Mexanizmlar zvenolari va kinematik juftlarining tezlik larini aniqlash. 4-5-Ma’ruza Reja

Absolyut tezlik
Nisbiy tezlik
Relyativ tezlik

Absolyut tezlik – bu qo’zg’almas stoykaga nisbatan tezlik. Tezlik bu nuqtaning indeksiga qarab belgilanadi, misol yoki .

• Absolyut tezlik – bu qo’zg’almas stoykaga nisbatan tezlik. Tezlik bu nuqtaning indeksiga qarab belgilanadi, misol yoki .
• Nisbiy tezlik – zvenodagi bir nuqtaning ikkinchi nuqtasiga nisbatan tezligi. Asosan shatundagi nuqtalarning nisbiy tezliklarini ko’rib chiqamiz, misol, C nuqtaning B nuqtaga nisbatan tezligi.
• Relyativ tezlik – bu bir zvenodagi nuqtani mos ravishda tushuvchi boshqa zvenodagi nuqtaga nisbatan tezligi. Bu tezlikni kulisali mexanizmlarda ko’rib chiqamiz. B nuqta (4.3-rasm) 1-krivoship, va 2-toshda sharnir holatda tosh krivoship bilan bog’langandir; Shu vaqt oralig’ida bu nuqta 3-kulisadagi nuqta bilan ustma-ust tushadi. (yoki ) relyativ tezlik – bu kulisadagi B3 tezlikning krivoshipdagi B1 nuqtaga nisbatan tezlik (yoki B2 toshdagi nuqtaga). Tosh va kulisaning bir-biriga nisbatan ilgarilanma harakatini hisobga olgan holda, relyativ tezlik bu kulisani toshga nisbatan tezligi.

•  

Tezliklarni aniqlashda grafoanalitik va analitik metodlar mavjud. Grafoanalitik metodlardan eng ko’p tarqalgani tezlik rejasi va kinematik diagrammalar usuli. Analitik metodlar va kinematik diagrammalar keyinroq ko’rib chiqiladi. Bu erda tezliklarni aniqlashni tezliklar rejasi yordamida ko’rib chiqamiz.

• Tezliklarni aniqlashda grafoanalitik va analitik metodlar mavjud. Grafoanalitik metodlardan eng ko’p tarqalgani tezlik rejasi va kinematik diagrammalar usuli. Analitik metodlar va kinematik diagrammalar keyinroq ko’rib chiqiladi. Bu erda tezliklarni aniqlashni tezliklar rejasi yordamida ko’rib chiqamiz.
• Tezliklar rejasi – bu absolyut, nisbiy va relyativ tezlik vektorlarda aniq masshtablarda qurilgan ko’pburchak.

Krivoship-polzunli mexanizm tezlik rejasi.

Krivoship-polzunli mexanizmning tezliklar rejasi misolida ko’rib chiqamiz. Masalaning berilgan qiymati mexanizmning geometrik parametrlari hisoblanib, u knematik sxemasi qurilgan (3.4-rasm) va uning kirish kinematik parametri – qo’zg’almas o’zgarmas burchak tezlikka egadir.

• Krivoship-polzunli mexanizmning tezliklar rejasi misolida ko’rib chiqamiz. Masalaning berilgan qiymati mexanizmning geometrik parametrlari hisoblanib, u knematik sxemasi qurilgan (3.4-rasm) va uning kirish kinematik parametri – qo’zg’almas o’zgarmas burchak tezlikka egadir.
• Krivoship B nuqtasining chiziqli tezligi ma’lum formuladan topish mumkin.
• Bu tezlik vektori istalgan tezlik masshtablarda qurilgan tezlik rejasidir.
• Tezlik masshtabi.
• bu erda: v - xaqiqiy chiziqli tezlik m/s da;
• - bu tezlik vektorining chizmadagi ifodasi mm da .

•