Microsoft Word Монография-2023 тайер

ЭРКИН ИҚТИСОДИЙ ЗОНАГА БЕРИЛАДИГАН ИМТИЁЗЛАРНИНГ 
ТУРЛАРИ 
Ф
и
ск
ал
 “Солиқ таътиллари”, яъни маълум муддатда солиқ тўлашдан озод қилиш ёки 
бошқача айтганда, солиқ кредитлари (солиқни кечиктириб тўлашга рухсат 
бериш) бериш; 
 Солиқ даражасини пасайтириш; 
 Солиқ солиш объектини кичрайтириш; 
 Айрим солиқлардан озод қилиш; 
 Солиқ солиш минимуми белгилаш; 
 Объектнинг айрим элементлари солиқ солишдан озод қилиниши ( масалан, 
НИОКР, яъни илмий текшириш ва тажриба конструкторлик ишлари); 
 Айрим кишиларни солиқдан озод қилиш ( масалан, меҳнат, уруш 
ногиронлари); 
 Инвесторларни маълум муддатда солиқ тўлашдан озод қилинади ёки кам фоиз 
олиш; 
 Солиқ олишда имтиёз бериш; 
 Маҳаллий солиқлардан озод қилиш ва имтиёз бериш; 
 Солиқ мукофотлари, чигирмаларни тўлаш; 
 Хорижга кўчириладиган фойдани тўлиқ ёки қисман солиққа тортишдан озод 
қилиш; 
 Эркин иқтисодий зоналарни ривожлантиришга қайта инвестиция қилиш учун 
йўналтириладиган фойдадан солиқ тўлашдан озод қилинади; 
 Хорижга кўчириладиган фойдани қисман реинвестиция қилинадиган тақдирда 
тўлик ёки қисман солиққа тортишдан озод қилиш; 
 Инфраструктурани ривожлантириш учун қилинадиган харажатларни солиқ 
солиш базасидан чегириб ташлаш; 
 Ишлаб чиқаришни кенгайтириш учун қилинадиган фойда сарфини солиқ 
солиш базасидан чегириб ташлаш; 
 Зонада ишловчи хорижий ходимлар даромадидан олинадиган солиқни тўлиқ 
(ёки қисман) бекор қилиш ва бошқалар. 
М
ол
и
яв
и
й
 Имтиёзли нархларда ерни, биноларни ижарага бериш, турли хил хизматларни 
кўрсатиш; 
 Коммунал хизматлар, электрэнергия, сув, ердан фойдаланганлиги учун тўлов 
даражасини пасайтириш; 
 Кредит борасида имтиёзлар бериш; 
 Фойдани эркин репатриация қилиш; 
 Махсус валюта тартиби ўрнатиш; 
 Транспорт тарифларига имтиёзлар; 
 Давлат заёмлари ( имтиёзли ёки фоизсиз) ва субсидияларни бериш; 
 Қулай ижара шароити яратиш (ижара ҳақини даражасини пасайтириш, узоқ 
муддатга бериш, паст ижара ҳақини белгилаш кабилар); 
 Давлат буюртмалари доирасида молиявий ва моддий ресурслар билан 
таъминлаш ва бошқалар. 

---

168
илованинг давоми 
М
аъ
м
ури
й
 Зонага кириш ва чиқиш ҳужжатларини беришнинг соддалаштирилган 
муолажаси; 
 Тезлаштирилган амортизацияни қўллаш; 
 Резидентларни рўйхатга олишнинг соддалаштирилган тартибини жорий этиш; 
 Ишга олиш ва ишдан ҳайдашнинг соддалаштирилган системаси бўйича иш 
кучини кафолатланган тарзда таъминлаш имконияти; 
 Асосий ишлаб чиқариш капиталини амортизациялашнинг муддат ва 
нормаларини мустақил равишда белгилаш; 
 Зонада корхона очиш, яратиш ва бошқаришни бюроктария тазйиқидан холос 
этиш; 
 Зонада ташқи иқтисодий фаолият соҳасида компетентли бўлган махсус 
органларни яратиш; 
 Лицензиялаштиришдан озод қилиш, квоталаштиришдан озод қилиш 
(фирмаларнинг ўзи ишлаб чиқарган маҳсулотни четга чиқариш ва ўзининг 
эҳтиёжлари учун четдан олиб келишни лицензиясиз амалга ошириш); 
 Умумий инвестициялаш олди кўмаклашув; 
 Хорижий инвесторларни ҳуқуқий жиҳатдан ҳимоялашни кафолатлаш; 
 Инфраструктура воситалари билан таъминлаш ва бошқалар. 
Т
аш
қ
и
са
в
д
о
 Маҳсулотни божсиз сақлаш; 
 Божсиз хом ашё, материал ускуналарини киритиш; 
 Божсиз товар экспорти ва импорти; 
 Устав жамғармаси сифатида киритиладиган, ишлаб чиқаришнинг моддий асоси 
сифатидаги киритиладиган мулк божхона тўловлари ва импортдан олинадиган 
солиқдан озод қилиш; 
 ЭИЗ чегарасида амалга ошириладиган экспорт - импорт муолажаларини 
божхона тўловларидан озод қилиш; 
 Ташқи иқтисодий алоқаларнинг тартибга солишнинг нотариф чораларидан ЭИЗ 
корхоналарини озод қилиш; 
 Мамлакат ички бозори учун мўлжалланган товарлар импортини божхона 
тўловига тортишда пасайтирилган даражаларни қўллаш; 
 Экспорт ва импортда солиқ, бож тўловлари, квоталардан озод қилинади; 
 Экспорт ва импорт қилишда имтиёзли шароит; 
 Экспорт ва импортни лицензиялаш ва квота белгилашни бекор қилиш (албатта, 
айрим маҳсулотлар бундан мустасно бўлиши мумкин, масалан, стратегик 
аҳамиятдаги хом ашё, қимматбаҳо металлар...); 
 Маълум муддатга қатор шароитлар туфайли хом ашё ёки ускуналар ва бошқа 
маҳсулотларни киритишда ёхуд маҳсулотларни чиқаришда божхона тўловлари 
тўлиқ ( ёки қисман) бекор қилинади; 
 Экспорт ишлаб чиқаришни ташкил этиш учун зарур бўлган машина, ускуна, 
бутловчи қисмларни божсиз импорт қилиш; 
 Транзит юкларини сақлаш ва қайта ишлашда бож олмаслик; 
 Импорт қилинадиган машина, ускуна ва бутловчи қисмлардан божхона 
тўловини олмаслик ёки имтиёз бериш; 
 Зонанинг ички ва ташқи чегараларида божхона тўловлари даражасидан хилма-
хил чигирмалар қилиш. 
(тузувчи муаллиф)

---

169