Microsoft Word Ñåïñèñ 2021 óçá \(1\))

Сепсис, септик шокнинг клиник кўринишлари 
Тизим 
Клиник маълумотлар 
Юрак қон-томир
тахикардия, гипотония, иссиқ ва қизарган тери (вазодилатация), 
капиллярларнинг етарлича тўлмаслиги, юрак шовқинлари 
Юқори иситма ва 
интоксикация симптомлари 
иситма ёки титроқ, безовталик ёки мушакларда оғриқ, терлаш, иштаҳа 
йўқолиши 
Дерматологик ўзгаришлар 
экхимозлар ёки петехиялар, буллёз шикастланишлар, эритематоз 
/билқиллайдиган/ йирингли тошмалар, яралар, тошма 
Ошқозон-ичак тракти 
қоринда оғриқ, қорин дам бўлиши, қорин мушаклари ригидлиги, ичак 
перистальтикаси сусайиши, диарея (қонли ёки қонсиз), қайт қилиш 
Сийдик-таносил 
дизурия, гематурия, пиурия, қориннинг пастки қисмида ва белда оғриқ, 
қиндан ажралмалар келиши ёки қон кетиши 
Таянч-ҳаракат 
бўғимларда оғриқ, бўғимлар шиши, шиш ва шишсиз маҳаллий мушак 
оғриғи, крепитация, парезлар 
Нерв 
бош оғриғи, руҳий ҳолат ўзгариши, энса мушаклари ригидлиги, 
талвасалар 
Нафас олиш 
юқори нафас йўллари: томоқда оғриқ, дисфагия, тризм;
пастки нафас йўллари: йўтал, нафас қисилиши, плеврал оғриқ, тахипноэ 
ёки гипервентиляция 

---

18 
Сепсиснинг қуйидаги белгилари мавжудлигини унутмаслик керак: 
 юқори иситма (38°С ва ундан юқори):
ҳар доим ҳам кузатилмаслиги ва сепсиснинг оғирлик 
даражаси билан боғлиқ бўлмаслиги мумкин. Нормал тана ҳарорати сепсис мавжудлигини 
истисно қилмайди. Парацетамол ва оғриқни қолдирувчи бошқа дори-воситалар 
инфекцияни яшириб қўйиши мумкин, инфекциянинг бошқа симптомлари намоён 
бўлаётган аёлларнинг ҳолатини баҳолаганда буни эътиборга олиш лозим. Тана ҳарорати 
36°С дан ҳам паст бўлиши мумкин. Гипотермия ҳам оғир инфекцияни кўрсатиши мумкин 
ва уни эътиборсиз қолдириб бўлмайди. 
 лейкопения < 4х10
9
/л ёки лейкоцитоз > 12х10
9
/л оғир инфекциянинг белгиси ҳисобланади.
 тахипноэ (тз-тез нафас олиш) НОС ≥ 22/дақ. – сепсис, ўпка шиши, зотилжам, 
тромбоэмболия, ҚСЭ, қон кетишини истисно қилиш зарурлигини кўрсатадиган муҳим 
белгиси. 
 гипоксия (тери, лаблар ёки тил цианози (кўкариши)); 
 тахикардия (ЮУС ≥ 90/дақ.) – жиддий патологияни кўрсатиши мумкин бўлган муҳим 
белгиси; 
 артериал гипотония; 
 капиллярларнинг секин тўлиши, терининг «мармарлиги»; 
 онада ацидоз ҳолатига нисбатан ҳомиланинг иккиламчи дистресс-ҳолати; 
 олигоурия – етарли миқдорда суюқлик юборилишига қарамасдан камида 2 соат давомида 
0,5 мл/кг/с дан кам миқдорда сийдик ажралиши; 
 ифодаланган шишлар ёки суюқликнинг мусбат баланси (24 соат давомида 20 мл/кг ва 
ундан юқори); 
 диарея – тос сепсисининг умумий ва муҳим белгиси. Аёлда инфекциянинг бошқа 
белгилари билан биргаликда диарея ва/ёки қайт қилиш аломатлари кузатилиши тос 
(генитал) сепсисининг хавф симптомлари ҳисобланади ва в/и кенг таъсир доирасига эга 
антибиотикларни зудлик билан юборишни бошлаш кераклигидан далолат беради; 
 ичак парези; 
 тез-тез оғриқсизлантиришни талаб қиладиган ва оддий оғриқни қолдирувчи дори-
воситалардан кейин қолмайдиган қориннинг пастки қисмида кучли оғриқлар ва кучли 
туғруқдан кейинги тўлғоқлар ҳам тос сепсисининг умумий муҳим белгилари ҳисобланади. 
Баъзи ҳолларда бактериал токсинларининг ичак деворига таъсир қилиши натижасида 
қориннинг пастки қисмида кучли оғриқлар кузатилиши мумкин. Камдан кам ҳолатларда 
стрептококк инфекцияси гипертермия ва тахикардияларсиз бутун қоринда оғриқ 
чақириши мумкин. 
 руҳий ҳолат бузилиши, онг даражаси ўзгариши; 
 қандли диабет бўлмаганда гипергликемия кузатилиши (плазмадаги глюкоза миқдори
7,7 ммоль/л дан юқори); 
 сийдик ажралиши бузилиши; 
 продуктив йўтал; 
 тошма (петехиал, макуло-папулез тошма ёки пурпура); 
 тери лат ейиши ёки терининг ранги ўзгариши кечки фасциит ривожланганлигини 
кўрсатади (тери оғриқсизлантирилганидек кўпинча оғриқ қолади ва бу нерв ўлганда юзага 
келади); 
 даволаш муолажаларига қарамасдан аёлнинг аҳволида ўзгаришлар (яхшиланиш) 
кузатилмаслиги. 

---

19