Меҳнат бозори ва корхоналарда меҳнат ресурсларидан фойдаланиш (2 соат)

16-mavzu Ishlab chiqarish omillari bozori

REJA

Ishlab chiqarish omillari bozori deganda, mehnat, xom ashyo, kapital, er va boshqa ishlab chiqarish resurslari bozori tushuniladi. Resurslar bozoridagi talab va taklif iste’mol tovarlari bozori ta’sirida shakllanadi.

• Ishlab chiqarish omillari bozori deganda, mehnat, xom ashyo, kapital, er va boshqa ishlab chiqarish resurslari bozori tushuniladi. Resurslar bozoridagi talab va taklif iste’mol tovarlari bozori ta’sirida shakllanadi.

Qo’shimcha yollangan bitta ishchi kuchidan olinadigan qo’shimcha daromad mehnatning chekli daromadliligi deyiladi va u orqali belgilanadi.

• Qo’shimcha yollangan bitta ishchi kuchidan olinadigan qo’shimcha daromad mehnatning chekli daromadliligi deyiladi va u orqali belgilanadi.
• MRPL =MPL * MR MRPL – mexnatning chekli daromadliligi MPL – mexnatning chekli maxsuloti
• MR – chekli daromad

Raqobatlashgan bozor sharoitida chekli daromad bozor narxiga teng, ya’ni MR=P bo’lgani uchun chekli mexnat daromadliligi quyidagicha aniqlanadi: MRPL =MPL*P

• Raqobatlashgan bozor sharoitida chekli daromad bozor narxiga teng, ya’ni MR=P bo’lgani uchun chekli mexnat daromadliligi quyidagicha aniqlanadi: MRPL =MPL*P

1 chiziq monopol xokimiyatga ega bo’lmagan firmaning MRPL chizig’i 2 chiziq monopol xokimiyatga ega bo’lgan firmaning MRPL chizig’i

Xarajat
I
II
Ish vaqti (soatlarda)

Monopol hokimiyatga ega bo’lgan firma ko’proq mahsulot sotish uchun tovar narxini tushirishi mumkin. Natijada MR

• Monopol hokimiyatga ega bo’lgan firma ko’proq mahsulot sotish uchun tovar narxini tushirishi mumkin. Natijada MR
  
• MRPL mon= MPL * MR < MPL * P = MRPL 

Mehnatni chekli daromadliligi MRPL dan ishchilarni yollashda foydalanishi mumkin. Agar firma o’z foydasini maksimallashtiradigan bo’lsa, u ishchilarni yollashni mehnatni chekli daromadliligi ish haqiga teng bo’lgunga qadar davom ettiradi.

• Mehnatni chekli daromadliligi MRPL dan ishchilarni yollashda foydalanishi mumkin. Agar firma o’z foydasini maksimallashtiradigan bo’lsa, u ishchilarni yollashni mehnatni chekli daromadliligi ish haqiga teng bo’lgunga qadar davom ettiradi.
• MRPL = W (3)
• bu erda - W ish haqi.
• Agar MRPL < W bo’lsa, firma qo’shimcha ishchi kuchini yollab, o’z foydasini oshirishi mumkin.