Menejment va statistika

3. Zaruriy tanlanma to‘plam hajmini aniqlash

Tanlab kuzatish usulining qo‘llanilishida zaruriy tanlama to‘plam hajmini oldindan aniqlash muhim ahamiyatga egadir. CHunki, zaruriy to‘plam hajmini oldindan aniqlanilishi yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan xatoni chegaralash imkonini beradi.

Zaruriy tanlama to‘plam hajmi bizga ma’lum bo‘lgan tanlash usullarida qo‘llaniladigan chegaralangan xatoni aniqlash uchun foydalaniladigan formulalar yordamida osongina aniqlaniladi.

Tasodifiy va mexanik tanlash usulida:

Ma’lumki, chegaralangan xato qaytarilgan tasodifiy tanlash usuliga asosan quyidagi formula yordamida aniqlaniladi

Formulaning har ikkala tamonini kvadratga ko‘tarish va ayrim algebrik o‘zgartirishlardan keyin zaruriy tanlama to‘plam hajmi (n) quyidagi ko‘rinishiga keladi:

Qaytarilmagan usulda esa, chegaralangan xato:

bu erda

Qolgan usullar uchun ham hech qanday qiyinchiliksiz, zaruriy tanlanma to‘plam hajmi aniqlanilishi mumkin.

Tipik tanlashda:

(Qaytarilgan usul)

(Qaytarilmagan usul)

Uya (seriya)li tanlashda:

(Qaytarilmagan usul)

Belgining xissasi uchun zaruriy tanlama to‘plam hajmini aniqlashda esa belgining xissasi uchun chegaralangan xatoni aniqlashda qo‘llaniladigan formulalardan foydalaniladi.