Mening web-sahifam

Salomlashish.

Davomatni aniqlash.

O`quvchilarning va sinfning darsga tayyorgarligini tekshirish

II.O`tilgan mavzuni mustahkamlash:Bunda o`quvchilarga savollar beriladi.

1. 
   Hayotingizda uchratgan formalar haqida so’zlab bering.
   
2. 
   Formalar nima uchun ishlatiladi?
   
3. 
   Web-sahifada forma qanday tashkil etiladi?
   
4. 
   Formani jo’natish haqida so’zlab bering.
   
5. 
   Formada matn maydoni qanday belgilanadi?
   
6. 
   Formada bir nechta satrli matn maydoni qanday tashkil etiladi?
   
7. 
   Formada oldindan berilgan javoblarni belgilashni tashkil etish usullarini izohlang.
   

III.Yangi mavzu bayoni:
Web-sahifalar tashkil etish texnologiyasiga bog’liq holda, asosan, 3 turga bo’linadi:

statik

dinamik

interaktiv

Statik web-sahifalar – bu HTML tilida yozilgan .html yoki .htm kengaytmali matn, jadval, rasm kabi elementlarni o’z ichiga olgan tayyor holda serverda saqlanayotgan o’zgarmas fayllardir.
Dinamik web-sahifalar – bu foydalanuvchi so’rovini bajarish jarayonida hosil qilingan o’zgaruvchan web-sahifalardir. Bu web-sahifalar PHP, ASP, DHTML va shu kabi dasturlar yordamida hosil qilinib, kengaytmasi, mos ravishda, .php, .aspx bo’ladi. Dinamik web-sahifalar foydalanuvchi so’roviga binoan serverda saqlanayotgan ma’lumotlar omboridagi ma’lumotlar asosida tashkil etiladi.
Avvalgi darslarda web-sahifadagi formadan so’rovlar o’tkazish, web-server va mijoz o’rtasida muloqot o’tkazish yoki berilgan ro’yxatdan kerakli hujjatni tanlash maqsadida qo’llanilishi haqida ma’lumot bergan edik, masalan, web-sahifaning reytingini aniqlash, biror korxona maxsulotlari haqidagi fikrlarni jamlash, Internet orqali tanishish. Hozirgi kunda chat deb ataluvchi mijozlar orasida muloqot qilishni ta’minlovchi web-sahifalar ham bor. Muloqot qilish imkonini beruvchi barcha web-sahifalar interaktiv web-sahifalar deb ataladi.
Interaktiv web-sahifalarni ishlab chiqishning tartib-qoidalari mavjud bo’lib, ulardan asosiylarini sanab o’tamiz:
1. Web-sahifaning deyarli barcha qismi server dasturlari yordamida generatsiya (hosil) qilinadi va qayta ishlanadi. Misol sifatida biror web-sayt ichida (mail.ru yoki inbox.uz saytlarida) bepul elektron pochta ochishni ko’rsatish mumkin. Bu sahifalarda barcha ma’lumotlar server dasturlari tomonidan qayta ishlanadi: ma’lumotlar kiritish va ularni to’liqligini tekshirish; nom kiritish va uni “bo’sh” ekanligini tekshirish, tanlash uchun nomlar tavsiya etish; parol (mahfiy so’z) tanlash u bilan bog’liq amallar bajarish; birinchi marta ochilganda va tug’ilgan kunlarda tabriknomalar yuborish; va hokazo.
2. Web-sahifalar generatsiyasi uchun barcha ma’lumotlar tayyor ma’lumotlar omboridan olinadi. Ma’lumotlar omborlari maxsus kompyuterlarda turli ko’rinishlarda saqlanadi. Misol qilib, maktabingiz server kompyuterida o’rnatilgan elektron darslikni olish mumkin. Bu kabi darsliklarda web-sahifa ko’rinishida tashkil etilgan test ilovalari mavjud bo’lib, undagi test savollari avvaldan test omboriga joylashtirilgan bo’ladi.
3. Ko’pincha web-sahifaga ruxsatni cheklashlardan foydalaniladi. Bu cheklashlar turli mijozlar uchun turlicha bo’lishi mumkin. Oddiy mijozlar web-sahifani faqat ko’rib chiqish, boshqalari esa o’zgartirishlar kiritish imkoniyatiga ega bo’ladilar. Masalan, elektron darsliklar misolida administrator, o’qituvchi va o’quvchi turli imkoniyatli web-sahifaga tashrif buyuruvchi hisoblanadi.
4. Web-sahifaga ruxsatni cheklashlardan foydalanilsa, u holda web-sahifa kirish imkoniyatini (inglizcha – logon) ko’zda tutgan bo’ladi. Albatta, har bir logon parol bilan birga ishlatiladi. Agar web-sahifaga tashrif buyurayotgan mijozda kirish logini va paroli bo’lmasa, web-sahifa registratsiyadan (ro’yxatdan) o’tishni tavsiya etadi.

