Men keldimu,dunyo ko`rdimi foyda? Ketsam martabasi osharmi?Qayda!

NATURAL SONLARNI QANDAY TAQQOSLAYMIZ?
Ikkita turli natural sonlarni taqqoslash deganda, ularning qaysi biri katta yoki kichikligini aniqlashga aytiladi. Sonlar nuri natural sonlarni taqqoslash uchun juda qo'l keladi (1- rasm).

Ikki natural sondan qaysi biri sonlar nurida chapda joylashgan bo'lsa, o'sha son kichik bo'ladi. Aksincha, qaysi biri o'ngda joylashgan bo'lsa, o'sha son katta bo'ladi.
Turli xonali sonlarni o'zaro taqqoslaganda qaysi birining xonalari ko'p bo'lsa,o'shanisi katta bo'ladi.

a) 456 500 * 49 900; b) 77 417 * 8432 ( a) > (b)
Bir xil xonali sonlarni o'zaro taqqoslashda, ularning chap tomonidan boshlab bir xil nomdagi xonalarida turgan raqamlarini o'zaro taqqoslab chiqish kifoya.

a) Natural sonlarni o’sib borish tartibida joylashtiring va bu sonlardan eng kichigi eng kattasidan kichik ekanini tengsizlik ko’rinishida yozing.

56,20,984,545,5954,454,245,544,47,69,5,754,1157,45848,100007,9047.
b) Sonlarni taqqoslang va yulduzcha o'rniga «<» yoki «>» belgisini qo'ying:
1) 36 106 * 36 099; 2) 5 000 * 49 999; 3) 8 720 000 * 8 720 019;
4) 4001*4002 ; 5)431*231 ; 6)701*25 ;
7)1221*1204 ; 8) 700*699 ; 9) 100*110 ;
10) 564*4825 ;

c) Son nurida 5 dan kata va 14 dan kichik hamma natural sonlarni belgilang.

Natural sonlar qanday qo'shiladi va ayriladi?
Odatda natural sonlarni ustun shaklida yozib qo’shish va ayirish qulay.
M
+

=
isol:
1. Hisoblang:
a) 4705 + 74 573; b) 46 756 + 13 248; (J:a)79278 b)60004)
2. Fermer xo'jaligida birinchi kuni 125 t, ikkinchi kuni birinchi kundagidan 42 t ko'p kartoshka terib olindi. Uchinchi kun esa ikkinchi kundagidan 28 t ko'p kartoshka terib olindi. Uch kunda jami necha t kartoshka terib olindi? (Javob: 125t+125t+42t+125t+42t+28t=375t+70t+42t=487t)
Qo'shiluvchilarning o'rnini almashtirgan bilan yig'indi o'zgarmaydi.
3. Qo'shiluvchilarni bir-birini «qulay» songa to'ldiradigan guruhlarga ajratib, yig'indini hisoblang.
a) 3 + 3 + 7 + 8 + 2 + 7 + 9 + 1; | b) 15 + 24 + 23 + 15 + 26 + 37 + 78 + 12;
Namuna: 4 + 8 + 6 + 2 = (4 + 6) + (8 + 2) = 10 + 10 = 20 (J:a)40; b)230;)
4. Yig'indini qulay usulda hisoblang:
a) 11 + 12 +13 + 14 + 15 + 16 + 17 + 18 + 19 + 20; (155)
b) 23 + 25 + 27 + 29 + 31 + 33 + 35 + 37; (250)
d)5 + 10 + 15 + 20 + ... + 100; (1050)
e) 94 + 84 + 74 + ... + 24 + 14 + 4. (490)
Namuna: a) 11 + 12 + 13 + 14+15 + 16 + 17 + 18 + 19 + 20 = (11 + 20) + (12 + 19) + (13 + 18) + (14 + 17) + (15 + 16) = 31 + 31 + 31 + 31 + 31 = 31- 5 = 155.