Metodikalari kafedrasi

o‘rganish metodikasidan foydalandik. Metodikani O‘zbekiston oliy talim 
muassasalaridan Guliston davlat universiteti, Jizzax davlat universiteti hamda 
Toshkent pedagogika universiteti talabalari hamda Toshkent shahrida Yodju 
texnika xalqaro instituti talabalari orasida o‘tkazildi. tadqiqotda 19- yoshdan 25 
yoshgacha bo‘lgan o‘g‘il qizlar ishtirok etishda. Olingan natijalar psixologik tahlil 
qilindi. 
1-jadval 
Yoshlarda internet qaramlikni o‘rganilishi natijalari 
OTM 
Talabalar soni 
1
- 
d
araj
a 
Q
ara
ml
ik
h
af
in
in
g
mav
ju
d
em
as
li
g
i 
20
-4
9
b
al
l 
2
-d
ara
ja
In
trn
et
q
aram
li
k
k
a 
mo
y
il
li
k
50
-7
9
b
al
l 
3
- 
d
araj
a 
In
trn
et
g
a q
aram
li
k
x
av
f b
o
sq
ic
h
i 
80
-1
0
b
al
l 
Soni 
% 
Soni 
% 
Soni 
% 
Jami 
O‘g‘il bolalar 
(60) 
55 
91,7 
5 
8,3 
0 
Qiz bolalar 
(326) 
214 
65,7 
112 
34,3 
0 
Jami (386) 
269 
69,7 
117 
30,3 
0 
GulDu 
O‘g‘il bolalar 
(34) 
34 
100 
0 
0 
Qiz bolalar 
(119) 
83 
69,8 
36 
30,2 
0 
Jami (153) 
117 
76,5 
36 
23,5 
0 
JDU 
O‘g‘il bolalar 
21 
80,8 
5 
19,2 
Qiz bolalar 
35 
66,0 
18 
34,0 
Jami (79) 
56 
70,9 
23 
29,1 
YOdju 
Qiz bolalar 
(154) 
96 
62,3 
58 
37,7 
0 
Jami 
96 
62,3 
58 
37,7 
0 
O‘tkazilgan mazkur metodika natijalari tadqiqot o‘tkazilgan Oliy ta’lim 
muassasalarida alohida hamda umumiy holda, shuningdek jinslar kesimida ham 
tahlil qilindi. Umumiy olingan natijalardan, “Qaramlik hafining mavjud emasligi” 
darajasi - jami 69,7% talabalarda aniqlandi, o‘g‘il bolalarda – 91,7%, qiz bolalarda 
-65,7%; ikkinchi daraja, ya’ni “Intrnet qaramlikka moyillik” - 30,3% talabalarda 

---

124 
aniqlandi, jumladan o‘g‘il bolalarda- 8,3%, qiz bolalarda esa 34,3% tashkil qildi. 
Metodika talabi bo‘yicha “Intrnetga qaramlik xavf bosqichi” darajasiga (0%) 
kiruvchi talabalar aniqlanmadi. Natijalardan, o‘g‘il bolalar qiz bolalarga qaraganda 
intrnetga kam qiziqishini anglash mumkin. Vertual olamga moyillik qizlarda o‘g‘il 
bolalarga nisbatan ko‘p degan xulosa keladi. Bu holat albatta jins tofovutlari bilan 
ham bog‘liq bo‘lishi mumkin. Yuqoridagi holatlardan, yoshlar intrnet muloqotida 
o‘zlarini erkin va dadil xis qilishi, shuningdek, kamchiliklarni ko‘rinmasligi ular 
uchun qulay bo‘lishi, xonadan chiqmasdan muloqot qilish imkonining mavjudligi 
mazkur muloqot turidan ko‘p foydalanishga sabab bo‘ladi degan fikrga kelish 
mumkin. 
Rossiyalik tadqiqotchilar Skoblikova T.V va Skripleva E.V [1] tomonidan 
o‘tkazilgan “Yоshlar orasida intrnet qaramlik - zamonaviy jamiyat 
muammolaridan biri sifatida” mavzusidagi tadqiqotda yoshlarning intrnet qaramlik 
o‘rganilgan. Rossiya yoshlarida, “Qaramlik hafining mavjud emasligi” darajasi – 
19%, Intrnet qaramlikka moyillik” -54%, “Intrnetga qaramlik xavf bosqichi” 
darajasiga – 27% talabada mavjudligi aniqlangan. Yoshlarning intrnetdan 
foydalanishidan maqsad ko‘pincha, ma’lumotlar qidirish va muloqot qilish 
ekanligi mualliflar tomonidan tahmin qilingan. Sinalgan talabalarning 70%da 
o‘zlashtirish darajasi pasaygani haqida ma’lumotlar keltirilgan. Intrnet 
qaramlikning salbiy oqibatlari haqida xulosalar chiqarilgan.

---

125