Mexanika mashinosozlik

2.Mavzu bo‘yicha qisqa nazariy ma’lumotlar
2.1.Ish unumdorligi
Stanoklarning ish unumdorligi deb uni bir birlik vaqt ichida ishlab berilgan detallar soni bilan aniqlanadi.
Q = N/t ,
bu yerda
N- bir birlik vaqt ichida ishlov berilgan detallar soni;
t- ishlov berilgan detalar soniga sariflangan vaqt.
Q = 1/(t_ot + t_vsp)
bu yerda
t_ot – asosiy texnologik vaqt;
t_vsp – yordamchi vaqt.
Dona unumdorligi (dona / yil), bir birlik vaqt ichida uzliuksiz ishlab chiqariladigan detallar soni bilan belgilanadi.
Q = T₀ / T,
bu yerda
T₀ – yillik vaqt fondi;
T – detallarni ishlab chiqarishga sariflangan to‘liq vaqt.
Turli ko‘rinishdagi detallarni universal stanoklarda tayyorlayotganda, uni dona unumdorligi ko‘p sonli detallar ichidan tanlab olingan detal bo‘yicha aniqlanadi, bunda shaklini va o‘lchamini boshqa barcha detallarnikiga solishtirish bilan o‘rtacha qiymati qabul qilinadi. Ya’ni tanlab olingan detalni barcha boshlang‘ich ma’lumotlari (massasi, o‘lchami, joizligi va bosh.) o‘xshashlariga nisbatan o‘rtacha miqdori qabul qilinadi,
bu yerda
x- barcha gurhchalar ichidan tanlab olinganni parametrlarini ko‘rsatkichi;
δ_sx – guruhchalarni takrorlanish oralig‘i (x);
δ_s – ko‘rib chiqilayotgan detallar guruhlarini umumiy takrorlanishi.
Keng ko‘lamda universallashtirilgan stanoklarda ham xuddi shunindek tanlab (ajratib) olingan detallarga nisbatan bajarilgan ishga sarflangan vaqtni o‘rtacha miqdori bo‘yicha aniqlanadi. Unumdorlik ishlab chiqarishga sarflangan davrni, oraliqda sarflangan vaqtni hisobga olmagan holda aniqlanadi, ya’ni
T= t_ot + t_vsp,
bu yerda
t_ot – asosiy texnologik vaqt;