Меҳнат бозори ва корхоналарда меҳнат ресурсларидан фойдаланиш (2 соат)

(MR)
Chekli foyda, so’m
1000	100000	100000	10000	5000	115000	120000	5000
2000	200000	100000	10000	7500	117500	120000	2500
3000	300000	100000	10000	10000	120000	120000	0
4000	400000	100000	10000	12500	122500	120000	-2500
5000	500000	100000	10000	15000	125000	120000	-5000

Ssuda foizi stavkasi 10 foiz bo’lsin.
Bir yillik investitsiya qaytimlari

Qisqa muddatli oraliqdagi investitsiya.

MR, MC
MC
MR
MR=120000
Sotish quvvati
Q
3000

Endi chekli qoplash normasi koeffitsienti r ni va ssuda foiz stavkasi i bilan taqqoslaymiz

• Endi chekli qoplash normasi koeffitsienti r ni va ssuda foiz stavkasi i bilan taqqoslaymiz
• r = chekli foiz to’lovi/chekli investitsiya * 100 %

Bir yillik qo’yilgan investitsiyaning chekli oqlash normasi.

Sotish quvvati, kg	- chekli qoplash normasi, %	Ssuda foizi stavkasi , %	Investitsiyani chekli sof qoplash normasi , %
1000	15,0	10,0	5,0
2000	12,5	10,0	2,5
3000	10,0	10,0	0,0
4000	7,5	10,0	-2,5
5000	5,0	10,0	-5,0

.

Chekli oqlash normasi va ssuda foizi stavkasi dinamikasi.

i, r
Kapitalni chekli qoplash normasi chizig’i
15
i=10%
10
5
Sotish quvvati
Q
5000
4000
3000
2000
1000

Asosiy kapitalga qo’yilgan investitsiyalar asosan uzoq muddatli bo’ladi. Asosiy kapitalning xizmat qilish, ya’ni undan foydalanish muddati mavjud bo’lib, u chegaralangan bo’ladi. Asosiy kapital xizmat ko’rsatish muddati davomida firma uchun daromad keltiradi.

• Asosiy kapitalga qo’yilgan investitsiyalar asosan uzoq muddatli bo’ladi. Asosiy kapitalning xizmat qilish, ya’ni undan foydalanish muddati mavjud bo’lib, u chegaralangan bo’ladi. Asosiy kapital xizmat ko’rsatish muddati davomida firma uchun daromad keltiradi.

Faraz qilaylik, I - investitsiyani chekli qiymati, Rj – j -xizmat ko’rsatish yilida asosiy kapitaldan olinadigan chekli (qo’shimcha) daromad. U holda birinchi yil uchun ( j=1 ) kapitalning chekli oqlash normasini quyidagi formula orqali hisoblash mumkin: I * (1 + r ) = Rj

• Faraz qilaylik, I - investitsiyani chekli qiymati, Rj – j -xizmat ko’rsatish yilida asosiy kapitaldan olinadigan chekli (qo’shimcha) daromad. U holda birinchi yil uchun ( j=1 ) kapitalning chekli oqlash normasini quyidagi formula orqali hisoblash mumkin: I * (1 + r ) = Rj

Agar chekli kapital qiymati 1000 so’m va chekli kapitalning bir yildan keyin umumiy foydaga qo’shadigan chekli hissasi 1300 so’m bo’lsa, chekli oqlash normasi quyidagiga teng.

• Agar chekli kapital qiymati 1000 so’m va chekli kapitalning bir yildan keyin umumiy foydaga qo’shadigan chekli hissasi 1300 so’m bo’lsa, chekli oqlash normasi quyidagiga teng.
• (1) formuladan foydalanib yozamiz:
• r=Rj – I / I = 1300-1000/1000 * 100%=30% Bugungi bir so’mlik kapital qiymati yil oxirida 1*(1+0.3)=1.3 so’mga teng bo’ladi.