Microsoft Word А4 син ва узгар doc

6.5-rasm. Mustasil qo‘zg‘atishli gеnеratorning 
qisqa tutashuv xaraktеristikasi 
I
qoz 

---

48 
2) yakor chulg‘amining toki I
a
I
N
va kuchlanishi U
N
bo‘lganda 
qo‘zg‘atish tokini I
qoz.N
 const qilib, yuklama tokini kamaytirib olish (6,a- 
rasm, 1).
Tashqi xarakteristikani tajribada yuklama tokini I
a 
 0 dan I
a 
 I
N
gacha 
oshirib olinganda, generator chiqish klemmalaridagi kuchlanishi, yakor 
reaktsiyasi magnitsizlovchi ta’sirining va yakor zanjiridagi qarshiliklarda 
kuchlanish pasayishi tufayli bir oz kamayadi (2-egri chiziq). Tashqi 
xarakteristika egri chizig‘ining shakliga yuklama toki tufayli magnit zanjiri 
to‘yinish darajasining o‘zgarishi ham sabab bo‘ladi. 
Ma’lumki, generatorning kuchlanishi (U
a
), natijaviy magnit oqimiga 
bog‘liq ravishda o‘zgaradigan E
a
, yakor zanjiridagi (I
a
R
a
) hamda 
cho‘tkalarda bo‘ladigan (U
ch
) kuchlanish pasayishlari bilan aniqlanadi: 
U
a
E
a
–I
a
R
a
– U
ch
. (6.1)
Yuklama toki oshirilganda yakor reaksiyasining mashina asosiy 
maydoniga bo‘lgan magnitsizlovchi ta’siri ortadi. Qo‘zg‘atish toki
I
qoz
 const bo‘lganligidan, generatorning natijaviy magnit oqimi, demak, 
EYK E
a 
ham bir oz kamayadi.
Tashqi xarakteristikani tajribada olishda davlat standarti tavsiyasi 
qo‘yidagicha: yakorning aylanish chastotasi n n
N
va qo‘zg‘atish tokini 
I
qoz.N
=const holda saqlab, yuklama toki I
a
ni nominal qiymatidan 0 gacha 
kamaytirib olish lozim. 
Yuklama toki kamaya borgan sari, ko‘ndalang yakor reaksiyasi 
ta’sirining susayishi va yakor zanjirida kuchlanish pasayishi I
a
R
a
ning 
kamayishi tufayli, yakor chul-g‘ami chiqish klemmalaridagi kuchlanish 
tobora oshadi (6,a-rasm, 1).Tashqi xarakteristika yuklamani oshirib 
olinganda kuchlanish pasayuvi quyidagicha aniqlanadi: 
U
%
100 (U
N
–U
a
)  U
N
, (6.2)