Меnejment. Marketing

2.Tovarning sifati deganda nimani tushunasiz?

Tovar sifati — bu tovaming o’z funksiyalarini bajarishda ko’rinadi va u

quyidagi parametr bilan xarakterlanadi, ya’ni uzoq muddat xizmat ko’rsatishi, pishiqligi, foydalanishda soddaligi va boshqalar. Marketing fani bo’yicha tovar sifati xaridorlar bergan baho bilan o’lchanadi.

4. 
   Tovarlar qanday guruhlanadi?
   

Tovarlar quyidagi mezonlari bo’yicha alohida guruhlarga bo’linadi:

• maqsadli ko’rsatkich bo’yicha;

• bozor turiga ko’ra;

• foydalanishga tayyorligiga ko’ra;

• iste’molchilar soniga qarab bo’linadi.

Maqsadli xarakteriga ko’ra esa tovarlar iste’mol tovariari va ishlab chiqarishga

oid tovarlarga bo’linadi.

Iste’mol tovarlari — bu shaxsiy iste’mol uchun mo’ljallangan tovarlardir.Ular kundalik talab tovariari, dastlabki tanlov asosida olinadigan tovarlar,alohida talabdagi tovarlar, passiv talabdagi tovarlarga bo’linadi.Kundalik talab tovarlariga kundalik turmush uchun zaruriy oziq-ovqatlar,kir yuvish, tozalash vositalari, uy xo’jaligi uchun zaruriy mayda tovarlami kiritish mumkin.Kundalik iste’mol tovarlarini iste’mol qilish intensivligiga ko’ra ulami o’z navbatida 3 ta quyi guruhga ajratish mumkin:

1.Doimiy ehtiyojdagi asosiy tovarlar (non, xo’jalik sovuni).

2.1mpulsiv tarzda sotib olinadigan tovarlar (saqich, gazeta).

3.Favqulodda holatlar uchun xarid qilinadigan tovarlar (zont).

5. 
   Tovarning "hayotiy davri" tushunchasini izohlang?
   

Ular kundalik talab tovariari, dastlabki tanlov asosida olinadigan tovarlar,alohida talabdagi tovarlar, passiv talabdagi tovarlarga bo’linadi.Kundalik talab tovarlariga kundalik turmush uchun zaruriy oziq-ovqatlar,kir yuvish, tozalash vositalari, uy xo’jaligi uchun zaruriy mayda tovarlami kiritish mumkin.Kundalik iste’mol tovarlarini iste’mol qilish intensivligiga ko’ra ulami o’z navbatida 3 ta quyi guruhga ajratish mumkin:

1.Doimiy ehtiyojdagi asosiy tovarlar (non, xo’jalik sovuni).

2.1mpulsiv tarzda sotib olinadigan tovarlar (saqich, gazeta).

3.Favqulodda holatlar uchun xarid qilinadigan tovarlar (zont).

Dastlabki tanlov asosidagi tovarlar safiga: mebel, kiyim-kechak, uy-ro’zg’or uchun elektr jihozlari kiradi va u xaridorlami qiyoslashni, narx,moda, dizayn jihatidan tanlovda bir muncha muloxaza yuritishni talab qiladi.Ushbu tovarlar:

• o’xshash tovarlar (sifat jixatdan bir-biriga yaqin, lekin dizayn, narxi

bo’yicha farqlanadi,);

• alohida ko’rinishdagi tovarlar (rangi, fasoni, navi jihatidan).

Passiv talabdagi tovarlar — xaridorlarga notanish yoki ular xususida juda

kam o’ylaydigan tovarlardan tarkib topadi. Ishlatish vaqtiga ko’ra

• qisqa muddatli foydalanishga oid tovarlar;

• uzoq muddatli foydalanishga oid tovarlar;

6. 
   Tovarning raqobatbardoshligini qanday tushunasiz?
   

Raqobat - bu erkin tadbirkorlikning ajralmas bir bo’lagidir.

Bozor iqtisodiyoti sharoitida raqobat alohida faollikkka ega bo’ladi. Har bir xaridor

raqiblar tovariga nisbatan ko’proq ijtimoiy ehtiyojlariga mos keluvchilarini tanlashadi. Shuning uchun raqobatbardoshlik (tanlangan bozorda tovarni sotish imkoniyati)ni faqat raqiblar tovarini solishtirish orqali mumkin. Raqobatbardoshlik nisbiy tushuncha, aniq bozorga va unga kirish vaqtiga bog’liqdir.

Tovar raqobatbardoshligini o’iganish murakkab va o’z ichiga quyidagi

bosqichlami oladi:

- tovarni sotish bozorini o’rganish;

- raqiblar haqida ma’lumotlar yigish;

- iste’molchilar talablarini o’rganish;

- raqobatbardoshligini oshirish bo’yicha tadbirlar ishlab chiqish;

- ishlab chiqarish va bozoiga sinov qaror.