Microsoft Word Buhgalter doc

Материаллар таннархининг калькуляцияси (сўм, тийин) 
А материаллари 
Б материаллари 
Харажатлар моддалари 
Жами 
миқдорига 
(4000 кг) 
1 кг.га 
Жами 
миқдорига 
(2000 кг) 
1 кг.га 
Харид қиймати 8000 
2 
2000 
1 
Транспорт - тайёрлаш 
харажатлари 
960 0-24 240 0-12 

---

Ҳақиқий таннарх жами 8960 2-24 2240 1-12 
Материаллар тайёрлашни ҳисобга олишни 15 «Материалларни тайёрлаш ва харид 
қилиш» ва 16 «Материаллар қийматидаги фарқ» счётларидан фойдаланган холда ҳам 
амалга ошириш мумкин. Қўшилган қиймат солиғи (ҚҚС)нинг ҳисоби алоҳида ажратилган 
ҳолда ёритилади. Сарфланган материалларга тўғри келадиган оғишиш ва ҚҚСнинг 
ҳиссасини аниқлашга доир уларни ҳисобга олиш ва ҳисоб - китоблар механизми кейинги 
мавзуларда чуқурроқ ўрганилади. 

---

 
6.3. ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ЖАРАЁНИНИНГ ҲИСОБИ. 
 
Ишлаб чиқаришда уч асосий элемент - меҳнат, меҳнат буюмлари ва меҳнат 
воситаларининг қатнашуви корхонанинг тегишли харажатларини юзага келтиради. 
Корхонанинг маҳсулот тайёрлаш харажатларига қуйидагилар киради: ишчиларга 
тўланадиган иш ҳақи, маҳсулот тайёрлашга сарфланган меҳнат буюмларининг қиймати ва 
ишлаб чиқаришдаги меҳнат воситаларининг амортизацияси. Ундан ташқари корхона 
ишлаб чиқаришга хизмат қилиш ва бошқариш учун умумишлаб чиқариш харажатларини 
ҳам қилади. Уларга хизмат қилувчи ходимларнинг иш хақи, умумишлаб чиқариш 
эҳтиёжларига сарфланадиган меҳнат буюмларининг қиймати (биноларни иситиш ва 
ёритиш, уларнинг тозалигини сақлаш ва бошқалар), асбоб - ускуналар, иморатлар ва 
хўжалик анжомларининг амортизацияси ва уларни тузатиш харажатлари ва бошқалар 
киради. 
Харажатлар таркиби тўғрисидаги Низомга асосан корхонанинг юқорида келтирган 
барча харажатларининг умумий суммаси маҳсулотнинг ишлаб чиқариш таннархини, яъни 
ишлаб чиқариш жараёнида юзага келадиган ва ишлаб чиқариш таннархи деб аталадиган 
таннархни ҳосил қилади. 
БМТ методика бўйича у маинал таннарх яъни чекланган, чегараланган таннарх деб 
юритилади. 
Ишлаб чиқариш харажатларининг натижаси - тайёр маҳсулот ишлаб чиқаришдир. 
Ишлаб чиқаришга харажатлар қилиш ва тайёр маҳсулот ишлаб чиқариш бухгалтерия 
ҳисобида акс эттириладиган ишлаб чиқариш жараёнининг икки томонини англатади. 
Ишлаб чиқариш жараёни биринчи навбатда ишлаб чиқариш ҳажми (тайёрлаши лозим 
бўлган маҳсулот миқдори) ва унинг таннархи назарда тутадиган режага мувофиқ амалга 
оширилади. 
Шулардан келиб чиққан ҳолда ишлаб чиқариш жараёнининг асосий вазифаларига 
қуйидагилар киради: