Mеtаllurgik pеchlаrning kоmplеks nаzаriyasi. Reja Issiqlik almashuv jarayoni Gazlar aeromexanik harakati

Texnologik jarayon – ruda yoki boyitmadan talab qilingan darajada sifatli metall 
olish uchun dastlabki materiallarni fizik–kimyoviy o‘zgartirish tushuniladi. 
Texnologik jarayonning sonli o‘lchovi kimyoviy va diffuzion o‘zgarishlarning 
tezligi va materiallar mahsulot bilan belgilanadi va uni quyidagi tenglama orqali 
ifodalasa bo‘ladi:
A = V
m

S
max


(1) 
bunda: A - pechning ishlab chiqarish unumdorligi, t/ sutkada;
V
m 
- pechning ishchi hajmida texnologik jarayonda qatna-shayotgan material va 
mahsulotlarning egallagan qismi, m; 
φ - materiallarning aralashtirish yoki bir-biri bilan to‘qnashish koeffitsienti 
bo‘lib, massa almashish jarayoni bilan belgilanadi. 
max

C
- ideal sharoitida (φ=1) materiallar fizik-kimyoviy o‘zgarishlar 
yig‘indisining maksimal tezligi; 
Tezlik o‘lchami materiallarning yakunlovchi mahsulotlarga o‘tishi bilan 
baholanadi, t/sm
3
. 
τ - pechning sutka davomida ishlash vaqti, s/sutka.
Tenglamada asosiy ko‘rsatkichlar ishlab turgan pechning tajribasidan aniqlash 
mumkin. 
Energetik jarayon - pechning ishchi hajmiga jarayonga yetmagan issiqlikni 
berish bilan va ortiqcha issiqlikni pechdan chiqarib yuborish bilan baholanadi. 
Shuning bilan birga pechdagi issiqlikning atrof-muhitga sarfi ham inobatga olinadi. 
Energetik jarayon pechning bir soat davomida ishlash davridagi issiqlik balansi 
tenglamasi bilan aniqlanadi. 

A
(q
m
+ 

Q
sarf
) = Ex 
(2) 
bunda: q
m
- materiallarning issiqlik yutishi, kkal/t, yoki shixta-ning yakunlovchi 
mahsulotga o‘tishi uchun kerak bo‘lgan issiqlik quvvati miqdori, bu ko‘rsatkich 
pechda boradigan endotermik yoki ekzotermik reaksiyalar hisobiga manfiy va 
musbat bo‘lishi mumkin. 

---


Q
sarf
- gaz va sovitish dastgohi orqali pechdagi issiqlik sarfi (atrof-muhitga), 
kkal/t; 
E – pechning ishchi hajmida yoki undan chiqayotgan solishtirma issiqlik 
energiya miqdori, kkal/t
x – yoqilg‘i, elektroenergiya yoki energiya tashuvchi sarfi (t/s, m
3
/s yoki kVt/s)