Mexanikada saqlanish qonunlari. Mexanik ish va energiya. Jismning apsalyut elastik va noelastik to’qnashishi

Mexanikada saqlanish qonunlari. Mexanik ish va energiya.

Xudoynazarova manzura

Reja:

• 1. Mexanik ish, energiya va quvvat.
• 2. Energiya va impulsning saqlanish qonuni.

Mexanik ish deb, kuchning kuch уо'nalishidagi ko'chish masofasiga ko'paytmasiga aytiladi. Agar ishni А, kuchni F va ko'chish masofasini S harfi bilan belgilasak ish ifodasini quyidagicha yozamiz:
А = FS соsα
Ish birligi qilib XВ tizimida Joul (J) qabul qilingan. 1N kuchning 1 metr masofada bajargan ishiga 1 Joul deyiladi:
1J=lN*lm
Energiya jismning yoki jismlar sistemasining holatini, uning bir holatdan boshqa holatga o‘tishida ish bajarish qobiliyatini harakterlaydi.
Mexanik energiya ikki turga – potensial va kinetik energiyalarga bo‘linadi.
Yer sirtidan
balandlikka ko‘tarilgan, ya’ni og‘irlik kuchi maydonidagi jismning potensial energiyasini ifodalaydi.
formula jismning kinetik energiyasini ifodalaydi va bu formuladan ko‘rinadiki, jismning kinetik energiyasi jismning massasi bilan tezligi kvadrati ko‘paytmasining yarmiga teng.
Vaqt birligi ichida bajarilgan ishga son jihatdan teng bo‘lgan kattalik quvvat deb ataladi.
Quvvatni N bilan belgilab, ta’rifga muvofiq
Agar jism qo‘yilgan kuch ta’sirida to‘g‘ri chiziqli tekis harakat qilsa, u holda quvvatni ta’sir etuvchi kuch va tekis harakat tezligi orqali ifodalash mumkin. Buning uchun quyidagi formuladan foydalanamiz, u holda
,
SI birliklar sistemasida quvvat vatt (Vt) deb ataladigan birlikda o‘lchanadi.
.
Impulsning saqlanish qonuni:
Jismlarning o‘zaro ta’siri tufayli olgan tezliklari ularning massalariga teskari proporsional bo‘lib, qarama-qarshi yo‘nalgan.
Jismlarning o‘zaro ta’siridan olgan impulslari teng va qarama-qarshi yo‘nalgan. Jism harakat qilganda uning impulsi saqlanadi. Bunga impulsning saqlanish qonuni diyiladi.
Ya’ni:

Etiboringiz uchun rahmat.