Menejment va statistika

MAVZU O‘ZGARUVCHANLIK KO‘RSATKICHLARI VA ULARNING HISOBLANISHI.
O‘rtacha miqdorlar to‘plamning umumiy jihatlarini ifodalab bersada, bu to‘plamga kiruvchi alohida miqdorlar o‘rtachadan qanchalik farq qilishini ko‘rsatmaydi. To‘plam bo‘yicha hisoblangan o‘rtachadan uni tashkil etuvchi alohida miqdorlar farqi kichik bo‘lsa, bu hisoblangan o‘rtacha haqiqiy, real bo‘ladi. Aksincha o‘rtacha va alohida miqdorlar o‘rtasidagi farq juda katta bo‘lsa, bu hisoblangan o‘rtacha ishonchsiz, hodisa o‘zgarishini real ifodalamaydigan bo‘ladi.

O‘zgaruvchan belgining farqlarini (tebranishini) aniqlash ijtimoiy-iqtisodiy hodisalarni o‘rganishda muhim ahamiyatga ega. O‘zgaruvchan ko‘rsatkichlar natijasida to‘plamning bir xilligini, ularning o‘zaro bog‘liqligini, o‘rtacha miqdorning turg‘unligini ( tipik ekanligini) aniqlash mumkin.

O‘zgaruvchanlik ko‘rsatkichlari quyidagilardan iborat:

tt/r	Ko‘rsatkichlar	ishora	Hisoblash tartibi
			oddiy qatorda	vaznli qatorda
1	O‘zgaruvchanlik ko‘lami (kenglik)	R	R = Xmax - Xmin
22	O‘rta chiziqli (mutloq) tafavut.		Σ(x - ) = -----------; n	Σ (x - ) f = -------------: Σf
3	O‘rta kvadrat chetlanish (dispersiya)	σ^2	( (x- )2 σ2 = -----------: n	( (x - )2f σ2 = -------------: Σf
4	O‘rta kvadratik chetlanish.	σ	Σ (x-)^2 σ = √ ----------- n	(x - x)2f σ = √-------------; Σf
5 5	O‘zgaruvchanlikkoeffitsienti.	V	σx 100 V=------------;

Statistikada variatsiya deyilganda to‘plam birliklari o‘rtasidagi farqlar, chetlanishlar ya’ni biri-biridan o‘zgaruvchanligi tushiniladi.

O‘zgaruvchanlik ko‘lami (R- ba’zi kitoblarda variatsion kenglik) deyilganda o‘rganilayotgan belgining eng katta va eng kichik miqdorlari o‘rtasidagi farq tushuniladi.