Metallurgik jarayonlarda issiqlik va massaalmashuv

Domna pechi gaz, pech devorlari va qayta ishlanayotgan materiallar o‘rtasidagi almashilayotgan issiqlikning umumiy miqdori quyidagi formula orqali aniqlanadi.
F_m = F_sh + F_x
bunda: F_qi - qayta ishlanayotgan materialning o‘rtacha faol sirti, m².
F_ob - pechda erigan mahsulot ustida ochiq bo‘shliqning o‘rtacha faol sirti, m².
Metallurgik pechlarning ishlashi bir paytda o‘tadigan besh xil jarayonlardan iboratdir; ya’ni texnologik, energetik, aeromexanik, mexanik va issiqlik almashinuvlardir. Bularning asosiysi – texnologik jarayondir. Pechda yoqilg‘i qanchalik shiddatli yonsa, shuncha ko‘proq gaz paydo bo‘ladi va pechning harorati yuqoriga ko‘tariladi. Bu esa gazdan qattiq moddaga issiqlik berishni jadallashtiradi va fizik-kimyoviy jarayonlarning tezroq o‘tishiga olib keladi.
62.Ruda bo‘laklarni tiklashda massaalmashuv jarayoni.
63.Oxaktoshni parchalashda massaalmashuv jarayonlari.
64.Tiklanish jarayonlarida issiqlik va massaalmashuv jarayonlari.
65.Metallurgik pechlarda gazlar va materiallarning harakatlanishi
Fiziko-kimyoviy o’zgarishlarni samarali o’tishining muhim sharti shixtada moddalarni o’zaro to’qnashishi va aralashtirilishi. Ya’ni, moddalar qanchalik to’liq o’zaro to’qnashsa jarayon shuncha tezroq va to’laroq o’tadi. Materiallar qanchalik maydaroq bo’lsa, erisa yoki bug’lansa ularning to’qnashishi to’liqroq bo’ladi. Bunday sharoitlar qaynar qatlamli, shaxtali va elektro pechlarda, shuningdek avtogen sharoitida ishlaydigan zamonaviy eritish pechlarida yaratilgan.
66.Gazlar mexanikasining asosiy tushunchalari.
Gazning harakatlanishi pechni o‘lchovini va formasini, gaz harakatlanuvchi yo‘laklar shakli kabi boshqa dastgohlarni belgilaydi. Shuning uchun pechni loyihalash va ishlatishda gaz mexanikasini asoslarini bilgan holda boshqarish lozimdir.
Gaz mexanikasida keng qo‘llaniladigan asosiy ko‘rsatgichlarga quyidagilar kiradi:
a) Real sharoitda gazlarning haqiqiy solishtirma og‘irligi γ_tp

b) Real sharoitda gazlarning hajmi V_tp

d) - 0⁰C va bosim 760 mm.sim.ust. bo‘lganda gazning nisbiy harakatlanish tezligi, m/sek.

67.Bosim kuchlari va uning o‘lchanishi.
Gidravlikada to‘rt xil bosim ma’lumdir: geomitrik, pezometrik, dinamik va yo‘qotilgan
1 - nuqta geometrik bosimni ifodalaydi, suyuqlikni pastga va issiq havo balandga harakatining intilish tasavvurni ko‘rsatadi. Bu nuqta suyuqlikni potensial quvvatini aniqlaydi. Suyuqlik ustunining balandligi H qanchalik ko‘p bo‘lsa, potensial quvvat - h_n shuncha katta bo‘ladi.
2 - nuqta pyezometrik bosimni – yoki statik bosimni ko‘rsatadi – h_n. Suyuqlik yoki gazni idishdan chiqib ketishga intilishni ko‘rsatadigan bosimdir. Pyezometrik bosim ham suyuqlikni potensial quvvatini ko‘rsatadi.
3 - nuqta idishdan chiqib ketayotgan suyuqlik yoki gazni dinamik yoki tezlik bosimini - h_n ko‘rsatadi va harakatda bo‘lgan suyuqlik yoki gazni kinetik quvvatini aniqlanadi.
4 - nuqta yo‘qotilgan bosimni – h_yo‘q aniqlaydi – hamma qarshilikdan o‘tgan gaz real bosimlar h_yo‘q ga o‘tgan.
68.Gazlarning muvozanat va harakatlanish shartlari.
Gaz boshqa real material kabi, harakatlanish davomida o‘z yo‘nalishida qarshilikka uchraydi. Bu qarshilikni bartaraf qilish uchun quvvat sarflanadi, va uni bosim kamayishi bilan aniqlanadi.