Microsoft Word chingiz aytmatov qiyomat lot ziyouz com doc
Download 0.94 Mb. Pdf ko'rish
|
chingiz aytmatov -qiyomat roman
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
44 ikkovlari — Xudoning sho‘boni ham, hali hur fikrlashdan mahrum bo‘lmagan talaba ham cho‘nqayib tavofga turdilar, nigohlarini O’ziga tikdilar, butun o‘y-hayollari bilan O’ziga berildilar. Ular yolg‘iz O’ziga roz aytish umidida edilar. Zero, O’zi yer yuzining istagan nuqtasida, kunning istagan vaqtida istagancha odamlar bilan, hattoki butun insoniyat bilan bir vaqtda muloqot qila olardi. Mana shunda ham zohir edi O’zining intihosizligi. Bu safar ham har qachongiday bo‘ldi: ibodat o‘yinini ado etarkan, ularning har biri tashvish- anduhlarini O’ziga bayon qilmoqni, O’ziga imon-e’tiqoddan kelib chiqadigan xatti-harakatlarini oqlamoqni istardi. Ularning har birlari koinotda shu qadar kichkina bir nuqtani shu qadar kichik muddatga ishg‘ol qilib turarkan, o‘zlarini tasavvurdagi shu koinot bilan muvofiqlashtirishga urinar, cho‘qinar, yorug‘ olamga mehmon bo‘lganligi uchun Yaratganga shukrona aytar, hamma kunlardan ham keyin keladigan oxir kun eshikka tashrif buyurganda, tilda va dilda O’zining nomi bilan jon olishini iltijo qilardilar... Keyin ular yana o‘sha xonaga o‘z vazifalarini ado etgani qaytdilar. Yuzma-yuz o‘tirib, ochiqdan- ochiq so‘ylashib oldilar. — Shunday qilib, chirog‘im, senga pand-nasihat aytmoqchi emasman,— deb so‘zini boshladi ota Koordinator Avdiy Kallistratovning ro‘parasidagi yumshoq charm o‘rindiqqa qulayroq joylashib olarkan. Avdiy stulda o‘tirib, seminariyaning odmi kiyimlari ostidan yog‘ochdai turtib chikqan oriq tizzalariga qo‘llarini tiragancha tavoze bilan uni eshitishga hozirlandi. Avdiy masalani uzil-kesil qiladigan gapni kutgandi. Lekin xazratning nigohida na qahr va na boshqa bir g‘araz uqmay bir oz ajablandi. Aksincha ota Koordinator tashqaridan bag‘oyat xotirjam, vazmin ko‘rinardi. — Qulog‘im sizda, taqsir,— dedi itoat bilan talaba. -- Gap shunday. Men sening tanobingni tortib qo‘ygani. kelganim yo‘q. Senga o‘git aytib ham o‘tirmayman. Bular jo‘n narsalar va senga munosib emas. Seni yengiltak deyolmayman. Lekin o‘ylamay-netmay qizishib aytayotgan gaplaring odamning g‘ashini keltirmay iloji yo‘q. Fahmlagan bo‘lsang kerakkim, sen bilan o‘zimni teng qo‘yib gaplashyapman. Ochig‘ini aytsam, sen ancha- muncha aqllisan... Sirli joyi yo‘k, cherkov o‘z ta’limotiga qarshi borishingdan manfaatdor emas. Aksincha, Xudo yo‘lida butkul va sira og‘ishmay ko‘shish ko‘rsatishingni istaydi. Men ham buni yashirib o‘tirmayman. Sening marhum padaringni yaxshi bilardim. U bilan doim fikrimiz bir joydan chiqardi. Shuning uchun qulog‘ingni otalarcha cho‘zib qo‘yishim mumkin edi. Otang chin xristian, ezgu odam edi. Buning ustiga ancha bilimdon, ma’rifatli ham edi. Nasib etgan ekan, mana sen bilan idora odamlarining rasmiy tili bilan aytganda, dyakon, ko‘p yillar cherkovda xizmat qilgan marhum dyakon Innokentiy Kallistratovning solih farzandi bilan ham ko‘rishdim. Nima bo‘lyapti o‘zi? Yashirib o‘tirmayman, boshda sen haqingda ko‘p yaxshi gaplarni eshitgandim. Lekin bu yerda hozir odamni ancha tashvishga solib qo‘ygan masala ustida keldim. Sen hali oddiy talabasan. Lekin halitdan Xudoning ta’limotini taftish qilishga tushibsan. Og‘zingdan chiqayotgan befarishta gaplarga quloq solsam, yoshligingga borib, chakki qadam tashlayotganga o‘xshaysan. Bir narsaga ishongim keladi. Gap shundaki, anchayin sabablarga ko‘ra odam yoshlikda o‘ziga qattiq bino ko‘yadi. Turli-tuman odamlar fe’l-atvori, ta’lim-tarbiyasiga ko‘ra bu turlicha namoyon bo‘ladi. Turmushning tegirmonidan butun chiqqan, yoshi bir yerga borib qolgan odam hayot shomida Xudoga ishonchini yo‘qotgani yoki ilohiy istiloh va tushunchalarni o‘zboshimchalik bilan talqin qilganligini hech eshitganmisan? Yo‘q, bunaqa voqea ro‘y bersa ham, ahyon-ahyon tasodif bilan ro‘y beradi. Odamning yoshi ulg‘aygan sari ilohiyotning mohiyatini shuncha chuqur anglaydi. Axir, barcha Yevropa faylasuflari, xususan, alg‘ov- dalg‘ov inqilob davri arafasida dinga qarshi dahriylarcha keskin hujum boshlagan (bu hujum uch yuz yildan beri tinmay davom etib kelyapti) anavi frantsuz entsiklopedist allomalari ham juda yosh edilar, shunday emasmi? — Rost aytasiz, taqsir, yosh edilar,— tasdiqladi Avdiy. — Ana ko‘rdingmi? Bu yoshlikka, nima desamikin, ekstremizm xos ekanligini ko‘rsatmaydimi? |