5. Web-sahifaga ruxsatni cheklashlardan foydalanilsa, u holda web-sahifa registratsiyadan (ro’yxatdan) o’tish imkoniyatini ko’zda tutgan bo’lishi shart. Agar web-sahifa ommabop bo’lsa (internet-magazin yoki elektron pochta xizmati kabi), barcha tashrifchilar alohida web-sahifa ko’rinishida tashkil etilgan ro’yxatdan o’tkazish sahifasida ro’yxatdan o’tadilar. Agar yopiq web-sahifa bo’lsa, u holda registratsiya uchun administratorga murojaat qilinadi.

6. Web-sahifaga ruxsatni cheklashlardan foydalanilsa, u holda web-sahifa chiqish imkoniyatini ko’zda tutgan bo’ladi. Bu holda server dastur tashrifchisini “esdan” chiqaradi, ya’ni tashrifchini saytga kirganidagi foydalanilgan ma’lumotlar ro’yxatini, bog’lanishlarni, login va parolini o’chiradi.
7. Ommabop qidiruv tizimlari ruxsatni cheklashni ko’zda tutmaydi.
Quyida interaktiv web-sahifa ko’rinishida tashkil etilgan himoyalanmagan test o’tkazish sahifasining HTML-hujjati aks ettirilgan:

1. HTML - bu

dasturlash tili

so'zlashuv tili

chet tili

markerlash tili

---

2. HTML buyruqlari ... deb ataladi.

deskriptorlar

operatorlar

teglar

funksiyalar

---

1. Web-sahifa tayyorlash uchun ... foydalanish mumkin.

HTML tilidan

MS FrontPage dasturidan

MS Paint dasturidan

MS Word dasturidan

---

deskriptorlar ishlatilgandan so'ng екгаnda qanday web-sahifa hosil bo'ladi?
A) Foni sariq, matni ко'к
B) foni yashil, matni ko`k
C) Foni ko'k, matni sariq
D) foni yashil, matni qizil
11. Yashil fonli va matni qizil web-sahifa quyidagi qaysi deskriptorlardan tuziladi?
A)
B)
C)
D) Ava В javoblar to 'g 'ri
12. Web-sahifa foniga rang beradigan deskriptorni aniqlang.
A) B)
C)
D)
13. Web-sahifa foniga rasm joylashtirish uchun qo`llaniladigan deskriptorni aniqlang.
A)
B)
C) D)
14. Rasmning yuqori chegarasi joriy satrning eng katta elementiga tekislanishi uchun ALIGN parametriga qanday qiymat berish kerak?
A) Middle B) Bootom C) Top D) SRC
15. Rasmning o`rtasi joriy satrning tagiga tekislanishi uchun ALIGN parametriga qanday qiymat berish kerak?
A) Middle B) Bootom C) Top D) SRC
16. Qaysi deskriptor rasmning chap va o`ng tomonidan bo`sh joy qoldiradi?
A) WIDTH B) HSPACE
C) VSPACE D) HEIGTH
17. HSPACE=5 nimani bildiradi?
A) Rasmning o`ng va chap tomonidan kengligi 5 pikselga teng bo`sh joy qoldiradi
B) Rasmning tepasi va pastidan kengligi 5 pikselga teng bo`sh joy qoldiradi
C) Rasmning o`ng va chap tomonidan kengligi 5 mm ga teng bo`sh joy qoldiradi
D) Rasmning tepasi va pastidan kengligi 5 mmga teng bo`sh joy qoldiradi
18. Jadval boshlanishini bildiruvchi deskriptorni ko`rsating.
A)

B)

C) D)
• 
  19. Jadval ustunini qaysi deskriptor belgilaydi?
  A)
B)
C) B)
C)

B)

B)

D)
20. Qaysi deskriptor katakcha chegara chiziq-larini rangini o'zgartiradi?
A)
B)
C)

D)

C) D) 20. Jadvalga sarlavha qo'ish uchun qaysi teg ishlatiladi? A)
D)	II variant 1.Shrifti eng katta sarlavha pog`onasi deskritori? A) B) C) D) 2. Sarlavha deskriptori harfi qaysi so`zdan olingan? A) Heading B) Hearing C) Hello D) t`og`ri javob yo`q 3. Matnda yangi satrga o`tish uchun qaysi deskriptordan foydalaniladi? A) B) C) D) 4. Matndagi so`zlarni og`ma ko`rinishda yozish uchun qaysi deskriptordan foyda-laniladi? A) B) C) D) 5. "Navro'zi olam muborak" iborasini vozishda ishlatilishi lozim bo'lgan deskriptorlar ketma-ketligini aniqlang. A) , , , ,, B) , , , , , C) , , , , , , D) , , , , , 6. - deskriptorining vazifasini aniqlang. A) abzasni o'ngdan tekislaydi B) abzasni chapdan tekislaydi C) abzasni o'rtadan tekislaydi D) abzasni sahifa kengligi bo'yicha tekislaydi 7. - deskriptorining vazifasi? A) abzasni o'ngdan tekislaydi B) abzasni chapdan tekislaydi C) abzasni о 'rtadan tekislaydi D) abzasni sahifa kengligi bo'yicha tekislaydi 8. Qaysi deskriptor web-brouzerga abzas boshidagi probellarni tashlab yuborishga imkon bermaydi? A) B) C) D) 9. Web-sahifa matnida rang beradigan deskriptorni aniqlang. A) B) C) D) 10. Shrift o'lchamini o'zgartirisish uchun qo`llaniladigan deskriptor berilgan javobni aniqlang. A) B) C) D) 11. Web-sahifa foniga rang beradigan deskriptorni aniqlang. A) B) C) D) 12. Web-sahifa foniga rasm joylashtirish uchun qo`llaniladigan deskriptorni aniqlang. A) B) C) D) 13. Rasmning yuqori chegarasi joriy satrning eng katta elementiga tekislanishi uchun ALIGN parametriga qanday qiymat berish kerak? A) Middle B) Bootom C) Top D) SRC 14. Rasmning o`rtasi joriy satrning tagiga tekislanishi uchun ALIGN parametriga qanday qiymat berish kerak? A) Middle B) Bootom C) Top D) SRC 15. Qaysi deskriptor rasmning chap va o`ng tomonidan bo`sh joy qoldiradi? A) WIDTH B) HSPACE C) VSPACE D) HEIGTH 16. HSPACE=5 nimani bildiradi? A) Rasmning o`ng va chap tomonidan kengligi 5 pikselga teng bo`sh joy qoldiradi B) Rasmning tepasi va pastidan kengligi 5 pikselga teng bo`sh joy qoldiradi C) Rasmning o`ng va chap tomonidan kengligi 5 mm ga teng bo`sh joy qoldiradi D) Rasmning tepasi va pastidan kengligi 5 mmga teng bo`sh joy qoldiradi. 17. Jadval satrini qaysi deskriptor belgilaydi? A)
C) D) 18. Sarlavhali katakchalarni belgilash uchun qaysi teg ishlatiladi? A)
D)	19. Jadvaldagi ichki chiziqlarni qalinligini tanlash uchun qaysi parametri qo'llaniladi. A) B) C)