Merkantalizm va xozirgi zamon reja

 Haqiqatan ham, kupchilik merkantilistlar shunday nuqtayi nazarni himoya qilganlarki, unga kura millatiaming iqtisodiy manfaatlari antagonistik, ya'ni qarama-qarshidir, guyoki dunyoda cheklangan miqdordagi resurslar mavjud, ularni esa bir davlat ikkincbi davlat hisobiga olishi mumkin. Bu merkantilistlarning «qoshningni talon-toroj qil degan siyosatini himoya qilishini tushuntirib beradi. Undan tashqari, bu goyada ichki iste'molni kamaytirish milliy siyosatning maqsadi qilib kursatiladi.

•  Haqiqatan ham, kupchilik merkantilistlar shunday nuqtayi nazarni himoya qilganlarki, unga kura millatiaming iqtisodiy manfaatlari antagonistik, ya'ni qarama-qarshidir, guyoki dunyoda cheklangan miqdordagi resurslar mavjud, ularni esa bir davlat ikkincbi davlat hisobiga olishi mumkin. Bu merkantilistlarning «qoshningni talon-toroj qil degan siyosatini himoya qilishini tushuntirib beradi. Undan tashqari, bu goyada ichki iste'molni kamaytirish milliy siyosatning maqsadi qilib kursatiladi.

Merkantilizmni qaytadan qullash, klassik maktabni tan olmaslik, kapitalizm yiliga keyinroq utgan davlatlarda ruy berdi. Yangi davlatlar iqtisodiyotda tula erkinlikka qarshi edi yoki bu erkinlik faqat kuchli Angliya uchun qulaylik va ustunlik beradi deb bejiz uylamaganlar. Shu sababli bu yerda merkantilistiarning davlatning iqtisodiyotni boshqarish, proteksionizm, mamlakatda pul mo'1-ko'lligini ra'minlash kabi goyalari va boshqalar hukumatlar siyosatiga aylantirildi.

• Merkantilizmni qaytadan qullash, klassik maktabni tan olmaslik, kapitalizm yiliga keyinroq utgan davlatlarda ruy berdi. Yangi davlatlar iqtisodiyotda tula erkinlikka qarshi edi yoki bu erkinlik faqat kuchli Angliya uchun qulaylik va ustunlik beradi deb bejiz uylamaganlar. Shu sababli bu yerda merkantilistiarning davlatning iqtisodiyotni boshqarish, proteksionizm, mamlakatda pul mo'1-ko'lligini ra'minlash kabi goyalari va boshqalar hukumatlar siyosatiga aylantirildi.

XX asrda davlat monopolistik kapitalizmi rivoji bilan davlatning iqtisodiyotdagi roli tobora oshib bordi. Inqirozlar tez-tez takrorlanib turdi. Ayniqsa, 1929-1933-yillardagi iqtisodiy inqiroz butun dunyoni larzaga soldi. Shu davrda J.M. Keyns nomi bilan bogliq ta'limot yuzaga keldi. U «MerkantiIizm  tugrisidagi mulohazaIar» va «Bandlik, foiz va pulning umumiy nazariyasi» (1936) nomli asarlarida merkantilizmning ayrim goyalarini qullaydi, unda «amaliy donolik» kurtaklari borligi tukidlanadi. 

• XX asrda davlat monopolistik kapitalizmi rivoji bilan davlatning iqtisodiyotdagi roli tobora oshib bordi. Inqirozlar tez-tez takrorlanib turdi. Ayniqsa, 1929-1933-yillardagi iqtisodiy inqiroz butun dunyoni larzaga soldi. Shu davrda J.M. Keyns nomi bilan bogliq ta'limot yuzaga keldi. U «MerkantiIizm  tugrisidagi mulohazaIar» va «Bandlik, foiz va pulning umumiy nazariyasi» (1936) nomli asarlarida merkantilizmning ayrim goyalarini qullaydi, unda «amaliy donolik» kurtaklari borligi tukidlanadi.