24 • 24 • 24 • 24; (a) 87 (b)244
a ning a ga ko'paytmasi a sonining kvadrati deb ataladi va a2 ko'rinishida belgilanadi. Demak, a2 = a • a.
a2 yozuv «a ning kvadrati» yoki «а kvadrat» deb o'qiladi.
Masalan, 122 = 12∙12 = 144.
ko'paytmaga a sonining kubi deb ataladi va a3 ko'rinishida belgilanadi. Demak, a3 = a • a • a.
a3 yozuv «a ning kubi» yoki «a kub» deb o'qiladi.
Masalan, 63 = 6∙6∙6 = 216.
Agar ifodada darajalar ham qatnashgan bo'lsa, oldin darajalar qiymatlari topiladi. So'ng boshqa amallarni bajarishga kirishiladi.
Misol. (63 + 13)∙2 - 24∙32 ifodaning qiymatini toping. Amallar quyidagi tartibda bajariladi:

Oldin darajalami hisoblaymiz: 63 = 216, 24 = 16, 32 = 9. Ularni ifodaga qo'yamiz va hisoblashni davom ettiramiz: (216 + 13) • 2 - 16 • 9 = 229 • 2 - 16 • 9 = 458 - 144 = 314. Ifodaning qiymati 314 ga teng.


Hisoblang: a) 63- 16; J:200 I b) (92 - 26): 17 + 42 J: 17;
1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10)



Download 3.7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   37




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling